Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesi Kararlarına Etkisi TBK m. 74

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 1, 511 - 552, 13.07.2016

K. Berk Kapancı

Öz

Ceza mahkemeleri ile hukuk mahkemelerinin kararlarının konuları birbirlerinden farklıdır. Öyle ki, ceza mahkemeleri suç olarak sınıflandırılan ve ceza yaptırımıyla karşılaşan fiillerle ilgilenirken, hukuk mahkemeleri -görev alanlarına giren diğer uyuşmazlıkların yanındatazminat sorumluluğuna yol açan haksız fiillerle meşgul olmaktadır. Böyle olunca da kural olarak hukuk hâkiminin ceza hâkiminin kararları karşısında bağımsız olduğu ve serbestçe hareket ederek kendi kararını verebileceği kabul edilmektedir. Bununla beraber bu prensibin bazı istisnaları da bulunmaktadır. Diğer bir deyişle bağımsızlığa dair herhalde mutlak katı bir uygulama bulunmamaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, hukuk hâkiminin ceza hukuku kural ve kararlarını ne ölçüde dikkate almak durumunda olduğunu tespit etmektir

Anahtar Kelimeler

Ceza mahkemesi, hukuk mahkemesi, haksız fiil, tazminat, suç, ceza

Influence of penal courts'decisions on civil courts' decisions Art. 74 of the Turkish Code ofObligations

Öz

The decisions of civil and penal courts highly differ in terms of content. As a matter of fact, while penal courts deal with crimes and their punishments; civil courts deal with torts which may give rise to the remedy of damages, besides other private law conflicts. As a main principle, civil court judges can independently decide on matters of tort, without any influence of penal courts’ decisions on the matters of crime which may be directly connected therewith. However there are also exceptions to this main principle. To put it differently, there is no strict application of independence in the said practices. This article’s aim, is to find out at what extent civil court judges can decide independently from the decisions granted by penal court judges and at what extent they should take these into account and act accordingly

