Use of Comics as a Teaching Material in Social Studies Education in Terms of Its Composition and Development

Year 2020, Volume: 6 Issue: 2, 299 - 326, 31.12.2020

Ali Ekber Gülersoy , Berkay Türkal

https://doi.org/10.47615/issej.839497

Cited By: 2

Abstract

Purpose of this study is to determine features which should be on comics by forming material for goals of Social Studies course and to bring forward proposals for supporting of the formed materials to the appropriate teaching methods and techniques. Data obtained were analyzed in a descriptive and interpretative techniques. We reviewed relevant publications and studies to find an answer to questions which were asked to reach goals and sub-goals of this study. Firstly, we sought answer to question ‘‘how can comics for Social Studies education be created in a way they would meet the criteria to be teaching material?’’. Secondly, we created sample comics for goals of the unit ‘‘I am Learning Social Studies’’. This study is of authenticity in that it presents process to develop comics and is for developing comics for direct goals. Contemporary teaching methods and techniques were also taken into consideration. The said comics were developed by us in compliance with the teaching methods and techniques we chose. And, we made suggestions for developing comics for Social Studies education and for implementing the developed comics in courses.

Keywords

Social studies, written material, visual material, comics, teaching methods and techniques

Oluşturma-Geliştirme Açısından Sosyal Bilgiler Öğretiminde Bir Öğretim Materyali Olarak Çizgi Roman Kullanımı

Abstract

Araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler dersinin kazanımlarına yönelik materyal oluşturularak çizgi romanlarda bulunması gereken özellikleri belirlemek ve oluşturulan materyallerin uygun öğretim yöntem ve tekniklerini desteklemesine ilişkin öneriler getirmektir. Nitel paradigmaya dayalı betimsel model kullanılan bu çalışmada, araştırma sırasında elde edilen veriler, betimleyici ve yorumlayıcı bir teknikle çözümlenmiştir. Bu çalışmanın amaç ve alt amaçlarına ulaşmak için sorulan sorulara cevap bulabilmeye yönelik ilgili yayın ve araştırmalar taranmıştır. Elde edilen verilerle ilk olarak “Sosyal Bilgiler öğretimine yönelik çizgi romanların öğretim materyali olma kriterlerini karşılayacak biçimde nasıl oluşturulabileceği?” sorusuna yanıt aranmıştır. İkinci olarak, altıncı sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının “Sosyal Bilgiler Öğreniyorum” ünitesi kazanımlarına yönelik, öğretim materyali geliştirme ilkelerine uygun biçimde örnek çizgi romanlar oluşturulmuştur. Bu araştırma öğretim materyali olarak çizgi roman geliştirme sürecini ortaya koyması ve doğrudan kazanımlar için çizgi roman oluşturmaya yönelik olması bakımından orijinallik arz etmektedir. Çizgi roman oluşturma sürecinde öğretim materyali geliştirme ilkeleri yanında çağdaş öğretim yöntem ve teknikleri de dikkate alınmıştır. Söz konusu çizgi romanlar seçtiğimiz öğretim yöntem ve tekniklerine uygun olarak tarafımızca geliştirilmiştir. Bu çerçevede Sosyal Bilgiler öğretimine yönelik çizgi romanların geliştirilmesine ve geliştirilen çizgi romanların derslerde uygulanmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Sosyal bilgiler, Yazılı materyal, Görsel materyal, Çizgi roman, Öğretim yöntem ve teknikleri

