KEFALET SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Yıl 2018, , 665 - 692, 29.12.2018

Serkan Ayan

https://doi.org/10.21492/inuhfd.479829

Öz

Yargıtay
yerleşik kararlarıyla, kefil aleyhine dava açılması halinde, asıl borçlu için
geçerli olan görevli ve yetkili mahkemenin kefil açısından da geçerli olacağını
kabul etmektedir. Buna dayanak olarak kefalet sözleşmesinin feri bir hak
olmasını ve bazı kararlarında da kefaletin müteselsil olmasını kullanmaktadır.

Fakat
kefilin sorumluluğu, asıl borçtan değil, ayrı bir hukuki varlığı bulunan
kefalet sözleşmesinden doğar. Bu nedenle asıl borçlu için geçerli olan görevli
ve yetkili mahkemenin, kefil açısından da istisnasız biçimde geçerli olacağı
kabul edilemez.

Bu
çalışmada, öncelikle Yargıtay’ın konuyla ilgili uygulaması açıklanacaktır.
Bunun ardından, kefalet sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklarda görevli ve yetkili
mahkemenin nasıl belirlenmesi gerektiği incelenecektir. Bu aşamada kefilin
davacı olması ve kefilin tek davalı olması ile kefil yanında (asıl borçlu ile
diğer kefiller gibi) başka kişilerin de davalı olması biçiminde ayrımlar
yapılarak konu incelenecektir.

        Bunun
ardından, ihtiyati haciz, karşı dava, itirazın iptali davası, menfi tespit
davası, istirdat davası, kefilin mirasçıları aleyhine açılacak davalar ile
kefilin iflası talebiyle girişilecek iflas yoluyla takip ve doğrudan doğruya
iflas talepli davalardaki görevli ve yetkili mahkemenin tespiti konuları ele
alınacaktır.    

Anahtar Kelimeler

Kefalet sözleşmesi, feri hak, yetkili mahkeme.

COMPETENT COURTS AT DISPUTES ARISED FROM SURETY CONTRACTS

Öz

The
Supreme Court recognizes that in the case of a lawsuit against the surety, the
competent court which are valid for the principal debtor will be valid for the
surety as well. In this respect, it uses the surety contract to be an accessory
right and in some of resolutions the surety has been made jointly.

However,
the liability of the surety arises from the surety contract, not the original
debt, but with separete legal existence. Therefore, it cannot be assumed that
the resident and the competent courts, which are valid for the principal
debtor, will be valid for the surety without exception.

In
this study, after the implementation of the Supreme Court, it will be examined
how the competent court should be determined. The matter will be examined as
making distinctions such as the surety to be claimant and the surety to be sole
respondant therewithal other people (like the principal debtor and other
sureties) to be respondant along with the surety.

Following
this, it will be discussed that specifying competent courts at lien, counter
claim, action for annulment of objection, declaratory action, cases against the
heirs of the surety as well as commencing execution proceeding with claiming
bankruptcy of surety and actions claiming direct bankruptcy. 

Anahtar Kelimeler

Surety Contract, accessory rights, competent court.

Kaynakça

• Acar, Özlem: Türk Borçlar Hukukunda Müteselsil Kefalet Sözleşmesi, İstanbul 2015.
• Arslanpınar, Tuğçe: Karşı Dava, Ankara 2017.
• Ayan, Serkan: Kefalet Sözleşmesi, Ankara 2018.
• Bahtiyar, Mehmet / Biçer, Levent: “Adi İş / Ticari İş / Tüketici İşlemi Ayrımı ve Bu Ayrımın Önemi” (Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan C.I, İstanbul 2016, s.395-436).
• Baş, Ece: “6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Kefalet Sözleşmesinin Geçerlilik Şartlarına İlişkin Bazı Yenilikler” (İÜHFM 2012/II, s.115-144).
• Beck, Emil: Das neue Bürgschaftsrecht, Zürich 1942.
• Buluş, Kasım: Birlikte Kefaletin Türleri ve Hükümleri, Ankara 2017.
• Bulut, Uğur: Davaların Yığılması, Ankara 2017.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, B.4, Ankara 2017.
• Giovanoli, Silvio: Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Das Obligationenrecht, 2.Abteilung Die einzelnen Vertragsverhaeltnisse, 7.Teilband Die Bürgschaft, Spiel unt Wette Art.492-515 OR, Bern 1978.
• Boran Güneysu, Nilüfer: “Yargıtay’ın Bir Kararı Işığında İlamsız İcra Takibinde Yetki İtirazı” (TAAD, Nisan 2016, S.26, s.203-226).
• Gümüş, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Kısa Ders Kitabı, İstanbul 2017.
• Gündüz, Şefika Deren: Kefalet Sözleşmesinin Şekli, İstanbul 2015.
• Kapancı, Kadir Berk: “Türk Ticaret Kanunu’nun 7. Maddesinde Öngörülen “Ticari İşlerde Teselsül Karinesi” Tam Anlamıyla Uygulanabilir Durumda mıdır?” (İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2016/2, s.131-170) (TTK 7).
• Kapancı, Kadir Berk: Birlikte Borçlulukta Borçlular Arası İlişkiler, İstanbul 2014 (Birlikte Borçluluk).
• Kara, İlhan: Tüketici Hukuku, Ankara 2015.
• Kartal, Dilşah Büşra: Belirsiz Süreli Kefalet Sözleşmesinde Kefilin Sorumluluğunun Sona Ermesi, İstanbul 2017.
• Kuru, Baki: Hukuk Muhakemeleri Usulü, C.I, C.III, İstanbul 2001.
• Kuru, Baki: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, B.2, Ankara 2013 (El Kitabı).
• Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflas Hukuku, İstanbul 2016 (İcra 2016).
• Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2016 (Usül 2016).
• Medicus, Dieter: “Die Akzessorietaet im Zivilrecht” (JuS 1971/10, s.497-504).
• Özel, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, B.3, Ankara 2016.
• Özen, Burak: Kefalet Sözleşmesi, B.4, İstanbul 2017.
• Pekcanıtez Usul, Medeni Usul Hukuku C.1, C.2, C.3, Editörler: Pekcanıtez, Hakan / Özekes, Muhammet / Akkan, Mine / Taş Korkmaz, Hülya, İstanbul 2017 [Anılış: Yazar (Pekcanıtez Usul)].
• Reisoğlu, Seza: Türk Kefalet Hukuku, Ankara 2013 (Kefalet 2013).
• Schöbi, Christian: Die Akzessorietaet der Nebenrechte von Forderungen unter besonderer Berücksichtigung des Rechtsinstituts der Verjaehrung, Zürich 1990.Şahin Caner, Ayşenur: Türk Borçlar Kanununda Müteselsil Borçluluk, İstanbul 2017.
• Tandoğan, Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C.2 İstisna (Eser) ve Vekâlet Sözleşmeleri, Vekâletsiz İş Görme, Kefalet ve Garanti Sözleşmesi, B.3, Ankara 1987.Ulukapı, Ömer: Dava Arkadaşlığı, Konya 1991.
• Umar, Bilge: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Ankara 2011 (Şerh).
• Üstündağ, Saim: Medeni Yargılama Hukuku C.I-II, İstanbul 2000.
• Yılmaz, Ejder: Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri, C.II, Ankara 2001 (Geçici Hukuki Himaye).
• Yılmaz, Ejder: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Ankara 2012 (Şerh).
• Zevkliler, Aydın / Özel, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, Ankara 2016.