ORTAK VASİYETNAMENİN GEÇERLİLİĞİ

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 227 - 237, 30.06.2024

Yasemin Durak

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1458389

Öz

Ortak vasiyetname Alman Medeni Kanunu’nda yer alan, Türk-İsviçre Hukuku bakımından ise geçerliliği hem doktrinde hem de yargıda tartışılan bir konu olmuştur. Avusturya Medeni Kanunu’nda da ortak vasiyetname düzenleme bulmuştur. Bu vasiyetname türünde birden fazla kişi aynı veya farklı belgelerde ölüme bağlı tasarruflarını açıklayabilecekleri gibi vasiyetname düzenleyenler karşılıklı olarak da birbirleri lehine tasarruflarda bulunabilir ya da vasiyetnamelerden birinin geçerliliği diğerinin geçerliliğine bağlanabilir. Ortak vasiyetname; birlikte vasiyetname, karşılıklı vasiyetname ve birbirine bağlı vasiyetname olarak üçe ayrılmaktadır. Gerek Alman Hukukunda gerekse Avusturya Hukukunda sadece eşler ortak vasiyetname yapabileceklerdir. Alman Medeni Kanunu’nda yer bulan bu vasiyetname türünün Türk Hukuku bakımından da geçerliliği ele alınmalıdır. Öğretide ortak vasiyetname türlerinden karşılıklı ve birbirine bağlı vasiyetnamenin geçerliliği kabul edilirken, birlikte vasiyetname geçerli kabul edilmemektedir. Ayrıca ortak vasiyetnamenin geçerliliği tespit edilirken tahvil yoluyla ayakta tutulup tutulamayacağı noktasında da farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bu hususta birlikte vasiyetname, tahvil yoluyla, vasiyetnameyi yapanlardan biri için geçerli olarak kabul edilebilmektedir. Ortak vasiyetnameye İsviçre Medeni Kanunu Tasarısı’nda yer verilmiş, ancak daha sonra Tasarı’dan çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ortak Vasiyetname, Müşterek Vasiyetname, Birlikte Vasiyetname, Karşılıklı Vasiyetname, Birbirine Bağlı Vasiyetname

VALIDITY OF A JOINT WILL

Öz

Joint wills are regulated in the German Civil Code, and their validity in terms of Turkish-Swiss Law has been a subject of debate both in the doctrine and in the judiciary. The Austrian Civil Code also regulates joint wills. In this type of will, more than one person may declare their testamentary dispositions in the same or different documents, or the testators may make mutual dispositions in favor of each other, or the validity of one of the wills may depend on the validity of the other. Joint wills are divided into three as joint wills, mutual wills, and interdependent wills. In both German and Austrian law, only spouses can make joint wills. The validity of this type of will, which is included in the German Civil Code, should also be addressed in terms of Turkish Law. While the doctrine accepts the validity of mutual and interdependent wills among the types of joint wills, joint wills are not accepted as valid. In addition, while determining the validity of a joint will, different opinions have been put forward as to whether it can be kept alive through a bond. In this regard, a joint will may be recognized as valid for one of the testators through a testamentary bond. Joint wills were included in the Draft Swiss Civil Code, but were later removed from the Draft Code.

