SAĞ POPÜLİZM VE FAŞİZM: BİR KARŞILAŞTIRMA DENEMESİ

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 51 - 68, 15.09.2021

Özgür Yılmaz

Öz

Bu çalışmada son dönem birbirlerinin yerini ikame ederek kullanılan sağ popülizm ve faşizm kavramları incelenecektir. Bu noktada kavramsal bir karmaşa yaşanmaktadır. Son dönem iktidara gelen yahut güç kazanan sağ hareketleri tanımlama noktasında kullanılan bu iki kavramın aynı türden olup olmadığını anlamak söz konusu kavramsal karmaşanın önüne geçme noktasında kolaylaştırıcı olacaktır. Dolayısıyla çalışmada öncelikle popülist stratejinin ne olduğu ve söz konusu kavrama yaklaşımlar incelenecek, bunun ardından ise sağ popülizmin popülizmle benzerlik ve farklılıklar incelenecektir. Sağ popülizmin ne olduğu anlaşıldıktan sonra faşizm kavramına benzer bir literatür taraması yöntemiyle yaklaşılacaktır. İki kavrama dair yaklaşımların altı çizildikten sonra bu iki kavram birbirleriyle karşılaştırılacak ve bu karşılaştırmanın sonucunda kavramsal bir netleşme sağlanacaktır. Bu noktada belirtilmesi gereken ise asıl karmaşaya yol açan kavramın popülizm olması gerekçesiyle bu kavrama daha fazla yer ayrılmış olmasıdır. Faşizm ise geniş külliyatına rağmen üzerinde görece anlaşmaya varılmış bir kavramdır.

Anahtar Kelimeler

sağ popülizm, faşizm, ideoloji, strateji, karşılaştırmalı çalışmalar

Kaynakça

• Akçay, Ü. (2019). Türkiye’de neoliberal popülizm, otoriterleşme ve kriz. Toplum ve Bilim, 147. Sayı içinde.
• Albayrak, Ö. (2018). Neoliberalizm ve popülizm. “Popülizm,” Yeni E, 22. Sayı, Ağustos, EOS İletişim: İstanbul.
• Amin, S., AG Frank ve N. Chomsky (der.), (1995). Düşük Yoğunluklu Demokrasi, çev.. A. Fethi, İstanbul: Alan, 9-46.
• Anselmi, M. (2017). Populism: An Introduction. Routledge.
• Arditi, B. (2010). Liberalizmin Kıyılarında Siyaset. Metis Yayınları, İstanbul.
• Ateş, K. - Popülizmin eleştirisinin eleştirisine giriş: Halkı savunmak gerekir. “Popülizm”, Birikim Dergisi, 353. Sayı, Eylül 2018, İletişim: İstanbul.
• Belge, M. (2018). "Siz isterseniz..." Popülizm Üzerine Yazılar, İletişim: İstanbul.
• Berköl, Z. Ö., (2019), 21. Yüzyılda Toplumsal Hafızanın Sağ Popülist Temsili, Toplum ve Bilim 147. Sayı içinde.
• Berman, S. (2016). Populism is not Fascism: But it could be a harbinger. Foreign Aff., 95, 39.
• Brubaker, R. (2017). Why populism?. Theory and Society, 46(5), 357-385.
• Canovan, M. (1981). Populism. Houghton Mifflin Harcourt P.
• De Cleen, B. (2017). Populism and nationalism. The Oxford Handbook of Populism, 413-436.
• Diehl, P., & Cavazza, S. (2012). Populism and Fascism. Totalitarismus und Demokratie, 9(2), 207-210.
• Doğan, F. (2019). Sağ popülizm fenomeni: Avusturya-FPÖ örneği. Doktora tezi.
• Durmuş, M. (2019). Büyük Değişim-Popülist Otoriterleşme. İmge: Ankara.
• Eatwell, R. (2011a). Fascism: A history. Random House.
• Eatwell, R., & Goodwin, M. (2018). National populism: The revolt against liberal democracy. Penguin UK.
• Erçetin, T. (2019). Bir popülist korku senaryosu altında: “Biz” ve “onlar”, s189-230, Siyasetteki Gölge: Korku içinde, İthaki Yayınları: İstanbul . Fassin, E. (2018). Popülizm: Büyük Hınç. (Çev. Gülener Kırnalı ve İlker Kocael). Heretik Yayıncılık: Ankara.
• Finchelstein, F. (2019a). Faşizmden Popülizme. A. Karatay, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Fitzi, G., Mackert, J., & Turner, B. S. (Eds.). (2018). Populism and the Crisis of Democracy: Volume 1: Concepts and Theory. Routledge.
• Gerbaudo, P. (2018). Maske ve Bayrak, Popülizm, Yurttaşçılık ve Küresel Protesto, çev: Diyar Saraçoğlu, Epsilon: İstanbul.
• Germani, G. National populism and modernization. Populism: An Introduction içinde. Routledge.
• Gökalp, B. (2019). Otoriterizmin Yüzleri: Popülizm ve Faşizm. Moment Dergi, 6(1), 260-266.
• Griffin, R. (2008a). A fascist century: Essays by Roger Griffin. Springer.
• Griffin, R. (2014). Faşizmin Doğası, çev: Ali Selman. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (2017). Milletler ve milliyetçilik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kaltwasser, C. R. (2017). Populism: A very short introduction. Oxford University Press.
• Kaltwasser, C. R., Taggart, P. A., Espejo, P. O., & Ostiguy, P. (Eds.). (2017). The Oxford handbook of populism. Oxford University Press.
• Kaya, A. (2018). Avrupa’da sağ popülizmin anaakımlaşması. Kültür Politikası ve popülizm. İletişim: İstanbul.
• Laclau, E. (2015). Marksist Teoride İdeoloji ve Politika. (Çev. Faruk Gültekin). Doruk Yayınları: İstanbul.
• Laclau, E. (2018). Popülist Akıl Üzerine (Çev. Nur Betül Çelik). Epos Yayınları: Ankara.
• MacRae, D. (1969). Populism as an Ideology. Populism: Its meaning and national characteristics içinde. Ionescu, G., & Gellner, E. (Eds.).
• