Z Kuşağında Bilinçli Farkındalık, Yaşamın Anlamı ve Manevi Kaynaklar

Year 2024, Issue: 61, 141 - 151

Emine Bayrak Sema Eryücel

https://doi.org/10.29288/ilted.1415755

Abstract

Z kuşağı bireylerinin teknolojik gelişmelerle birlikte yaşam olaylarına karşı tutumları da tercihlerine göre şekillenmektedir. Seküler bir dünyada yaşayan Z kuşağı bireyleri sosyal medyayı sık ve aktif olarak kullandıkları görülmektedir. Önceki kuşaklara göre daha fazla süre geçirdikleri için teknolojik nesil olarak adlandırılmıştır. Z kuşağında teknolojinin etkisiyle birlikte bireylerde hem olumlu hem de olumsuz birçok özellikler ortaya çıkmıştır. Yaşam olaylarını farklı yönleriyle değerlendirebilme yetisi bilinçli farkındalık düzeyinin artması ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bilinçli farkındalık, bireyin farklı yaşam deneyimlerine karşı nasıl tutumlar geliştirmesi noktasında belirleyici bir rol oynamıştır. Geçmişten günümüze kadar insan yaşamını sürdürmede yaşamı değerli kılacak bir amaç aramıştır. Z kuşağı bireyinde yaşamı anlamlandırma algısı meydana gelen durumlarla ilişkilidir. Teknolojik nesil olan Z kuşağı bireylerinin bilinçli farkındalık ve yaşamın anlam algısına destekleyici bir etki ise manevi kaynaklar tarafından sağlanmıştır. Araştırmanın amacı, Z kuşağı bireylerinde bilinçli farkındalık düzeyi ve yaşamın anlam algısının manevi kaynaklarla ilişkisini araştırmaktır. Araştırmanın katılımcıları Akdeniz Üniversitesinde öğrenim gören bireylerden tesadüfi yöntemle seçilerek oluşturulan 500 öğrencidir. Araştırma verilerinin toplanmasında kullanılan Bilinçli Farkındalık Ölçeği, Brown ve Ryan (2003) tarafından geliştirilen Özyeşil, Arslan, Kesici ve Deniz (2011) tarafından Türkçe’ye uyarlanan, Yaşamın Anlamı Ölçeği, Steger ve arkadaşları (2006) tarafından geliştirilen Yarar (2015) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ve Manevi Kaynaklar Ölçeği, Westbrook ve arkadaşları (2018) tarafından geliştirilen Ekşi ve arkadaşları (2019) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ölçeklerle gerçekleştirilmiştir. Verilerin istatistiksel analizi SPSS 26 ile yapılmıştır. Araştırmamızdan elde edilen bulgulara göre Bilinçli Farkındalık, Yaşamın Anlamı ile Manevi Kaynaklar arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bilinçli Farkındalık ile yaş, baba eğitim durumu, anne-baba tutumu, Yaşamın anlamı ile yaş, aile geliri ve Manevi Kaynaklar ile anne-baba eğitim durumu, aile geliri, anne-baba tutumu, romantik ilişki, internet kullanım süresi arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular yapıldığı döneme ilişkin bilgi vererek ilgili literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Keywords

