18. yüzyılın ortalarından itibaren başlayan
sanayileşme süreci tüm dünyada farklı etkiler yaratmıştır. Genel olarak
bakıldığında, makineleşme ile birlikte üretim artmış, nüfus yükselmiş, ulaşım
gelişmiş ve kentlere göç başlamıştır. Kentlerdeki nüfus artışı ise yeni sorunlarla
ihtiyaçları beraberinde getirmiştir. Dünya ile aynı anda olmasa da Osmanlı
Devleti’nde de benzer gelişmeler, Tanzimatın ilanından sonraki süreçte hızla
yaşanmıştır. Özellikle idari ve adli sistemdeki değişiklikler, daha önce mevcut
olmayan kurumların ortaya çıkışına sebep olmuştur.
Bu çalışmada, Osmanlı döneminde Kayseri Liva Mühendisliği
görevini yürüten Mehmed Ali Bey’in Avanos’ta yapılmak üzere tasarladığı iki
proje ele alınmıştır. Ele alınan projelerden biri köprü diğeri ise
hapishanedir. Avrupa hukuk sistemini benimseme yolunda ilerleyen Osmanlı
dünyası için hapishane yeni bir yapı tipi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çağdaşları gibi taş ayaklar üzerine ahşap tabliyeli olarak tasarlanan köprü, bu
yönüyle önceki dönem örneklerinden ayrılmaktadır. Başbakanlık Osmanlı
Arşivi’nde yer alan projelerin mimari anlatım tekniği incelendiğinde, günümüz
projelerinin öncülü niteliğinde olduğu görülmektedir. İncelenen belgeler, ait
oldukları yapıların yeniden inşasına imkân verecek nitelikte malzeme, teknik ve
plan özelliklerini içermekle restorasyon için de değerli bilgiler sunmaktadır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 28, 2018 |
Submission Date | September 28, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 |