Triatlon Sporcularının Zihinsel Dayanıklılıklarının Karar Verme Stilleri ile İlişkisinin İncelenmesi

Year 2020, Volume: 6 Issue: 1, 146 - 160, 26.06.2020

Burcu Güvendi Hasan Ceyhun Can Ayşe Türksoy Işım

Abstract

Bu araştırmanın amacı, triatlon sporcularının zihinsel dayanıklılıklarının karar verme stilleri ile ilişkisinin incelenmesi ve zihinsel dayanıklılıklarının ve karar verme stillerinin bazı bağımsız değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesidir. Araştırmada nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ile dilimize uyarlaması Altıntaş ve Koruç (2017) tarafından yapılan “Zihinsel Dayanıklılık” ve Deniz (2004) tarafından yapılan “Karar Verme Stilleri” ölçekleri kullanılmıştır. Normal dağılıma uygun olmadığı görülen verilerin değerlendirilmesinde istatistiki yöntem olarak; betimsel istatistikler (frekans, aritmetik ortalama, standart sapma); Spearman Korelasyon analizi, Mann- Whitney U testi ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına bakıldığına, ölçeklerden elde edilen puan ortalamalarına göre; zihinsel dayanıklılık ölçeğinde güven boyutunun, karar verme stilleri ölçeğinde ise dikkatli karar verme boyutunun en yüksek puana sahip oldukları belirlenmiştir. Bunun yanında zihinsel dayanıklılık ölçeği alt boyutları ile karar verme stilleri ölçeği alt boyutları arasında anlamlı ilişki görülmüştür. Katılımcıların zihinsel dayanıklılık ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları millilik, sakatlık ve spor yılı durumları, karar verme stilleri ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları ise yaşa göre anlamlı bir şekilde farklılaşırken, cinsiyet boyutunda anlamlı bir farklılık saptanamamıştır. Sonuç olarak, araştırmamıza katılan triatlon sporcularının karar verme ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin sakatlık geçirmemiş sporcuların pozisyonlar sırasında zihinsel olarak daha rahat oldukları, spor yılının artması ile sporcuların kendilerine olan güvenlerinin arttığı ancak yaşça küçük olan sporcuların ise karar verirken tecrübesizliğe dayanarak daha panik, kaçıngan ya da sorumluluk almama gibi davranışlar sergileyebildikleri söylenebilir. Korelasyon analizine bakıldığında da sporcuların güven duyguları arttıkça sporcuların daha dikkatli karar verdikleri görülmüştür.

Keywords

Triatlon, zihinsel dayanıklılık, karar verme stilleri

Examination of the Relationship Between Mental Toughness and Decision-Making Styles in Triathletes

Abstract

This study aims to examine the relationship between mental toughness and decision-making styles, and whether mental toughness and decision-making styles differ depending on independent variables in triathletes. We used relational screening method which is one of the quantitative research models in this study. As data collection tools, we used “Personal Information Form,” the “Mental Toughness” scale which was adapted to Turkish by Altıntaş and Koruç (2017) and the “Decision Making Styles” scale which was adapted to Turkish by Deniz (2004). We used descriptive statistics (frequency, arithmetic mean, standard deviation); Spearman Correlation analysis, Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis tests as means of statistical method to evaluate the data that are not in accordance with normal distribution. According to the mean scale scores, findings of the study state that confidence dimension in mental toughness scale and careful decision-making dimension in decision-making styles scale had the highest scores. Additionally, the study shows significant correlation between sub-dimensions of the mental toughness scale and sub-dimensions of the decision-making styles scales. Mean mental toughness scale scores of participants demonstrate significant difference based on national athlete status, injuries and sports experience, while mean decision-making scale scores demonstrate significant difference in terms of age; although the study finds no significant difference regarding gender. Examining decision making and mental toughness in triathlon athletes that participated in this study, we can conclude that the athletes that has not suffered from an injury are mentally more relaxed during positions, having more sports experience increases athletes’ self-confidence while younger athletes may behave in panicked, avoidant or irresponsible manners due to their inexperience. Correlation analysis shows that athletes with higher sense of self-confidence tend to make more careful decisions.