Anahtar Kelimeler

Joint Will, Joint Testament, Joint Will, Mutual Will, Interdependent Will

Kaynakça

• AĞCA-TOPLANDI, Pınar: Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali, Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
• ANTALYA, O. Gökhan/SAĞLAM, İpek: Miras Hukuku Cilt III, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021.
• ATLI, Banu: Ölüme Bağlı Tasarrufların Hükümsüzlüğü ve Hükümden Düşmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
• AYAN, Mehmet, Miras Hukuku, 11. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2023.
• AYDIN, Sema: 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu Kapsamında Sözlü Vasiyetname, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır 2016.
• AYKAN-KURT, Banu: Yabancı Unsurlu Vasiyetnamelere Uygulanacak Hukuk ve Türkiye’deki Sonuçları, Adalet Yayınevi, Ankara 2023.
• AYİTER, Nuşin/KILIÇOĞLU, Ahmet M.: Miras Hukuku, 1. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 1989.
• BARAN-ÇELİK, Neşe: Milletlerarası Unsurlu Ölüme Bağlı Tasarruflara Uygulanacak Hukukun Tayini, Yetkin Yayınları, Ankara 2011.
• BASTY, Gregor: “Bindungswirkung bei Erbvertrag und gemeinschaftlichem Testament”, Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins, (2), 2000, s.73-79.
• BAYGIN, Cem: “Ölüme Bağlı Tasarruflarda Yorum”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(1-2), 2000, s.567-594.
• HAU, Wolfgang/POSECK, Roman: BeckOK Bürgerliches Gesetzbuch, 61 Edition, C.H.BECK, München 2022.
• BURANDT, Wolfgang/ROJAHN, Dieter: Erbrecht, 3. Auflage, C.H.BECK, München 2019.
• ÇABRİ, Sezer: Miras Hukuku Şerhi (TMK m.495-574) Cilt I, Güncellenmiş 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2022.
• ÇİFTÇİ, Hasan: Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2020.
• DURAL, Mustafa: “İsviçre Türk Hukukunda Ortak (Müşterek) Vasiyetnameler”, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1969, s.165-173.
• DURAL, Mustafa/ÖZ, Turgut: Türk Özel Hukuku Cilt 4 Miras Hukuku, 13. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2019.
• EICKELBERG, Jan: “Die Anforderungen an den Widerruf beim gemeinschaftlichen Testament”, Zeitschrift für Erbrecht und Vermögensnahfolge, 2019, Heft 10, s.557-564.
• ERCOŞKUN-ŞENOL, H. Kübra: Ölüme Bağlı Tasarruflar ve Özellikle Bu Tasarruflardaki Koşullar ve Yüklemeler, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2011.
• EREN, Fikret/YÜCER-AKTÜRK, İpek: Türk Miras Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2023.
• ERGÜNE, Mehmet Serkan: Vasiyetnamenin Yorumu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2011.
• ESCHER, Arnold: İsviçre Medeni Kanunu Şerhi, Miras Hukuku, Çeviren: Sabri Şakir Ansay, Yeni Cezaevi Matbaası, Ankara 1949.
• ESENER, Turhan: “Hukuki Muamelelerde Tahvil”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(1-4), 1959, s.234-259.
• FRANK, Rainer/HELMS, Tobias: Erbrecht, 7. Auflage, C.H.BECK, München 2018.
• GENÇCAN, Ömer Uğur: Miras Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
• GÖNEN, Doruk: El Yazılı Vasiyetname, Legal Yayıncılık, İstanbul 2007.
• GÜNAY, Erhan: Miras Hukukunda Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali Davaları, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
• GÜNAY, Erhan: Soru ve Cevaplarla Miras El Kitabı, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023.
• GÜNERİ, Cemal: Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018.
• HATEMİ, Hüseyin: Miras Hukuku, 10. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2022.
• HAVUTÇU, Ayşe: “Şekle Aykırılık Nedeniyle Geçersiz Hukuki İşlemlerin Tahvili”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(1-4), 1987, s.643-681.
• HELVACI, İlhan: Borçlar Hukuku, Miras Hukuku ve Eşya Hukukuna İlişkin Hukuki Mütalaalar (2000-2010), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010.
