GÖRÜNMEZLİKTEN GÖRÜNÜRLÜĞE: İSTANBUL’UN KENT DOKUSUNDA GÖÇMENLİK VE MÜLTECİLİK DENEYİMLERİ

Year 2020, Volume: 4 Issue: 7, 273 - 298, 04.12.2020

Aysen Ustubici

Abstract

Bu makale, Türkiye’deki düzensiz göçmenlerin ve mültecilerin kentsel alanlardaki içerilme, dışlanma ve sınır dışı edilebilirlik deneyimlerini aktarmaktadır. Kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin yaygın olduğu İstanbul’daki Zeytinburnu ilçesi, uzun süredir göçmenler ve mültecilerin yerleştiği ve ucuz işgücüne dayanan tekstil, deri sanayi, imalat, inşaat gibi alanlarda oldukça zor koşullarda da olsa çalışma olanağı buldukları bir kenttir. Makale, özellikle Suriye ve Afganistan’dan gelen göçmen ve mültecileri barındıran Zeytinburnu ilçesinde, 2012-2013; 2017-2018 ve 2019 yıllarında yürütülen farklı niteliksel saha çalışmalarına dayanmaktadır. Saha çalışmasının bulguları ışığında, özellikle mültecilerin kent hayatına katılımları ve görünürlüklerinin artması ile beraber kentsel alandaki göçmen ve mültecilerin dönüşen içerilme ve dışlanma dinamikleri tartışılacaktır. Makale, 2015 öncesi ve sonrası vatandaş olmayan toplulukları çevreleyen yasal, kurumsal, ekonomik, sosyal bağlamı göz önüne alarak, Zeytinburnu ilçesinde yoğun olarak yaşayan ve çoğunlukla yasal statüsü olmayan göçmenlerin deneyimlerine odaklanacaktır. Bu bağlamda, farklı grupların yerel halk ve polis ile ilişkileri, sınır dışı edilebilirlik deneyimleri, ekonomik yaşama katılımları, temel haklara erişimleri, farklı dönemlerin demografik, ekonomik ve sosyal dinamikleri göz önünde bulundurularak incelenecektir. Bulgular, temelde çeşitli yasal statüdeki göçmen ve mültecilerle yapılan derinlemesine görüşmelere dayanmaktadır ve yıllar içinde sivil toplum temsilcileriyle uzman görüşmeleri ile, yerel halktan kişilerle yapılan derinlemesine görüşmeler ve gözlemlerle pekiştirilmiştir.

Keywords

düzensiz göç, İstanbul, Zeytinburnu, Afgan mülteciler, Suriyeli mülteciler, kent, görünürlük

Supporting Institution

Koç Üniversitesi

Project Number

Tohumlama Fonu

Thanks

Yazar saha çalışmasındaki katkılarından dolayı Fattah Lemar'a, Emrah Çelik'a, Amal Abdullah'a, Abdulhalim Albakkor'a, Eda Kirişçioğlu'na teşekkür eder.

