KLASİK DÖNEM ZEYDÎLERİNİN ASHÂB-I HADİS HAKKINDAKİ NİTELEMELERİ: HAŞVİYYE

Year 2011, Volume: 1 Issue: 11, 177 - 192, 30.03.2011

Kadir Demirci

Abstract

Bu makalede hicrî III. asırda yaşamış üç zeydî alimin ashâb-ı hadis hakkındaki
nitelemeleri ele alınmıştır. Amaç hadisçilerle olan tartışmaların Mutezile ile sınırlı
olmadığını ve bu tartışmaların sadece Allah’ın sıfatları gibi birkaç itikâdî konula
rı içermediğini göstermektir. Klasik dönem zeydî alimler ashâb-ı hadisi haşviyye,
avam, ilim ve temyiz kabiliyeti olmayan ve aynı zamanda bidat, garip, tuhaf, fay
dasız şeyler rivayet eden kişiler olarak nitelendirmişlerdir. Zeydî alimler çoğun
lukla bu nitelemeleri kendilerine sorulan hadislere verdikleri cevaplar esnasında
yapmışlardır. Sıhhati sorulan söz konusu hadisler sünnî hadis eserlerinde rivayet
edilen hadislerdir. Dolayısıyla bu hadisleri rivayet eden kütüb-ü tis’a müellifleri
söz konusu nitelemelerin dolaylı da olsa muhatabı olmuşlardır. Bu nitelemelerin
ana nedeni olarak ashâb-ı hadisin dînî metinleri anlama ve anlamlandırma prob
lemi olduğunu söyleyebiliriz. Kendi kültürümüzle yüzleşmemiz anlamı taşıyan bu
çalışma daha sağlıklı bir hadis anlayışının yaygınlaşmasına katkı sağlayacaktır.

Keywords

Zeydiyye, Ashab-ı Hadis, Haşviyye

References

• Talat Koçyiğit, Kelamcılarla Hadisçiler Arasındaki Münakaşalar, T.D.V, bs. III, Ankara 1984.