Bireysel Başvuruda 3 Yıl: Bir İnsan Hakları Karnesi-Olumlu Örnekler/Uygulamalar/Yaklaşımlar

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 2, 129 - 210, 13.07.2016

A. Burak Bilgin

Öz

2010 yılında hukuk sistemimize giren ve 2012’nin son çeyreğinden itibaren de uygulanmakta olan bireysel başvuru mekanizmasının insan haklarının korunmasında etkili olup olmayacağı; Anayasa Mahkemesi’nin hak ve özgürlüklerin koruma alanını genişletecek bir performans sergileyip sergileyemeyeceği sorusu gündemi meşgul etmektedir. Geçtiğimiz üç yıllık süre, bu konuda olumlu ve olumsuz bir karne çıkarmak için yeteri kadar içtihadi birikimin oluşmasını sağlamıştır. Üç yıllık bilançoya baktığımızda, Anayasa Mahkemesi’nin – olumsuz örnekler de azımsanamayacak kadar olmakla birlikte – vasatın üzerinde bir Mahkemesi’nin üç yıllık bireysel başvuru uygulamasında, tüketme kuralı dışındaki hususlarda ortaya koyduğu olumlu ve korumayı geliştirici yaklaşım ve uygulamalar ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kavramlar: Bireysel başvuruda üç yıl, insan hakların etkili korunması, olumlu örnekler/uygulamalar

3 Years in Individual Application: Human Rights Record-Favourable Examples/Practises/Approaches

Öz

The question whether the individual application/constitutional complaint mechanism (that was introduced to Turkish law in 2010 and has been implemented since the last quarter of 2012) would be effective for the protection of human rights, as well as the Constitutional Court would be able to perform in a manner that would contribute for the protection of rights and freedoms, has been attracted attention by the legal and political agenda of the country. The past three years have generated sufficient accumulation of cases to deliver a positive and negative balance-sheet. Having regard the three years’ balance sheet it can be claimed that the Constitutional Court have conducted over-average performance in spite of the existence of unfavourable examples. The article, excluding the matters regarding the rule of exhaustion, deals with the constructive/favourable approaches and practices that the Constitutional Court, in three years of practise, has developed and established with regard to individual application mechanism

Anahtar Kelimeler

Three years of individual application, effective protection of human rights, favourable examples/approaches

Kaynakça

• Ahmet Burak Bilgin, 3 Yıllık Bireysel Başvuru Uygulamasında ‘’Tüketme’’ Kuralına İlişkin Anayasa Mahkemesi Yaklaşımı: Olumlu ve Olumsuz Örnekler/Yaklaşımlar, Legal Hukuk Dergisi, Mart, 2015 (yayımlanacak).
• Cüneyt Durmaz, Hüseyin Ekinci, İbrahim Çınar, Musa Sağlam, Mustafa Baysal, Bireysel Başvuru – İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi), Anayasa Mahkemesi Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2013.
• Hüseyin Ekinci, Musa Sağlam, Sorularla Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2014.
• Korkut Kanadoğlu, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, XII Levha, İstanbul, 2015.
• M. Gözde Atasayan, Yorum: Anayasa Mahkemesi’nin Anayasa Şikayeti Kararlarının Usuli Açıdan Değerlendirilmesi, Anayasa Hukuku Dergisi, Legal, Cilt: 3, Sayı:5, 2014.
• Osman Doğru, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Rehberi, Legal, İstanbul, 2013.
• Oya Boyar, Yorum: Birinci Yılında Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kararlarının Analizi, Anayasa Hukuku Dergisi, Legal, Cilt: 3, Sayı:5, 2014.
• Özcan Özbey, Türk Hukukunda Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Adalet, Ankara, 2012.
• Practical Guide on Admissibility Criteria, Council of Europe, http://www.echr.coe.int/Documents/Admissibility_ guide_ENG.pdf, Erişim Tarihi: 11.12.2015.
• Sibel İnceoğlu, Birinci Yılında Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kararlarının Analizi, Anayasa Hukuku Dergisi, Legal, Cilt: 3, Sayı:5, 2014.
• Tolga Şirin, Üçüncü Yılda Bir Bilanço: Türkiye Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti) Usulünün ve Kararlarının Değerlendirilmesi (Kamu Hukukçuları Platformu’nun 30-31 Mayıs 2015 toplantısında sunulan bildiriler), http://www.kamuhukukculari.org/?sayfa=toplanti_b ildiriler&id=5, Erişim Tarihi: 23.10.2015.