SİYASİ İDEOLOJİLERİN HÜRRİYETE KARŞI SUÇLARA ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 42 - 53, 30.06.2024

Alaaddin Egemenoğlu

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1378633

Öz

İlk zamanlardan itibaren özellikle insanların devlet çatısı altında örgütlenerek toplumu oluşturdukları bir ortamda, bireylerin hürriyetlerini ne ölçüde kullanabilecekleri siyasi iktidar tarafından belirlenmektedir. Hürriyet, uygulanan siyasi rejimle doğrudan ilişkili bir kavramdır. Tarihte anarşist, liberal, faşist ve Marksist gibi bazı siyasi ideolojiler ortaya çıkmış ve hürriyet anlayışını şekillendirmiştir. Devlet otoritesini asla kabul etmeyen ve bireylerin kendi aralarında sözleşme yaparak özgürlüklerinin çerçevesini belirleyebileceğini savunan anarşist düşüncenin ceza kanunları üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bireylerin hürriyetine yönelik ihlalleri cezalandıran ve bireyi esas alan ceza kanunları liberal hürriyet anlayışını ortaya koymaktadır. Liberal hürriyet anlayışı, hürriyete karşı işlenen suçlar bağlamında ceza kanunları üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Öte yandan bireyin hürriyetleri yerine siyasi iktidarın bekasını ve gücünü önceleyen ceza kanunları ise, faşist ve Marksist ideolojiyi benimsemektedir. Faşist ideolojide bireyler devletin çıkarları ve izni doğrultusunda belirli hürriyetlere sahip olabilirler. Marksist ideolojide ise, gerçek hürriyete ulaşmanın yolu devletin iktidarını sağlamak için demokratik hürriyetlerden vazgeçmektir. Bu ideolojiler, hürriyete karşı suçlar bağlamında ceza kanunlarını etkilemektedirler.

Anahtar Kelimeler

Hürriyete Karşı Suçlar, Anarşizm, Liberal Hürriyet, Faşizm, Marksizm

THE EFFECT OF POLITICAL IDEOLOGIES ON CRIMES AGAINST FREEDOM

Öz

Since the earliest times, especially in an environment where people have been organized under the roof of the state to form a society, the extent to which individuals can exercise their freedoms has been determined by the political power. Freedom is a concept directly related to the applied political regime. In history, some political ideologies such as anarchist, liberal, fascist and Marxist have emerged and shaped the understanding of freedom. The anarchist idea, which never accepts state authority and asserts that individuals can determine the framework of their freedoms by contracting among themselves, has no effect on criminal codes. Criminal laws that punish violations against the freedom of individuals and are based on the individual manifest the liberal understanding of freedom. The liberal conception of liberty has a great influence on criminal codes in the context of crimes against liberty. On the other hand, criminal laws that prioritize the survival and authority of the political power instead of the freedom of the individual adopt fascist and Marxist ideology. In fascist ideology, individuals can have certain freedoms in line with the interests and permission of the state. In Marxist ideology, the way to achieve true freedom is to give up democratic freedoms in order to ensure the power of the state. These ideologies influence criminal laws in the context of crimes against freedom.