References

• Biehl, K. S. (2014). Migration, urban space and diversity: a case from Istanbul. Insight Turkey, 16(4), 55-63.
• Bloch, A. 2011. Intimate Circuits: Modernity, Migration and Marriage among Post-Soviet Women in Turkey. Global Networks 11(4), 502–521. doi:10.1111/j.1471-0374.2011.00303.x.
• Calavita, K. (2006). Gender, migration, and law: Crossing borders and bridging disciplines. International Migration Review, 40(1), 104-132.
• Carpi, E. ve Pınar Şenoğuz, H. (2019). Refugee Hospitality in Lebanon and Turkey. On Making ‘The Other’. International Migration, 57(2), 126-142.
• Ceritoğlu, E., Yüncüler, H. B. G., Torun, H. ve Tümen, S. (2017). The impact of Syrian refugees on natives’ labor market outcomes in Turkey: evidence from a quasi-experimental design. IZA Journal of Labor Policy, 6(5).
• Chauvin, S. ve Garcés‐Mascareñas, B. (2014). Becoming less illegal: Deservingness frames and undocumented migrant incorporation. Sociology compass, 8(4), 422-432.
• Cloeters, G. ve Osseiran, S. (Ocak 2019). Healthcare access for Syrian refugees in Istanbul: A gender-sensitive perspective. Workshop Report. Istanbul: Istanbul Policy Center.
• Coutin, S. B. (2003). Legalizing moves: Salvadoran immigrants' struggle for US residency. University of Michigan Press.
• Coutin, S. B. (2005). Being en route. American Anthropologist, 107(2), 195-206.
• Danış D., Taraghi C., Pérouse JF. (2009) Integration in Limbo. Iraqi, Afghan, Maghrebi and Iranian Migrants in Istanbul. İçduygu A, Kirişci K, içinde. Land of Diverse Migrations Challenges of Emigration and Immigration in Turkey (ss. 443-636), İstanbul Bilgi University Press: Istanbul.
• Dağtaş, S. (2018). Inhabiting difference across religion and gender: Displaced women’s experiences at Turkey’s border with Syria. Refuge: Canada’s Journal on Refugees/Refuge: revue canadienne sur les réfugiés, 34(1), 50-59.
• Daniş, D. (2007). A faith that binds: Iraqi Christian women on the domestic service ladder of Istanbul. Journal of Ethnic and Migration Studies, 33(4), 601-615.
• Danış, D. ve Soysüren, İ. (der.) (2014). Sınır ve Sınırdışı Türkiye’de Yabancılar. Göç ve Devlete Disiplinlerarası Bakışlar. Istanbul: Notabene Yayınları.
• Darling, J. (2017). Forced migration and the city: Irregularity, informality, and the politics of presence. Progress in Human Geography, 41(2), 178-198.
• De Genova, N. P. (2002). Migrant “illegality” and deportability in everyday life. Annual review of anthropology, 31(1), 419-447.
• Erdoğan, M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi, Ankara.
• Erdoğan, M. (2017). Syrians-Barometer 2017: A Framework for Achieving Social Cohesion with Syrians in Turkey. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi.
• Erdoğan, M. (2018). Suriyeliler barometresi: Suriyelilerle uyum içinde yaşamın çerçevesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• IGAM. (2019) Medya 18 Aylik İzleme Raporu: Ulusal ve Yerel Medyada Mülteci ve Göç Haberleri, 01.06.2017-30.11.2018.
• İçduygu, A. ve Karadağ, S. (2018). Afghan migration through Turkey to Europe: seeking refuge, forming diaspora, and becoming citizens. Turkish Studies, 19(3), 482-502.
• Kale, B. ve Erdoğan, M. (2019). The Impact of GCR on Local Governments and Syrian Refugees in Turkey. International Migration.
• McBride, K. (2009). Sanctuary San Francisco: Recent Developments in Local Sovereignty and Spatial Politics. Theory and Event, 12(4).
• Menjívar, C. ve Abrego, L. (2012). Legal violence: Immigration law and the lives of Central American immigrants. American journal of sociology, 117(5), 1380–1421.
• Narlı, N. ve Özaşçılar, M. (2020). Understanding and Measuring the Social Inclusion of Syrian Refugees in Istanbul: The Case of Zeytinburnu. Refugee Survey Quarterly, 39(3), 299-320.
• Oytun, O. ve Gündoğar, S. S. (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri Raporu. ORSAM-TESEV.
• Ridgley, J. (2008). Cities of refuge: Immigration enforcement, police, and the insurgent genealogies of citizenship in US sanctuary cities. Urban Geography, 29(1), 53-77.
• Rittersberger-Tiliç, H. ve Bal, S. (2019) Türkiye Emek Piyasasinda Mülteciler/Göçmenler: Görünmeyen Emek ve Görünen Politika Üzerine Bir Değerlendirme. Nüfusbilim Dergisi 41(1), 26-51. Salomoni, F. (2018) Labour Migrants, Syrian Refugees, Urban Landscape And In/Visibility In Istanbul. TAW2018 International Scientific Conference’ta sunulan makale.
• Suter, B. (2012). Tales of transit: Sub-Saharan african migrants' experiences in Istanbul. Malmö University. Toksöz, G., Erdoğdu, S. ve Kaşka, S. (2012). Irregular labour migration in Turkey and situation of migrant workers in the labour market. Ankara: International Organization for Migration.
• Toksöz, G., Erdoğdu, S. ve Kaşka, S. (2012). Irregular labour migration in Turkey and situation of migrant workers in the labour market. Ankara: International Organization for Migration.