Anahtar Kelimeler

Penal courts, civil courts, tort, damages, crime, criminal sanction

Kaynakça

• Alangoya, Yavuz/ Yıldırım, Kamil/ Deren-Yıldırım, Nevhis, Medeni Usul Hukuku Esasları, Beta Yayınları, İstanbul, 2009.
• Arslan, A. İsmet, “Ceza Hukuku Kurallarının Haksız Fiilden Doğan Tazminat Taleplerine Etkisi(I)”, Yargıtay Dergisi, Yıl 1980, Cilt 6, Ocak-Nisan 1980, Sayı 1-2, s. 157-178, (“Tazminat Taleplerine Etki I”).
• Arslan, A. İsmet, “Ceza Hukuku Kurallarının Haksız Fiilden Doğan Tazminat Taleplerine Etkisi(II)”, Yargıtay Dergisi, Yıl 1980, Cilt 6, Temmuz 1980, Sayı 3, s. 295-323, (“Tazminat Taleplerine Etki II”).
• Arslan, A. İsmet, “Ceza Hukuku Kurallarının Haksız Fiilden Doğan Tazminat Taleplerine Etkisi(III)”, Yargıtay Dergisi, Yıl 1980, Cilt 6, Ekim 1980, Sayı 4, s. 507-528, (“Tazminat Taleplerine Etki III”).
• Arslan, A. İsmet, “Ceza Hukuku Kurallarının Haksız Fiilden Doğan Tazminat Taleplerine Etkisi(IV)”, Yargıtay Dergisi, Yıl 1981, Cilt 7, Temmuz 1981, Sayı 3, s. 325-349, (“Tazminat Taleplerine Etki IV”).
• Artuk, Mehmet Emin/ Gökçen, Ahmet/ Yenidünya, Ahmet Caner, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi, Ankara, 2009.
• Ayan, Mehmet, Borçlar Hukuku (Genel Hükümler), 10. Baskı, Mimoza Yayınları, Konya, 2015.
• Bagatur, Ege, “Medeni Hukuk ile Ceza Hukuku Arasındaki İlişki, BK’nun 53. Maddesinin İncelenmesi”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 1965, Sayı 5, s. 578-583.
• Centel, Nur/ Zafer, Hamide/ Çakmut, Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 8. Bası, Beta Yayınları, 2014.
• Çelik, Ahmet, “Tazminat Davalarında Ceza – Hukuk İlişkisi”, s. 1-16, www.tazminathukuku.com[Son Erişim Tarihi: 20.01.2016]
• Demirbaş, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Güncellenmiş 10. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2014.
• Deschenaux, Henri/ Tercier, Pierre, La Responsabilité Civile, Editions Staempfli & Cie SA, Berne, 1982.
• Doğanay, İsmail, “Hukuk Hâkimi, Ceza Mahkemesinin Hangi Nevi Kararı İle Bağlıdır?”, Yargıtay Dergisi, Sayı 2, s.21-31.
• Engel, Pierre, Traité des obligations en droit suisse, Staempfli Editions SA, Berne, 1997.
• Erçin, Ferhat, Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesine Etkisi [B.K. 53. Madde], DER Yayınları, İstanbul, 2000.
• Eren, Fikret, 098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Yetkin Yayınları, İstanbul, 2015.
• Fick, F. (adaptation française par Porret, Max=E.), Commentaire Du Code Fédéral des Obligations, 1er Volume, Délachaux & Niestlé S.A., Neuchatel, 1915.
• Kılıçoğlu, Ahmet, “Haksız Fiillerden Sorumlulukta Ceza Hukuku ile Medeni Hukuk İlişkisi”, AÜHFD,Yıl 1973, Cilt XXIX, Sayı 3-4, s. 186-225, (“Ceza Hukuku ile Medeni Hukuk İlişkisi”).
• Kılıçoğlu, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Türk Borçlar Kanunu’na Göre)Genişletilmiş 18. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014, (“Borçlar Hukuku”).
• Koca, Mahmut/ Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 7. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2014.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip,“L’effet de la chose jugée au pénal sur le sort de l’action civile en réparation en droit turc”, Türkisch-schweizerische Juristenwoche 1980 in Zürich und Bern, Die Verantwortlichkeit im Recht, Band 2, Schulthess Polygraphischer Verlag, Zürich, 1981.
• Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, Cilt V, Demir&Demir Yayınları, Ankara, 2001. (“Cilt V”)
• Kuru, Baki, Medeni Usul HukukuDers Kitabı, Legal Kitabevi, İstanbul, 2015. (“Usul Hukuku Dersleri”)
• Müderrisoğlu, Feridun,“Ceza Mahkemesi Kesin Hükmü ile Tespit Edilen Kusur Derecesi Hukuk Hâkimini Bağlar Mı?”, Adalet Dergisi, Yıl 64, Şubat-Mart 1973, Sayı 2-3, s. 108-124.
• Oğuzman, Kemal/ Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. II,Gözden Geçirilip Güncelleştirilmiş 11. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• Oğuzman, Kemal/ Seliçi, Özer/ Oktay-Özdemir, Saibe, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), Yeniden Gözden Geçirilmiş ve Mevzuata Uyarlanmış 9. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2009.
• Oser, Hugo/ Schönenberger, Wilhelm (çev. Seçkin, Recai), Zürih Şerhi, İkinci Kısım, Art. 41-109 OR, Yeni Cezaevi Basımevi, Ankara, 1950. (“ZürKom.”)
• Özbek, Veli Özer/ Kanbur, Nihat/ Bacaksız, Pınar/ Doğan, Koray/ Tepe, İlker, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınları, Ankara, 2010.
• Pekcanıtez, Hakan/ Atalay, Oğuz/ Özekes, Muhammet, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015.
• Rossel, Virgile, Manuel Du Droit Fédéral Des Obligations, Tome Premier, Librairie Payot & Cie, Lausanne-Geneve, 1920.
• Scyboz, Georges, “Deux Rapports de l’action en dommages-intérêts ou en réparation du tort moral avec l’action pénale: les art 53 et 60 al. 2 CO”, Türkischschweizerische Juristenwoche 1980 in Zürich und Bern, Die Verantwortlichkeit im Recht, Band 2, Schulthess Polygraphischer Verlag, Zürich, 1981.
• Selçuk, Rıza Nurettin,“Ceza Kararlarının Hukuk Hâkimine Etkisi”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 1975, Ocak-Şubat, Sayı 1, s. 718-725.
• Tandoğan, Haluk, Türk Mesuliyet Hukuku, Ajans Türk Matbaası, Ankara, 1961.
• Tekinay, Selahattin Sulhi/ Akman, Sermet/ Burcuoğlu, Haluk/ Altop, Atilla, Tekinay Borçlar Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993.
• Tunçomağ, Kenan, Türk Borçlar Hukuku, I. Cilt, Genel Hükümler, Sermet Matbaası, İstanbul, 1976.
• Umar, Bilge, “Temyiz Mahkemesi İçtihatlarına Göre Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesine Tesiri”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt XXXIII, Sayı 4, Nisan 1959, s. 360-389. (“Ceza Mahkemesi Kararlarının Etkisi”)
• Umar, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014. (“Şerh”)
• Uygur, Turgut, Açıklamalı-İçtihatlı Borçlar Kanunu, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku, 3. Cilt madde 51-108, Seçkin Yayınları, Ankara, 2003.
• Üstündağ, Saim, Medeni Yargılama Hukuku, Nesil Matbaacılık, İstanbul, 2000.
• Von Tuhr, Andreas (çev. Edege, Cevat), Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, Cilt 1-2, Yargıtay Yayınları, N. 15, 1983.
• Werro, Franz, Art. 41-61 CO,Commentaire Romand, Code des Obligations art. 1-529, Loi sur le credit a la consommation, Loi sur les voyages a forfait (Thévenoz, Luc/ Werro, Franz (eds.)), HelbingLichtenhahn, 2003, (“CR-CO”).
• Yazar, Muammer, “Ceza Hukuku ile Medeni Hukuk Arasındaki İlişki”, Yargıtay Dergisi, Cilt 12, Temmuz 1986, Sayı 3, s. 246-255.
• Yenerer Çakmut, Özlem, “§21 Türk Borçlar Kanunu m. 72 ve m. 74 Bakımından Ceza Hukukunda Ceza Sorumluluğunun Esası ve Dava Zamanaşımı Kavramlarına Kısa Bir Bakış”, İstanbul Barosu, Borçlar Kanunu Genel Hükümler Konferansları Cilt II, Prof. Dr. İsmet Sungurbey’e Armağan, Borç İlişkinlerinin Üçüncü Kişilere Etkisi, Borçların ve Borç İlişkilerinin Sona Ermesi – Zamanaşımı, 28- 29 Nisan 2012, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 2014, s. 28-37.
• Yılmaz, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Değiştirilmiş 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• Kazancı İçtihat Bankası, www.kazanci.com [Son Erişim Tarihi: 20.01.2016]