Anahtar Kelimeler

Crimes Against Freedom, Anarchism, Liberal Liberty, Fascism, Marxism

Kaynakça

• ALKIŞ, Burcu: Anarşist Düşüncede Özgürlük, Doç. Dr. Melike Batur Yamaner’in Anısına Armağan, Beta Yayıncılık, İstanbul 2014.
• ARTUK, Mehmet Emin/GÖKCEN, Ahmet/ALŞAHİN, Mehmet Emin/ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 16. Baskı, Ankara 2022.
• ARTUK, Mehmet Emin/GÖKCEN, Ahmet/ALŞAHİN, Mehmet Emin/ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, 20. Baskı, Ankara 2022.
• ATAR, Yavuz: “Batılı Toplumlarda ve İslam’da İnsan Hakları”, Diyanet Dergisi, 28(1), 1992, s.61-98.
• ATAR, Yavuz: Türk Anayasa Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 14. Baskı, Ankara 2021.
• AYDOĞDU, Yasin: “Türk Hukukunda Siyasi Haklar ve Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (128), Ankara 2017, s.39-73.
• BAYRA, Adem Ersin: Güvenlik Devleti, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019.
• BAYRAKTAR, Köksal: Hürriyete Karşı Suçların Genel Özellikleri, Özel Ceza Hukuku, Cilt III, Hürriyete, Şerefe, Özel Hayata, Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018.
• BETHELL, Tom: “Özel Mülkiyet ve İnsan Doğası”, Liberal Düşünce Dergisi, (54), 2009, s.33-41.
• BINGZHI, Zhao: “Outline of Reforming China's Penal System”, Frontiers of Law in China, 4(3), 2009, s.376-400.
• BULUT, Nihat: Sanayi Devriminden Küreselleşmeye Sosyal Haklar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2009.
• CİVELEK, Jale: “1789 Fransız Bildirisi ve 1948 Evrensel İnsan Hakları Bildirisi”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 9(1), İstanbul 1989, s.1-9.
• ÇINAR, Ali Rıza: Tehdit Suçu, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002.
• ÇUHADAR, Cengiz: “Tarihi Süreç İçerisinde Felsefi Bir Kavram Olarak Anarşizm”, Dini Araştırmalar Dergisi, 10(30), 2007, s.75-90.
• EGEMENOĞLU, Alaaddin: Türk Ceza Hukukunda Tehdit Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023.
• EREM, Faruk: Hürriyet ve Suç, Ankara Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1952.
• GEMALMAZ, Semih: Devlet, Birey ve Özgürlük, Legal Yayıncılık, 3. Baskı, İstanbul 2016.
• GÖZLER, Kemal: Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Yayıncılık, 22. Baskı, Bursa 2018.
• GÜNEŞ, Seyithan: Kişi Özgürlüğü ve Güvencesi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1998.
• GÜRBÜZ, Yaşar: Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler, Beta Yayıncılık, 2. Bası, İstanbul 1987.
• HAHM, Pyong Choon: “Ideology and Criminal Law in North Korea”, American Journal of Comparative Law, 17(1), s.77-92.
• JUN, Nathan: “Anarchism”, Anarchism and Political Modernity, Contemporary Anarchist Studies, Bloomsbury Collections, New York 2012, s.109-154.
• KABOĞLU, İbrahim: Kolektif Özgürlükler, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Diyarbakır 1989.
• KALABALIK, Halil: İnsan Hakları Hukukuna Giriş, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018.
• KAPANİ, Münci: Kamu Hürriyetleri, Yetkin Yayınları, 7. Baskı, Ankara 2013.
• KARAHANOĞULLARI, Onur: “Marksizm ve Hukuk”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 57(2), Ankara 2002, s.61-92.
• KARAKAŞ, Zülal Hazal: “John Locke’da Doğa Durumu Kavramının Tarihsel Arka Planı”, Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, Ankara Hacı Bayramı Veli Üniversitesi, 6(17), Ankara 2019, s.260-269.
• KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 8. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2022.
• KUBALI, Hüseyin Nail: Anayasa Hukuku Dersleri, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1971.
• MUMCU, Ahmet/KÜZECİ, Elif: İnsan Hakları ve Kamu Özgürlükleri, Turhan Kitabevi, 8. Baskı, Ankara 2019.
• ÖKTEM, Niyazi/TÜRKBAĞ, Ahmet Ulvi: Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet, Der Yayıncılık, İstanbul 2003.
• ÖNDER, Ayhan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Filiz Kitabevi, 4. Baskı, İstanbul 1994.
• ÖZEK, Çetin: “İtalyan Ceza Kanununun Tadil Çalışmaları ve Tadil İçin Kabul Edilen Temel Görüşler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 34(1-4), İstanbul 1968, s.72-107.
• ÖZEK, Çetin: “Siyasi Hürriyet Aleyhinde Cürümler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 41(1-2), İstanbul 1975, s.25-45.
• ÖZEK, Çetin: “Türk Ceza Kanunu’na Göre Hürriyet Aleyhine İşlenen Cürümlerin Genel Prensipleri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 29(4), İstanbul 1963, s.933-995.
• ÖZEK, Çetin: Türkiye’de Laiklik, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1962.
• SEUNGHOON, Ahn: Türkiye ve Kuzey Kore Medyalarında Sansür Olgusunun Karşılaştırmalı Analizi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı,(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2019.
• SEZEN, Seriye: “Çin Halk Cumhuriyeti’nde Toprak Yönetimi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 66(1), Ankara 2011, s.95-116.
• SOYSAL, Mümtaz: Anayasaya Giriş, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 2. Baskı, Ankara 1969.
• ŞANLI, İrem: “Marksist Ceza Adaleti Eleştirisi”, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21(Özel Sayı), İzmir 2019, s.2097-2109.
• TANİLLİ, Server: Devlet ve Demokrasi-Anayasa Hukukuna Giriş, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1981.
• TAYLAN, Ömer: Anarşizm, Astana Yayınları, Ankara 2021.
• TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/ÖNOK, Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 20. Baskı, Ankara 2022.
• TOPUZKANAMIŞ, Şafak Evran: “1982 Anayasasında Temel Hak ve Özgürlükler”, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21(Özel Sayı), İzmir 2019, s.1767-1793.
• TUNAYA, Tarık Zafer: Siyasal Kurumlar ve Anayasa Hukuku, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 4. Bası, İstanbul 1980.
• UĞUR, Gökhan: “Dünden Bugüne Anarşizm ve Anarşizmin Çözmesi Gereken Sorunlar”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), Ankara 2010, s.133-158.
• ÜZÜLMEZ, İlhan: Yeni Türk Ceza Kanunu’nun Hürriyete Karşı İşlenen Suçlar Sistemi Çerçevesinde Tehdit, Şantaj ve Cebir Suçları, Turhan Kitabevi, Ankara 2007.
• VELDET, Hıfzı: “İtalyan Hukukundaki Eski ve Yeni İstikametler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 9(3-4), İstanbul 1944, s.620-638.
• WOODCOCK, George: Anarchism: A History Of Libertarian Ideas And Movements, The World Publishing Company, New York 1962.
• ZABUNOĞLU, Hamdi Gökçe: “Toplum Sözleşmesi Bağlamında John Locke’un Devlet Anlayışı”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(2), Malatya 2016, s.431-456.