SENDİKAL HAKLARIN KULLANILMASININ ENGELLENMESİ SUÇU

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 2, 791 - 807, 31.12.2021

Devrim Aydın

https://doi.org/10.21492/inuhfd.979237

Cited By: 1

Öz

İşçilerin yanı sıra işverenlerin de sendikal faaliyette bulunabilme hakkı, uluslararası sözleşmeler ve Anayasamızda sosyal ve ekonomik haklar arasında yer almaktadır. Bireylerin sendikaya üye olmalarının, bireysel sendika haklarının kapsamı ile sendikaların faaaliyetlerinin ayrıntıları 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’ndadır. İlgili mevzuatta içeriği belirlenmiş olan bireysel ve kolektif sendikal hakların ihlal edilmesinin engellenmesi ve bu hakların ceza hukuku yoluyla korunması amacıyla 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) hürriyete karşı suçlar arasında “sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi” suçu (m.118) düzenlenmiştir. Bu maddede birbirini tamamlayan iki ayrı suç yer almaktadır. Birinci fıkrada “bireysel sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi” suçu düzenlenmiştir. Bu düzenlemeyle, bireylerin herhangi bir baskı görmeden sendikal haklarını kullanabilmeleri korunmak istenmiştir. Maddenin ikinci fıkrasında ise “sendika tüzel kişiliğinin faaliyetlerinin engellenmesi” suçu düzenlenmiştir. Bu fıkradaki düzenlemeyle kolektif sendikal hakların korunması amaçlanmıştır. Birbirlerini tamamlayıcı nitelikteki bireysel ve kolektif sendika hakkının ihlali TCK m.118’de birlikte düzenlenmiştir. Ancak bu hükümde maddi unsurları, mağdurları ve maddi konuları birbirinden farklı iki ayrı suç yer almaktadır. Bu çalışmada TCK m.118’de düzenlenmiş olan bireylerin ve sendikaların sendikal haklarının kullanılmasının engellenmesi suçu konu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sendika, Sendikal Faaliyet, Sendikal Haklar, Çalışma, İşçi, Suç, Ceza

PREVENTION OF USE OF SYNDICAL RIGHTS

Öz

The right to engage in syndical activities is regulated in international conventions and in Turkish Constitution among social and economic rights. Today, employers, as well as workers, have the right to engage in syndical activities. In Turkish law, the membership of individuals to syndicates, individual syndical rights and the scope of the activities of syndicates are regulated in the Law No. 6356 and the Law No. 4688. In order to protect individual and collective syndical rights in the relevant legislation through criminal law, the crime of "preventing of use of syndical rights" is regulated in the Turkish Criminal Law (art. 118). In the first paragraph of the provision, threatening or coercing persons to force them not to exercise their union rights is regulated as a crime. In the second paragraph, forcibly or unlawfully preventing the activities of the syndicate is regulated as a crime. In art. 118, there are two crimes that are complement to each other but differ from each other in terms of legal issues, material elements and victims.

Anahtar Kelimeler

Syndicate, Syndical Activities, Syndical Rights, Labour, Worker, Crime, Punishment

Kaynakça

• ANTOLISEI, Francesco: Manuale di Diritto Penale, Parte Speciale, (a cura di Luigi Conti), Vol.1, Milano 1986.
• ARGUN, Fazilet Nurel: “Sendikal Hak ve Özgürlüklerin Hukuki Niteliği”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (1), 1995, s.5-23.
• ARTUK, M. Emin/GÖKCEN, Ahmet/YENIDÜNYA, A. Caner: Ceza Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2006.
• AYDIN, Mesut: “1982 Anayasasında Sendika Kurma Hakkı ve Sınırlanması”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (2), 2016, s.61-100.
• AYDIN, Devrim: “Tehdit Suçu”, Ceza Hukuku Dergisi, (42), 2020, s.9-42.
• BAYRAKTAR, Köksal/YILDIZ, Ali Kemal/KESKİN KİZİROĞLU, Serap/ZAFER, Hamide ve diğerleri: Özel Ceza Hukuku, C.3, Onikilevha Yay., İstanbul 2018.
• ERDOĞAN, Irmak: “Ceza Hukukunun Sendikasızlaştırmayla Mücadelesi: Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (2), 2015, s.67-94.
• ERSOY, Uğur: “Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu (TCK m.118)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (2), 2016, s.471-515.
• EVİK, Ali Hakan: “Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 2006, s.203-219.
• FİNCAN, Müslüm: “Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (136), 2018, s.39-74.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Kişilere Karşı Suçlar, US-A Yay., Ankara 2011.
• KAYA, Pir Ali/ULAŞ, Işın/YILMAZER, Ertuğrul: “Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Çalışma Hakkı”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (70), 2016, s.55-86.
• MAHİROĞULLARI, Adnan: Dünyada ve Türkiye’de Sendikacılık, Ekin Yay., Bursa 2013.
• ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar/TEPE, İlker: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 10.B., Seçkin Yay., Ankara 2016.
• ÖZEN, Mustafa: “Bireysel Sendika Özgürlüğü ve Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, (46), 2015, s.47-74.
• SOYER, Sesim: “İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali ile Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçlarına İlişkin Bazı Düşünceler”, Hukuki Perspektifler Dergisi, (7), 2006, s.99-108.
• TOROSLU, Nevzat/TOROSLU, Haluk: Ceza Hukuku Genel Kısım, Savaş Yay., Ankara 2015.
• ÜZÜLMEZ, İlhan: Tehdit, Şantaj ve Cebir Kullanma Suçları, Turhan Kitabevi, Ankara 2007.
• VIARO, Mario: “Violenza e Minaccia”, Novissimo Digesto Italiano, Vol. XX, Milano: 1976, s.967-976.
• VINCIGUERRA, Sergio: il Codice Penale Tedesco, CEDAM, Padova 2003.
• YARSUVAT, Duygun: Çalışma Ceza Hukuku, Sendika Özgürlüğüne Karşı Suçlar, Kanunsuz Grev ve Lokavt Suçları, Sermet Matbaası, İstanbul 1978.
• YARSUVAT, Duygun: “Yeni Türk Ceza Kanunu’nun 117 ve 118. Maddelerinde Yer Alan İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali, Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçları”, Sicil İş Hukuku Dergisi, (7), 2007, s.141-143.
• ZAFER, Hamide: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Beta Yay., İstanbul 2021.