David Samuel Margoliouth’un Hz. Peygamber’in Şahsiyeti Hakkındaki İddialarına Eleştirel Bir Yaklaşım

Year 2025, Issue: 45, 1 - 30, 30.06.2025

Huzeyfe Alkan

https://doi.org/10.31591/istem.1612222

Abstract

Makale, İngiliz oryantalist David Samuel Margoliouth'un (1858-1940) Hz. Peygamber’in şahsiyeti hakkındaki iddia ve yaklaşımını incelemeyi amaçlamaktadır. Margoliouth, erken dönem İslam tarihi ile Arap dili ve edebiyatı üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan, Batı'da referans kabul edilen ancak Müslüman çevrelerce eleştirilen bir oryantalisttir. Çalışma, onun İslam'ın temel kaynaklarına yönelik eleştirel tutumunu ve bu tutumun dönemin akademik ortamı ve oryantalist eğilimleriyle ilişkisini sorgulamaktadır. Hz. Muhammed’e dair ilk kaynak ve açıklamalar Kur’an’a ve İslam âlimlerine dayandığı dikkate alınarak makalede, Margoliouth’un Kur’an ve klasik İslam tarihi rivayetlerinin maksadına hangi ölçüde bağlı kaldığı sorusuna cevap aranmaktadır. Margoliouth’un içinde yaşadığı 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarıyla birlikte Batı’da artan İslam ve Hz. Peygamber hakkındaki çalışmalar, her ne kadar bilimsel ve akademik yöntemler kullanılarak yürütülse de Batı’nın zihnindeki olumsuz imajı değiştirmeye yetmemiştir. Oryantalistik dönem olarak adlandırılan bu zaman zarfında Hz. Peygamber’e dair algı ve yaklaşımlar orta çağa nazaran daha ılımlı ve olumlu olsa da temel kanaatler sabit kalmıştır. Margoliouth’un orta çağda filizlenen Hz. Peygamber’e dair bu olumsuz fikir ve yaklaşımlardan ne derecede etkilendiği bu makalenin cevaplamaya çalıştığı bir diğer sorudur. Batı’da kendinden sonraki çalışmalarda referans kabul edilen Margoliouth’un Hz. Peygamber’in şahsiyeti hakkındaki iddia, algı ve yaklaşımını merkeze alan bu araştırmanın konuyla ilgili ilk olması, makalemizi özgün kılmaktadır. Makalede, Hz. Peygamber’i tasvir ederken onun kullandığı temel argümanlar, kaynaklar, yöntem ve temalar, Mohammed and the Rise of Islam kitabı özelinde ele alınacak ve tahlil edilecektir. Bu doğrultuda -varsa- kendi içinde yaşadığı tutarsızlıklar değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Margoliouth’un klasik oryantalizmin Hz. Muhammed hakkındaki olumsuz iddia ve fikirlerinin etkisinden kendini soyutlayamadığı ve sübjektif bir yaklaşım sergilediği çalışmamızda ulaştığımız sonuçların başında gelmektedir.

Keywords

İslam Tarihi, Siyer, Hz. Peygamber, Oryantalist, Margoliouth

A Critical Approach to David Samuel Margoliouth's Claims about the Personality of the Prophet Muhammad