Keywords

Triathlon, mental toughness, decision-making styles

References

• Akcan İ O (2016). Elit Oryantiring Sporcularının Görsel Reaksiyon Süreleri ile Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akman D (2019). Yetişkin Sporcuların İmgeleme, İçsel Konuşma Ve Stresle Başa Çıkma Biçimlerinin Zihinsel Dayanıklılık İle İlişkisinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi).Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Akpınar Ö, Temel V, Birol S Ş, Akpınar S (2015). Üniversitede Okuyan Hokey Sporcularının Karar Verme Stillerinin Belirlenmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9, 92-99.
• Aktaş Ö (2019). Takım sporu ile uğraşan sporcuların kendine güven düzeylerinin mental dayanıklılık üzerine etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
• Altıntaş A, Koruç B K (2017). Sporda zihinsel dayanıklılık envanteri’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe Journal of Sport Sciences, 27(4), 162–171.
• Connaughton D, Wadey R, Hanton S, Jones G (2008). The development and maintenance of mental toughness: Perceptions of elite performers. Journal of Sports Sciences, 26: 83-95.
• Cowden R G, Meyer-Weitz A (2016). Mental toughness in South African competitive tennis: Biographical and sport participation differences. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 14 (2), 152-167. doi: 10.1080/1612197X.2015.1121509
• Çetin S (2019). Zihinsel Dayanıklılık, Bağlanma Stilleri ve Bilişsel Duygu Düzenleme: Bedensel Engeli Olan ve Olmayan Sporcular Üzerine Bir Çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çetinkaya E (2013). Atış branşlarında yarışmalara katılan üst seviye atış sporcularının karar verme becerilerinin performansa olan etkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Dede Y E (2019). Elit Güreşçilerin Zihinsel Dayanıklılıklarının İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Demir-Tekkurşun G, Namlı S, Hazar Z, Türkeli A, Cicioğlu İ (2018). Bireysel ve takım sporcularının karar verme stilleri ve mental iyi oluş düzeyleri. Cbü. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1),176-191.
• Deniz M E (2004). Investigation of the relation between decision self-esteem, decision making style and problem solving skill of the university students. Eurasian Journal of Educational Research, 4, 15, 23-35.
• Deryahanoğlu G (2014). Kick Boks Hakemlerinin Karar Verme ve Atılganlık Düzeylerinin Algılanan Mesleki Yeterlilik Üzerine Etkisinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Göral K (2014). Futbol Antrenörlerinin Yeterlilikleri, Karar Verme Stratejileri Ve Takım Performansları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Doktora Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Güvendi B (2018). Korumalı futbol (amerikan futbol) sporcularının kişilik özellikleri ve psikolojik performans stratejileri ile karar verme stilleri arasındaki ilişki. (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Güvendi B, Türksoy-Işım A, Güçlü M, Konter E (2018a). Profesyonel Güreşçilerin Cesaret Düzeyleri ve Zihinsel Dayanıklılıklarının İncelenmesi. İnternational Journal of Sports Exercise & Training Sciences. 4 (2), 70–78.
• Güvendi B, Türksoy-Işım A, Güçlü M (2018b). Korumalı futbol (amerikan futbol) sporcularının kişilik özellikleri ve psikolojik performans stratejileri ile karar verme stilleri arasındaki ilişki. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 159-175.
• Harmancı F (2019). Sporda Zihinsel Dayanıklılık Bisiklet Sporcuları Üzerinde Bir Çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Juan M V T, Lopez A (2015). Mental Toughness of Scholar Athletes. Researchers World. 6(3), 22.
• Karageorghis C I, Terry P C (2017). Spor Psikolojisi (Erdal Demir, çev. Edt.). Ankara: Nobel.
• Karasar N (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kayhan R F, Aydoğan H, Hacıcaferoğlu S, Erdemir İ (2018). Takım ve Bireysel Sporlar ile İlgilenen Sporcuların Zihinsel Dayanıklılık Durumlarının İncelenmesi, Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 55-64.