References

• Akdağ, H.,Turan, R., Sünbül, A.M. ve Akdağ,H. (2009). Sosyal bilgilerin tanımı, amacı, önemi ve Türkiye’deki yeri. R. Turan, A.M. Sünbül ve H. Akdağ (Editör), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar–I (1-24) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Alpin, H. (2006). Çizgi Roman Ansiklopedisi. İstanbul: İnkılap Kitabevi. Alsaç, Ü. (1994). Türkiye’de Karikatür, Çizgi Roman ve Çizgi Film. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ardasheva, Y., Bowden, J., Morrison, J., & Tretter, T. (2015). Using comics and ıllustrated trade books to support science learning in first year englishlanguage learners. Science Scope, 2015(1), 39-48.
• Altun, A. (2014). İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin tarih kavramına ilişkin algılarının yörüngesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(6), 2305-2326.
• Berson, I. & Berson, M. (2011). Integrating literature and the social studies with google lit trips. Social Education, 75(2), 111-113.
• Botzakis, S. (2013). Why I teach comics in higher education. Knowledge Quest, 41(3), 68-70.
• Cantek, L. (2014). Türkiye’de Çizgi Roman. İstanbul: İletişim Yayınları. Carr, P. (1958). Can comic books be used in education? Education, 79, 57-61.
• Ceran, K. ve Cantek, L. (2004). Çizgi Roman Nedir? Çizgili Hayat Kılavuzu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ceyhan, E. ve Yiğit, B. (2003). Konu Alanı Ders Kitabı Incelemesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cirigliano, M. M. (2012). Exploring the attitudes of students using an edutainment graphic novel as a supplement to learning in the classroom. Science Educator, 21(1), 29.
• Çapar, T. ve Gümüş, N. (2016). Coğrafya öğretiminde sketch-up modelleri kullanımının öğrencilerin derse yönelik tutumlarına etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (42), 74-83.
• Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde araç-gereç ve materyal kullanımının önemi. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (39-68) içinde. R. Sever ve E. Koçoğlu (Editör). Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, Y. (2010). Milli folklore. Okutan Çizgiler. 85, 193-198. Demir, S. B. ve Akengin, H. (2011). Hikâyelerle Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Dönmez, C. ve Yeşilbursa, C. C. (2014). Ortaokul öğrencilerinin tarih algısı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 415-436.
• Duverger, M. (1999). Metodoloji Açısından Sosyal Bilimlere Giriş (Beşinci Basım) (Çev. Ünsal Oskay). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Efecioğlu, E. (2013). Çizgi romanın İngilizce yabancı dil olarak öğretiminde rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erden, M. (1997). Sosyal Bilgiler Öğretimi. İstanbul: Alkım Yayınevi. Gavigan, K. & Albright, K. (2015). Writing from behind the fence. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 59(1), 41-50.
• Griva, E., Alevriadou, A., & Semoglou, K. (2012). Reading preferences and strategies employed by primary school students: Gender, socio-cognitive and citizenship issues. International Education Studies, 5(2), 24-35.
• Güneş, F. (2002). Ders Kitaplarının Incelenmesi. Ankara: Ocak Yayınları. Hosler, J. & Boomer, K. B. (2011). Are comic books an effective way to engage nonmajors in learning and appreciating science? CBE-Life Sciences Education, 10(3), 309-317.
• İlhan, G.O. (2016). Sosyal bilgilerde çizgi romanların kullanımı. Yayınlanmamış doktora tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• İşler, A. (2003). Yazılı ders materyallerinde illüstrasyon kullanımının yeri ve önemi. Milli Eğitim Dergisi, 157, 55-63.
• Karakaya, İ. ve Tanrıöğen, A. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kılıçkaya, F. & Krajka, J. (2012). Can the use of web‐based comic strip creation tool facilitate EFL learners' grammar and sentence writing? British Journal of Educational Technology, 43(6), 161-165.
• Kısakürek, A. (1989). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Koşar. E, ve Çiğdem, H. (2003). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Orçan, A. (2013). Çizgi-roman tekniği ile geliştirilen bilim-kurgu hikâyelerinin öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerinin ve fiziğe ilişkin tutumlarının gelişimine etkisi. Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Örten H., Keskin, Y. Ekici, Ö. Sever, R. ve Koçoğlu, E. (2013). Sosyal bilgiler dersinde materyal hazırlamanın temelleri. R. Sever ve E. Koçoğlu (Editör), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (69-88) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Özşen, M. E., Sayın, G. ve Aygün Cengiz, S. (2004). Çizgi roman özel bölümü, süper kahramanlar: kostümün altında yatan ideoloji. Folklor/Edebiyat Dergisi, 39(3), 74-110.
• Öztürk, C. (2012). Sosyal bilgiler: toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C. Öztürk (Editör), Sosyal Bilgiler Öğretimi (1-31) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Richter, T., Rendigs, A., & Maminirina, C. P. (2015). Conservation messages in speech bubbles–evaluation of an environmental education comic distributed in elementary schools in madagascar. Sustainability, 7(7), 8855-8880.
• Sağlamer, E. (1983). İlkokulda Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Tekışık Matbaası.
• Savaş, B. (2007). Öğretim yöntemleri. M. Arslan (Editör), Öğretim Ilke ve Yöntemleri (153-170) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Semenderoğlu, A. ve Gülersoy, A. E. (2005). İdeal sosyal bilgiler programı arayışında yeni sosyal bilgiler öğretim programlarının değerlendirilmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde düzenlenen II. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Seydioğlu, H. (1993). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı. İstanbul: Güzem Yayınları.
• Somuncu, S. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitabındaki edebi metinlerin içerdiği evrensel değerlere ve metin seçimine ilişkin bazı tespitler. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 24, 193-219.
• Sönmez, V. (1999). Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu. İstanbul: MEB Yayınları.
• Tatalovic, M. (2009). Science comics as tools for science education and communication: a brief, exploratory study. Journal of Science Communication (JCOM), 8(4), 1-17.
• Tay, B., Turan, R. ve Ulusoy, K. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminin dünü bugünü ve yarını. R. Turan ve K. Ulusoy (Editör), Sosyal Bilgilerin Temelleri (229-240) içinde. Ankara: Maya Akademi.
• Temizkan, M. (2014). Yaratıcı Yazma Süreci (Hikaye Yazma). Ankara: Pegem Akademi.
• Topkaya, Y. (2014). Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersinde eğitici çizgi roman kullanımının bilişsel ve duyuşsal öğrenmelere etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Trent, C. & Kinlaw, R. (1979). Comic books: An effective teaching tool. Journal of Extension, 17(1), 18-23.
• Ünal, O. ve Demirkaya, H. (2019). Eğitici çizgi romanın sosyal bilgiler dersinde kullanılmasına yönelik yarı deneysel bir çalışma. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 40, 92-108.
• Wright, G. (1979). The comic book: a forgotten medium in the classroom. The Reading Teacher, 33(2), 158–161.
• Yalın, H. İ. (2009). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yanpar, T. (2009). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yıldız, R. (2004). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Konya: Atlas Kitabevi.
• Yılmaz, K. (2008). A vision of vistory teaching and learning: Thoughts on history education in secondary schools. The University of North Carolina Press, 92(2), 37-46.
• Zinsser, W. (2014). İyi Yazmak Üzerine (1. Basım) (Çev. Barış Tanyeri). İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.