• İMRE, Zahit/ERMAN, Hasan: Miras Hukuku, 7. Baskı, Der Yayınları, İstanbul 2010.
• İNAN, Ali Naim/ERTAŞ, Şeref/ALBAŞ, Hakan: Miras Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021.
• İNCE-AKMAN, Nurten: Vasiyetname Yapma Özgürlüğünün Sınırları, Filiz Kitabevi, İstanbul 2023.
• KAŞAK, Fahri Erdem: “Ölüme Bağlı Tasarrufların Tahvili”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 71(3), 2022, s.971-1015.
• KEIM, Christopher: “Wiederaufleben früherer letztwilliger Verfügungen durch Selbstanfechtung beim gemeinschaftlichen Testament”, Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins, (3), 2018, s.211-214.
• KIRAÇ, Onur: Vasiyetnamenin Yürürlüğü, Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2021.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip: Miras Hukuku, 3. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1987.
• KOYUNCU, Ferhat: Sözlü Vasiyetname, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2022.
• KÖPRÜLÜ, Bülent: Miras Hukuku Dersleri, 2. Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1985.
• LEIPOLD, Dieter: “Das Europäische Erbrecht (EuErbVO) und das deutsche gemeinschaftliche Testament”, Zeitschrift für Erbrecht und Vermögensnahfolge, (3), 2014, s.139-144.
• MAZLUM, İsmet: “Ölüme Bağlı Tasarrufların Yorumu”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(2), 2012, s.109-133.
• MEMİŞ, Yusuf: Noterlerin Hukuki Sorumluluğu, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.
• SÄCKER, Franz Jürgen/RIXECKER, Roland/OETKER, Hartmut/LIMPERG Bettina: Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, 9. Auflage, C.H.BECK, München 2022.
• OĞUZMAN, Kemal: Miras Hukuku, 6. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1995.
• OLGAÇ, Furkan: Resmi Vasiyetnamenin Düzenlenmesi ve Koruma Önlemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021.
• ÖZTÜRK, Mehmet: Resmi Vasiyetname, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2019.
• ÖZUĞUR, Ali İhsan: Türk Medeni Kanunu’ndan Önce ve Sonra Miras Hukuku Cilt I, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.
• RÖMERMANN, Volker, Münchener Anwaltshandbuch GmbH-Recht, 5. Auflage, C.H.BECK, München 2023.
• RUHİ, Ahmet Cemal/ RUHİ, Canan: Vasiyetname, Miras Sözleşmesi, Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali ve Tenkis Davası, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021.
• RUHİ, Ahmet Cemal/RUHİ, Canan: Vasiyetname ve Miras Sözleşmesinden Kaynaklanan Davalar, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023.
• SCHMUCKER, Andrea: “Die Wechselbezüglichkeit von Verfügungen in gemeinschaftlichen Testamenten in der Rechtsprechung des BayObLG“, Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins, (6), 2001, s. 526-536.
• SCHÖMMER, Hans Peter/KESEN, Nebi: Internationales Erbrecht, C.H.BECK, München 2004.
• SEROZAN, Rona/ENGİN, Baki İlkay: Miras Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2022.
• STAGL, Jakob Fortunant: Der Wortlaut als Grenze der Auslegung von Testamenten, 2. Auflage, Manz Verlag, Wien 2005.
• SÜß/HASS: Erbrecht in Europa, zerb Verlag, Baden/ Basel 2004.
• ŞENER, Esat: “Noterlerin Düzenlediği Ortak (Müşterek) Vasiyetnameler Üzerine Düşünceler,” Türkiye Noterler Birliği Dergisi, (22), 1979, s.11-14.
• TEKDOĞAN, Aydın: Vasiyetnamenin Tenfizi ve İptali Davaları, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2022.
• TÜRK, Burak: Resmi Vasiyetnamenin Düzenlenmesi ve Geçersizlik Halleri, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2020.
• ULU, Şükrü Erdoğan: “Vasiyet Akdi Tatbikatı”, Adalet Dergisi, (3), 1955, s.218-226.
• YENER-KESKİN, Cansu: “Yabancılık Unsuru İçeren Vasiyetnamelerin Şekline Uygulanacak Hukuk”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 30(3), 2022, s.1079-1113.
• YILMAZ, Süleyman: Medeni Hukuk Cilt IV Miras Hukuku, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2024.