Z Kuşağı, Bilinçli Farkındalık, Yaşamın Anlamı

References

• ASHB, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. “Asgari Ücret-2021”.Erişim 05 Mart 2023. https://www.aile.gov.tr/asgari-ucret
• Aldwin, Carolyn M. vd. “Differing pathways between religiousness, spirituality, and health: A self-regulation perspective”. Psychology of Religion and Spirituality 6 (2014), 9-21.
• Altuntuğ, Nevriye. “Kuşaktan Kuşağa Tüketim Olgusu ve Geleceğin Tüketici Profili”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 4/1 (Haziran 2012), 203-212.
• Ayten, Ali. Psikoloji ve Din Psikologların Din ve Tanrı Görüşleri. İstanbul: İz Yayıncılık, 2015.
• Ayten, Ali & Köse, Ali. Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2019.
• Baer, Ruth A. vd. “Using self-report assessment methods to explore facets of mindfulness”. Assessment 13/1 (Mart 2006), 27-45.
• Bahadır, Abdülkerim. İnsanın Anlam Arayışı ve Din. İstanbul: İnsan Yayınları, 2021.
• Brown, Kirk Warren - Ryan, Richard M. “The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being”. Journal of Personality and Social Psychology 84/4 (2003), 822-848.
• Chen, Gui vd. “Perceived parenting styles and body appreciation among Chinese adolescents: Exploring the mediating roles of dispositional mindfulness and self-compassion”. Children and Youth Services Review 119 (Aralık 2020), 105698.
• Chickering, A. W vd. Encouraging Authenticity and Spirituality in Higher Education. San Francisco, CA: Jossey-Bass, 2005.
• Delgado, Cheryl. “A Discussion of the Concept of Spirituality”. Nursing Science Quarterly 18/2 (Nisan 2005), 157-162.
• Dursun, Neslihan. Evli ve Bekar Bireylerin Yaşamın Anlamı ve Mâneviyat Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Düzgüner, Sevde. Maneviyat algısı ve diğerkâmlıkla ilişkisi: Kan bağışı örneğinde Türkiye ve Amerika karşılaştırmalı nitel bir araştırma. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Egnatoff, William J. “Growing Up Digital. The Rise of the Net Generation”. Education and Information Technologies 4/2 (1999), 203-205.
• Ekşi, Halil vd. “Mânevî Kaynaklar Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”. V. Uluslararası TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitapçığı içinde (759-767). Ankara: TEBAD. 2019.
• Fox, C. (2017). “I Find That Offensive!” Biteback Publishing. London.
• Frankl, Viktor Emil. İnsanın Anlam Arayışı. Çev. Özge Yılmaz, İstanbul: Okuyan Us Yayın, 2019.
• Fredrickson, Barbara L. vd. “Open hearts build lives: positive emotions, induced through loving-kindness meditation, build consequential personal resources”. Journal of Personality and Social Psychology 95/5 (Kasım 2008), 1045-1062.
• Güncel Türkçe Sözlük. Erişim 6 Kasım 2022. http://sozluk.gov.tr
• Hanh, Thich Nhat. Farkındalığın Mucizesi. çev. Fezal Gülfidan. İstanbul: Kuraldışı Yayınları, 2013.
• Hiçdurmaz, Duygu - Öz, Fatma. “Stresle Başetmenin Bir Boyutu Olarak Spiritüalite”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 16/1 (Mart 2013), 50-56.
• Hill, Peter C. vd. “Conceptualizing Religion and Spirituality: Points of Commonality, Points of Departure”. Journal for the Theory of Social Behaviour 30/1 (2000), 51-77.
• Josefsson, Torbjörn vd. “Self-reported mindfulness mediates the relation between meditation experience and psychological well-being”. Mindfulness 2/1 (2011), 49-58.
• Kabat-Zinn, Jon. Coming to Our Senses: Healing Ourselves and the World Through Mindfulness. London: Hachette UK, 2005.
• Kabat-Zinn, Jon vd. İyi Hissetme Sanatı. çev. Zeliha Handan Haktanır. İstanbul: Diyojen Yayıncılık, 2015.
• Kabat-Zinn, Jon. “Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future”. Clinical Psychology: Science and Practice 10 (2003), 144-156.
• Kınay, Fatoş. Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ni Türkçe’ye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İstanbul: İstanbul Bilim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• King, Pamela Ebstyne - Benson, Peter L. “Spiritual Development and Adolescent Well-Being and Thriving”. The handbook of spiritual development in childhood and adolescence. 384-398. Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc, 2006.
