Amerikalılar Arası İnsan Hakları Sistemi

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 2, 261 - 262, 13.07.2016

Volkan Aslan

Öz

İnsan haklarının bölgesel örgütler eliyle korunup güçlendirilmesi açısından Avrupa Konseyi, Amerikan Devletleri Örgütü ve Afrika Birliği’nin çalışmaları dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Amerikalılar arası sistem ele alınarak, sistemin işleyişi açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda öncelikle, çalışmanın konusunu teşkil eden Amerikalılar arası insan hakları sistemi açısından 3 farklı seviyenin bulunduğunu baştan ifade etmek gerekir. İlki, Amerikan Devletleri Örgütü’ne üye devlet vatandaşları açısından Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyon’u eliyle Amerikan İnsan Hak ve Ödevleri Bildirisi’nden ve Örgüt Şartı’ndan kaynaklanan haklara ilişkin olarak minimal koruma sağlanmasıdır. İkinci seviyede ise Amerikalılar Arası İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olup da Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi’nin yetkisini kabul etmeyen devletler bulunmaktadır. Üçüncü seviyede ise hem Sözleşme’ye taraf olan, hem de Mahkeme’nin yetkisini kabul eden devletler bulunmaktadı1. Çalışmada öncelikle Amerikan Devletleri Örgütü hakkında genel bilgiler verilmiş ve Örgüt çatısı altında kabul edilen insan hakları belgelerine ilişkin kısa açıklamalar yapılmıştır. Sonrasında ise Amerikalılar arası insan haklarını koruma mekanizmalarından bahsedilmiş; Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu ile Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi’nin işleyişi ele alınmıştır. Bu bağlamda Komisyon ile Mahkeme’nin oluşumu, nitelikleri, başvuru koşulları, önlerinde uygulanacak usuller bahis konusu edilmiştir. Ayrıca, sistemde var olan hukuki yardım fonu ile Mahkeme’nin diğer faaliyetlerine de kısaca değinilmiştir. Öte yandan yeri geldikçe Amerikalılar Arası Sistem’in Avrupa İnsan Hakları Sistemi’nden farklarına da değinilmiştir. Sonuç kısmında ise sistemin genel bir değerlendirilmesi yapılarak, var olan eksiklikler belirtilmiş ve söz konusu eksikliklerin bulunulmuştur. ne şekilde giderilebileceğine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu

The Inter American System of Human Rights

Öz

In the context of protection of human rights by regional organizations, the works of the European Council, Organization of American States and African Union constitute salient examples. This study examines the Inter American System and its mechanism. Primarily, it must be known that there are three level of protection under the framework of this system. First one is minimal protection provided by the Inter-American Commission on Human Rights related to the rights arising from The American Declaration of the Rights and Duties of Man and the Charter of the Organization of American States. On the second level there are states which have ratified The American Convention on Human Rights but haven’t recognized the jurisdiction of the Inter-American Court of Human Rights. Lastly, the states which have ratified The American Convention on Human Rights and recognized the jurisdiction of the InterAmerican Court of Human Rights generate the third level. This study begins with the general information about the Organization of American States and the human rights instruments Commission on Human Rights and the Inter-American Court of Human Rights are mentioned. In this context, knowledge about the Commission’s and the Court’s composition, application requirements, procedures before the Commission and the Court and the other activities of the Court are explained. Moreover, the differences between American and European systems are discussed in some matters. In the conclusion part, the deficiencies of the system and recommendations are provided by evaluating the system generally

Anahtar Kelimeler

Human Rights, Inter-American Court of Human Rights

Kaynakça

• Bloom, Barbara Lee: The Organization of American States, New York, Infobase Publishing, 2008.
• Brewer-Carias, Allan.R: Constitutional Protection of Human Rights in Latin America, United States of America, Cambridge University Press, 2009.
• Buergenthal, Thomas: “The Inter-American System for the Protection of Human Rights”, Human Rights in International LawLegal and Policy Issues, edited by Theodor Meron, United States of America, Clarendon Press Oxford, 1989 (First published-1984, Issued as paperback-1985, Reprinted-1988,1989), pp. 439-493.
• Dulitzky, Ariel: “The Inter-American Human Rights System Fifty Years Later: Time for Changes”, 2011, Quebec Journal of International Law (Special Edition), 127, pp.127-164.
• García-Sayán, Diego: “The Inter-American Court and Constitutionalism in Latin America”, Texas Law Review, Vol. 89:1835,
• 2011, University of Texas at Austin School of Law Publications, Austin, 2011, pp.1835-1862.
• Gemalmaz, Mehmet Semih: Latin Amerika’da İnsan Hakları, 3.basım, İstanbul, Kavram Yayınları, 1994.
• Gemalmaz, Mehmet Semih: Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgeleri- I.Cilt Bölgesel Sistemler, İstanbul, Legal Yayınları, 2010.
• Gemalmaz, Mehmet Semih: Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, 7.baskı, İstanbul, Legal Yayınları, 2010.
• Gemalmaz, Mehmet Semih: Provisional Measures of Protection in International Law: 1907-2010, İstanbul, Legal Yayınları, 2011.
• Harris, David: “Regional Protection of Human Rights: The Inter American Achievement”, The Inter American System of Human Rights, edited by David Harris and Stephen Livingstone, New York, Clarendon Press Oxford, 1998, pp. 1-29.
• Hawkins, D.- Jacoby, W.: “Partial Compliance: A Comparison of the European and Inter American Courts of Human Rights”, Journal of International Law and International Relations Vol. 6, No. 1, pp. 35-85, University of Toronto, Canada, 2010.
• Kalin, Walter- Künzli Jörg: The Law of International Human Rights Protection, New York, Oxford University Press, 2009.
• Kinley, David: Civilising Globalisation: Human Rights and the Global Economy, New York, Cambridge University Press, 2009.
• Martin, F. F.; Schnably, S. J.: International Human Rights and Humanitarian Law, New York, Wilson, R J.- Simon, J.S.; Cambridge University Press, 2006. Tushnet, M.V.
• Provost, René: International Human Rights and Humanitarian Law, New York, Cambridge University Press, 2002.
• Shelton, Dinah: Regional Protection of Human Rights, New York, Oxford University Press, 2008.
• Shelton, Dinah: Remedies in International Human Rights Law, United States of America, Oxford University Press, 2006 (Second edition).
• Shelton, Dinah: “Reparations in the Inter-American System”, The Inter American System of Human Rights, edited by David Harris and Stephen Livingstone, New York, Clarendon Press Oxford, 1998, pp. 151-172.
• Trindade, A.A. Cançado: “The Operation of the Inter-American Court of Human Rights”, The Inter American System of Human Rights, edited by David Harris and Stephen Livingstone, New York, Clarendon Press Oxford, 1998, pp. 133-149.