Abstract

The article aims to examine the claims and approach of the British orientalist David Samuel Margoliouth (1858–1940) regarding the personality of the Prophet Muhammad. Margoliouth is a well-known orientalist recognized for his studies on early Islamic history and Arabic language and literature, regarded as a reference in Western academic circles but criticized by Muslim scholars. The present study examines Margoliouth's critical stance toward the primary sources of Islam and questions the relationship of this stance with the academic environment and orientalist tendencies of his time. Considering that the earliest sources and explanations concerning Prophet Muhammad are based on the Qur’an and Islamic scholars, the article seeks to answer the question: “Did Margoliouth adhere to the intent of the Qur’an and classical Islamic historical traditions, or did he approach the matter from his own perspective?” Despite being conducted using scientific methods, studies on Islam and the Prophet Muhammad, which increased in the West towards the end of the 19th century and early 20th century when Margoliouth lived, were insufficient to change the negative image of Islam in the Western thought. Although perceptions and approaches toward the Prophet Muhammad during the Orientalist period were relatively more moderate and positive compared to the medieval era, the fundamental opinions remained unchanged. This study also seeks to answer whether Margoliouth was influenced by these negative ideas and approaches toward the Prophet Muhammad that originated in the medieval period. The originality of this article lies in its focus on Margoliouth’s claims, perceptions, and approaches regarding the Prophet Muhammad’s personality, which became a reference for subsequent Western studies. The core arguments, sources, methods, and themes he used while describing the Prophet’s Muhammad personality will be analyzed, particularly in the context of his book Mohammed and the Rise of Islam. Any internal inconsistencies, if present, will also be evaluated. Our study concludes that Margoliouth was unable to detach himself from the negative claims and ideas of classical Orientalism regarding the Prophet Muhammad and exhibited a subjective approach.

