Ebeveyn Tutumlarının Anasınıfına Devam Eden Çocukların Sosyal yetkinlik ve İçe Dönüklük Davranışını Yordaması

Year 2012, Volume: 11 Issue: 3, 729 - 737, 26.06.2012

Neslihan Durmuşoğlu Saltalı Emel Arslan

Abstract

Bu araştırmanın amacı ebeveyn tutumlarının anasınıfına devam eden çocukların sosyal yetkinlik ve içedönüklük davranışını yordama düzeyini incelemektir. Araştırmaya 60-72 aylar arasında olup anasınıfına devam eden 309 çocuğun anne ve öğretmenleri katılmıştır. Araştırmada çocukların sosyal yetkinlik ve içe dönüklük davranışlarının belirlenmesinde LaFreniere ve Dumas (1996) tarafından geliştirilip, Çorapçı, Aksan, Arslan-Yalçın ve Yağmurlu (2010) tarafından Türkçe’ye uyarlama geçerlik güvenirlik çalışmaları yapılan Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme-30 Ölçeği, ebeveynlerin tutumlarının belirlenmesinde Karabulut Demir (2007) tarafından geliştirilen Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ) kullanılmıştır. Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme-30 Ölçeği, öğretmenler tarafından, Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ) anneler tarafından doldurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre; ebeveyn tutumları çocukların sosyal yetkinlik ve içedönüklük davranışlarının anlamlı yordayıcısıdır. Bu çalışma anne baba davranışlarının çocuk sosyal davranışları üzerindeki etkisine ilişkin sağladığı bulgularla, çocukla ilgili yapılan çalışmaların başarılı olabilmesi için ailenin mutlaka göz önünde bulundurularak sürece dâhil edilmesi gerektiğini bir kez daha vurgulamaktadır

Keywords

Sosyal yetkinlik, içe dönüklük, ebeveyn tutumları

Parent\'s Attitudes as a Predictor of Preschoolers\' Social Competence and Introverted Behavior

Abstract

The aim of this study is to examine if parents’ attitudes predict preschooler’s social competence
and introverted behavior. This study was carried out on parents and teachers of 309 preschoolers aged between
60 and 72 months old. Social Competence and Behavior Assessment-30 Scale, which was developed by
LaFreniere and Dumas (1996) and validated and adapted into Turkish by Çorapçı, Aksan, Arslan-Yalçın and
Yağmurlu (2010), was used to determine pre-schoolers’ social competence and introverted behavior. Parent
Attitude Scale (PAS) developed by Karabulut Demir (2007) was used to determine parents’ attitudes. The
Social Competence and Behavioral Assessment-30 scale was filled in by teachers and Parent Attitude Scale was
filled in by mothers. The results of the study suggest that parents’ attitudes are significant predictors of prescholars’
social competence and introverted behaviors. The results of this study which suggest that parent
behaviors are influential on preschoolers’ social behaviors once more emphasize that family is to be considered
as a part of process so that studies on children can be successful.

Keywords

Introverted, parent attitude, social competence

References

• Akbağ, M. (1994). Liseli ergenlerin ana-baba tutumlarını algılamaları ile uyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akgün, E. & Meirieu, P. (2003). The analysis of the adaptation of the 2-4 year old Turkish children to French Preschool. OMEP World Council and Conference, Kuşadası
• Alink, L.R.A., Mesman, J., Van Zeijl, J., Stolk, M. N., Juffer, F., Koot, H. M., Bakermans-Kranenburg,M. J., & Van Ijzendoorn, M. H. (2006). The early childhood aggression curve: Development of physical aggression in 10- to 50-month-old children. Child Development, 77(4), 954 – 966.
• Aunola, K. & Nurmi, J. E. (2005). The role of parenting styles in children’s problem behavior. Child Development, 76 (6),1144-1159.
• Bempechat, J. (1992). The role of parent involvement in children's academic achievement. School-Community Journal, 2 (2), 31-41.
• Bilal, G. (1984). Demokratik ve otoriter olarak algılanan ana-baba tutumlarının çocukların uyum düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe üniversitesi, Ankara.
• Bronfenbrenner, U. & Morris, P. A. (1998). The bioecological model of human development. In W. Damon & R. M. Lerner (Eds.), Handbook of Child Psychology: Sixth Edition, Volume One: Theoretical Models of Human Development. New York: John Wiley & Sons, Inc.
• Candemir, F. 2000). Anne-baba tutumlarının çocuktaki benlik kavramı üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Çocuk ruh sağlığı ve gelişimi, okul öncesi dönem. 2. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çağdaş, A. & Seçer, Z. (2005). Anne baba eğitimi. Ankara: Eğitim Kitabevi.
• Çorapçı, F., Aksan, N., Arslan-Yalçın, D. & Yağmurlu, B. (2010). Okul öncesi dönemde duygusal, davranışsal ve sosyal uyum taraması: sosyal yetkinlik ve davranış değerlendirme-30 ölçeği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17 (2), 63-74.
• Demiriz, S. & Öğretir, A. D. (2007). Alt ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki 10 yaş çocuklarının anne tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (1), 105-122.
• Dinçer, B. (2008). Alt ve üst sosyo-ekonomik düzeyde lise ikinci sınıfa devam eden ergenlerin anne baba tutumlarını algılamaları ile arkadaşlık ilişkilerinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Dönmezer, İ. (1999). Ailede iletişim ve etkileşim. İstanbul: Sistem yayıncılık.
• Durmuşoğlu Saltalı, N. (2010). Duygu eğitiminin okul öncesi dönem çocuklarının duygusal becerilerine etkisi Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü , Konya.
• Eisenberg, N., Cumberland, A., & Spinrad, T.L. (1998). Parental socialization of emotion. Psychological Inquiry, 9(4), 241-273.
• Eisenberg, N.,. Gershoff T. E,. Fabes A. R,. Shepard A. S, . Cumberland J. A, Losaya H. S., Guthrie K. I., & Murphy C. B. (2001). Mother’s emotional expressivity and child’s behavior problems and social competence: mediation through children’s regulation. Developmental Psychology. 37(4), 475– 490.
• Erden, M. & Y. Akman (2000). Eğitim psikolojisi: gelişim, öğrenme-öğretme. 8. Basım, Ankara: Arkada Yayınevi.
• Erkan, S. (2010). Aile ve aile eğitimi ile ilgili temel kavramlar. Z. Fulya Temel(Ed.). In: Aile eğitimi ve erken çocukluk döneminde aile katılım çalışmaları, 1-48, 1. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Fan, X. & Chen, M. (2001). Parental involvement and students academic achievement: A meta analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22.
• Güngör, A. (2000). Okul öncesi dönem ve aile. Öğretmen Dünyası, 246, 7-8.
• Ilgar, Z. (2004). Okulöncesi eğitimde ana-baba eğitimi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya
• Karabulut Demir, E. (2007). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kimonis, E. R., Frick, P. J., Boris, N. W., Smyke, A. T., Cornell, A. H., Farrell, J. M., et al. (2006). Callousunemotional features,behavioral inhibition, and parenting: independent predictors of aggression in a high-risk preschool sample. Journal of Child and Family Studies, 15(6), 745–756.
• Kulaksızoğlu, A. (2001). Ergenlik psikolojisi. 4. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ladd, G. W. (2000). The fourth R: Relationships as risks and resources following children's transition to school. American Educational Research Association Division E Newsletter, 19(1), 7, 9-11.
• LaFreniere, P. J. & Dumas, J. E. (1996). Social competence and behavior evaluation in children ages 3 to 6 years: The short form (SCBE-30). Psychological Assessment, 8(4), 369-377.
• Mahoney, G. & MacDonald, J. (2004). Responsive teaching: parent mediated developmental ıntervention. Cleveland, OH: Case Western Reserve University.
• Merrell. K. W. (1995). An investigation of the relationship between social skill and internaziling problem in early childhood: construct validity of the preschool and kindergarten behavior scales. Journal of Psychoeducational Assesment. 13(3)230–240. Oktay, A. (2000). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem. 2. Basım, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Owens, E. B. & Shaw, D. S. (2003). Predicting growth curves of externalizing behavior across the preschool years. Journal of Abnormal Child Psychology, 31(6), 575-90.
• Özbey, S. & Alisinanoğlu, F. (2009). A study on problem behavior of 60-72 months children who attending public early childhood education ınstitution. The Journal of International Social Research, 2(6), 493-517.
• Özyürek, A. & Tezel Şahin, F. (2010). Anne baba olmak ve anne babaların çocuk yetiştirme tutumları. T. Güler (Ed.), Anne Baba Eğitimi (s. 35-53). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Sertbaş, N. (2006). İlköğretim öğrencilerinde davranış problemleri ve yordayan değişkenler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Stacks, A. & Goff, J. (2006). Family correlates of internalizing and externalizing behavior among boys and girls enrolled in Head Start. Early Child Development and Care, 176(1) ,67-85.
• Şehirli, N. (2007). Çocuk Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği’nin geliştirilmesi ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tabak, N. (2007). İlköğretim 1. kademede davranış sorunları olan çocukların anne- baba tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyon.
• Tola, D. (2003). İlkokul 5.sınıf çocuklarında ahlaki yargı ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ülgen, G. & Fidan, E. (1997). Çocuk gelişimi. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Yavuzer, H. (1993). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yavuzer, H. (2008). Çocuğunuzun ilk altı yılı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, İ. (2006). Anne baba desteği ve başarı. Ankara: Anı Yayıncılık.