• Kelecek S, Altıntaş A, Aşçı F H (2013). Sporcuların karar verme stillerinin belirlenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 21-27.
• Kıloğlu M (2017). Türkiye Olimpik Hazırlık Merkezlerine (Tohm) Devam Eden Sporcuların Karar Verme Stillerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kıral E (2015). Yönetimde karar ve etik karar verme sorunsalı. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 73-89.
• Konter E (2003). Spor Psikolojisi Uygulamalarında Yanılgılar ve Gerçekler. İzmir: Dokuz Eylül.
• Konter E (2015). Profesyonel futbolcuların seçili kişisel, sosyal ve performans değişkenlerine göre cesaret profilleri. Ulusal Spor Hekimliği Kongresi, 20-22 Kasım, Ankara.
• Kuzgun Y (2014). Meslek gelişimi ve danışmanlığı. Ankara: Nobel.
• Masum R A (2014). Mixed method analysis of mental toughness in elite and sub-elite male and female tennis players in Pakistan. Advances in Social Sciences Research Journal, 1,110-122.
• Nicholls A R, Levy A R, Polman R C, Crust L (2011). Mental toughness, coping self-efficacy, and coping effectiveness among athletes. International Journal of Sport Psychology.
• Nicholls A R, Polman R C, Levy A R, Backhouse S H (2008). Mental toughness in sport: Achievement level, gender, age, experience, and sport type differences. Personality and Individual Differences, 47(1), 73-75.
• Onan M (2017). Profesyonel Futbolcuların Antrenman Öncesi ve Sonrası Performans Beklenti ve Değerlendirmeleri ile Benlik Saygısı, Zihinsel Dayanıklılık ve Ego ve Görev Yönelimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Orhan S (2018). Bireysel sporcular ve takım sporcularında duygusal zekâ ve zihinsel dayanıklılık ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk S (2019). Türk Milli Takımında Yer Alan Triatloncuların Triatlon Sporuna Başlama Nedenleri ve Beklentileri (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Balıkesir.
• Sanchez A C J, Calvo A L, Bunuel P S, Godoy S J I (2009). Decision-making of spanish female basketball team players while they are competing. Revista de Psicologia del Deporte, 18, 369-373.
• Saygılı B (2015). Yarışan Erkek Triatletlerin Maksimal Kuvvet Çalışmalarının Performanslarına Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Unıiversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Selvi S (2018). Farklı Klasmandaki futbol hakemlerinde şiddet eğilimi, psikolojik dayanıklılık ve karar verme düzeyi: Türkiye açısından bir inceleme. (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Sheard M (2013). Mental Toughness: The Mindset Behind Sporting Achievement. Hove, East Sussex: Routledge.
• Sheard M, Golby J, Wersch A V (2009). Progress towards construct validation of the Sports Mental Toughness Questionnaire (SMTQ). European Journal of Psychological Assessment, 25,186-193.
• Temel V (2015). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin, Problem Çözme Becerileri, Karar Verme Stilleri ve Öfke Tarzları (Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Türkoğlu F (2019). Taekwondo Sporcularının Zihinsel Dayanıklıklarının İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Elazığ.
• Ün E (2010). Satranç eğitiminin, problem çözme yaklaşımları, karar verme ve düşünme stillerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yarayan Y E, Yıldız A B, Gülşen D B A (2018). Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi.
• Yardımcı A, Sadık R, Kardaş N T (2017). Amerikan Futbolu Sporcularının Yalnızlık Düzeyleri ve Sporda Mental Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişkisi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 79-90.
• Yarman B S B, Ünal A C (2015). Stratejik Karar Verme Boyutunda Bilgi Toplama- İşleme Amaçlı Karar Destek Sistemleri. Nobel.
• Yazıcı A (2016). Profesyonel basketbol oyuncularında zihinsel dayanıklılık ve duygusal zekânın çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Ankara.
• Yerebatan Z (2019). Basketbol Klasman Hakemlerinin Karar Verme Stilleri Ve Özgüven Düzeylerinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldız A B (2017). Sporcularda Zihinsel Dayanıklılık ve Öz Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor, Ankara.