• Koenig, Harold G. “Spirituality and Mental Health”. International Journal of Applied Psychoanalytic Studies 7/2 (2010), 116-122.
• Lapierre, L. L. “A model for describing spirituality”. Journal of Religion and Health 33/2 (Haziran 1994), 153-161.
• Özyeşil, Zümra vd. “Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ni Türkçeye Uyarlama Çalışması”. Eğitim ve Bilim 36/160 (Nisan 2011), 224-235.
• Özyeşil, Zümra. Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayış Düzeylerinin Bilinçli Farkındalık Kişilik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.
• Pargament, Kenneth I. Spiritually Integrated Psychotherapy: Understanding and Addressing the Sacred. New York: The Guilford Press, Illustrated edition, 2011.
• Pepping, Christopher A. vd. “Individual differences in attachment and eating pathology: The mediating role of mindfulness”. Personality and Individual Differences 75 (Mart 2015), 24-29.
• Piedmont, Ralph L. “Does Spirituality Represent the Sixth Factor of Personality? Spiritual Transcendence and the Five-Factor Model”. Journal of Personality 67/6 (1999), 985-1013.
• Prensky, Marc. “Digital Natives, Digital Immigrants”. On the Horizon 9/5 (Ocak 2001), 1-6.
• Puchalski, Christina M. vd. “Spirituality and health: the development of a field”. Academic Medicine: Journal of the Association of American Medical Colleges 89/1 (Ocak 2014), 10-16.
• Reeves, Thomas C. “Generational differences”. Handbook of research on educational communications and technology. 2008.
• Reker, Gary T. “Meaning in life of young, middle-aged, and older adults: Factorial validity, age, and gender invariance of the Personal Meaning Index (PMI)”. Personality and Individual Differences 38/1 (2005), 71-85.
• Reker, Gary T. - Chamberlain, Kerry. Exploring Existential Meaning: Optimizing Human Development Across the Life Span. New York: Sage Publications, 1999.
• Seligman, Martin E. P. Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-Being. Australia: Simon and Schuster, 2012.
• Shapiro, Shauna L. vd. “Mechanisms of mindfulness”. Journal of Clinical Psychology 62/3 (Mart 2006), 373-386.
• Spaniol, LeRoy. “Spirituality and connectedness”. Psychiatric Rehabilitation Journal 25 (2002), 321-322.
• Steger, Michael F. vd. “The meaning in life questionnaire: Assessing the presence of and search for meaning in life”. Journal of Counseling Psychology 53/1 (2006), 80-93.
• Steger, Michael F. vd. “Understanding the search for meaning in life: personality, cognitive style, and the dynamic between seeking and experiencing meaning”. Journal of Personality 76/2 (Nisan 2008), 199-228.
• Strauss, William - Howe, Neil. Generations: the history of America’s future, 1584 to 2069. New York: William Morrow and Company Inc, 1991.
• Şentürk, Habil - Yakut, Selahattin. “Hayatın Anlamı ve Din”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33 (Aralık 2014), 45-60.
• Twenge, Jean M. İ-Nesli. çev. Okhan Gündüz. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2018.
• Westbrook, Charles J. vd. “Trait Sources of Spirituality Scale: Assessing trait spirituality more inclusively”. Measurement and Evaluation in Counseling and Development 51 (2018), 125-138.
• Westen, Drew. Psychology: Mind, Brain, & Culture. 2nd Edition. New York: Wiley, 1998.
• Yapıcı, Asım. Ruh Sağlığı ve Din / Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Kitabevi, 2007.
• Yarar, Orhan Ferhat. Autotelic Personality: Links with Flow Propensity, Personal Strengths, and Psychopathology. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
• Yıkılmaz, M.- Demir Güdül, M. “Üniversite Öğrencilerinde Yaşamda Anlam, Bilinçli Farkındalık, Algılanan Sosyoekonomik Düzey ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkiler”. Ege Eğitim Dergisi 16/2 (2015), 297-315.
• Zinnbauer, Brian J. vd. “Religion and Spirituality: Unfuzzying the Fuzzy”. Journal for the Scientific Study of Religion 36/4 (1997), 549-564.