Keywords

Islamic History, Seerah, Prophet Muhammad, Orientalist, Margoliouth

References

• Aliyü Muhammad, Akilu ve Adibah Abdul Rahim. "David Samuel Margoliouth on Prophet's Monotheism: Evaluation of His Imagination." Journal of Al-Tamaddun 13/2 (2018), 103-110.
• Aliyü Muhammad, Akilu ve Adibah Abdul Rahim. “The Misrepresented Claims of David Samuel Margoliouth on Prophet Muhammad’s Miracles: A Critical Evaluation”. Ulum Islamiyyah 24 (2018), 1-10.
• Aliyü Muhammad, Akilu ve Adibah Abdul Rahim. “The Remnant of Medieval Christian Attitudes Towards Prophet Muhammad: A Critical Evaluation of Margoliouth's Pathological Theory.” Afkar 21/2 (2019), 141-174.
• Alkan, Arif. Ahmed b. Hanbel’in Hadis Anlayışı ve Müsned. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 1997.
• Artikbaev, Kudrat. “Ahmed b. Hanbel’in 'Müsned' Adlı Eseri Üzerine Bazı Mülahazalar”. Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2 (Ekim 2013), 165-178.
• Atay, Esma. İlk Dönem İngiliz Oryantalistlerin Kur'an Çalışmaları: W. Muir ve D. S. Margoliouth Örneği. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Buaben, Jabal Muhammad. Image of the Prophet Muhammad in the West: A Study of Muir, Margoliouth and Watt. Leicester: Islamic Foundation, 1996.
• Bushman, Richard L. Joseph Smith and The Beginning of Mormonism. University of Illinois Press, 1984.
• Doyle, Arthur Conan. The History of Spiritualism: Volumes I and II – The Complete, Unabridged Aspects of Mediums and the Spirit World. Adansonia Publishing, 2019.
• Fayda, Mustafa. "İbn Hişâm". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20/71-73. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Fayda, Mustafa. "Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40/92-94. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Fayda, Mustafa. “Hâlid b. Velîd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 15/289-292. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Gibb, Hamilton Alexander Rosskeen. Mohammedanism An Historical Survey. London, New York: Oxford University Press, 1949.
• Hamîdullah, Muhammed. Hz. Peygamber’in Savaşları. çev. Nazire Erinç Yurter. İstanbul: Acar Matbaacılık, ts.
• Hıdır, Özcan. Batı’da Hz. Muhammed İmajı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2021.
• Işık, Ramazan. “A Research on Mormonism and the Mormon Church”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/1 (Haziran 2006), 165-190.
• İbn Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Müsned. 6 Cilt. nşr. Ebû'l- Muʿâṭî en-Nûrî. Beyrut: ʿÂlemu'l-Kutub, 1419/1998.
• İbn Hişâm, Ebû Muḥammed ʿAbdulmelik b. Hişâm el-Ḥimyerî. es-Sîretu'n-Nebeviyye. nşr. Muṡṭafâ es-Saḳḳâ v.dğr. Mısır: Mektebetu Muṡṭafâ el-Bâbî'l-Ḥalebî, 1375/1955.
• İbn İshâk, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. İsḥâḳ b. Yesâr el-Muṭṭalibî. es-Sîre (Kitâbu's-Siyer ve'l-Meğâzî). nşr. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru'l-Fikr, 1398/1978.
• İbn Saʿd, b. Menîʿ, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed. eṭ-Ṭabaḳât. nşr. ʿAlî Muḥammed ʿOmer. Kahire: Mektebetu'l- Ḫancî, 1421/2001.
• Jeffery, Arthur. “David Samuel Margoliouth”. The Muslim World 30/3 (1940), 295-298.
• Koelle, Sigismund Wilhelm. Mohammed and Mohammedanism: Critically Considered. London: Rivingtons, 1889.
• Kur’an Yolu. (Erişim 16 Kasım 2024). https://kuran.diyanet.gov.tr/
• Margoliouth, David Samuel. Mohammed and the Rise of Islam. New York and London: G. P. Putnam's Sons, The Knickerbocker Press, 1905.
• Margoliouth, David Samuel. Muhammed ve İslam’ın Yükselişi. çev. Muhammed İkbal Saylık. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2020.
• Mills, Charles. An History of Muhammedanism: Comprising the Life and Character of the Arabian Prophet, and Succinct Accounts of the Empires, Founded by the Muhammedan arms. London: Black, Kingsbury, Parbury & Allen, 1818.
• Muslim, Ebû'l-Huseyn b. el-Ḥaccâc el-Ḳuşeyrî en-Nîsâbûrî. el-Müsnedu's-Ṡaḥîhu'l-Muḫtaṡar bi Naḳli'l-ʿAdl ʿani'l- ʿAdl ilâ Resûlillâh. nşr. Heyet. Beyrut: Dâru'l-Cîl, tarihsiz.
• Najwa binti Ismail, Farah Umaina. Islam as a Secret Society: A Critical Study on David Samuel Margoliouth’s View. Malaysia: Universiti Sains Islam Malaysia, Faculty of Quranic and Sunnah Studies, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Oğuzay, Fatih. “Hz. Peygamber’in Tarıma Bakışı Ve Medine Merkezli Tarımsal Düzenlemeleri”. İslami İlimler Dergisi 15/2 (Kasım 2020), 215-242.
• Önkal, Ahmet. “Amr b. Âs”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 3/79-81. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Özdemir, Ömer Ali. “Köpek Öldürme ile İlgili Hadis Rivayetlerinin Tahlili ve Değerlendirilmesi”. UMDE Dini Tetkikler Dergisi 5/2 (Aralık 2022), 262-279.
• Özsoy, Naci. “David Samuel Margoliouth’un Hayatı, Eserleri ve Arap Şiirine Bakışı”. International Social Sciences Studies Journal 6/61 (2020), 1903-1914.
• Öztürk, Levent. “İslamiyet’in Yayılmasında Hicretin Önemi: Habeşistan Hicretleri Örneği”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/4 (Aralık 2001), 7-24.
• Reeves, Minou. Muhammad in Europe A Thousand Years of Western Myth-Making. New York: New York University Press, 2000.
• Sarıçam, İbrahim vd. İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2011.
• Taberî, Ebû Caʿfer Muḥammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmilî. Târîḫu'r-Rusul ve'l-Mulûk ve Ṡılatu Târîḫ eṭ-Ṭaberî. 11 Cilt. Beyrut: Dâru't-Turâŝ, 1387/1967.
• Editors of Encyclopaedia Britannica. “David Samuel Margoliouth”. Encyclopedia Britannica. Erişim 23 Aralık 2024. https://www.britannica.com/biography/David-Samuel-Margoliouth
• Vâḳıdî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. ʿOmer b. Vâḳıd el-Eslemî. el-Meğâzî. nşr. Marsden Jones. 3 Cilt. Beyrut: Dâru'l-Alemî, 1409/1989.
• Wellhausen, Julius. Muhammed in Medina Das ist Vakidi’s Kitab al-Maghazi in verkürzter deutscher Wiedergabe. Berlin: G. Reimer, 1882.
• Yaşaroğlu, M. Kâmil. “David Samuel Margoliouth”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 28/53-54. Ankara: TDV Yayınları, 2003.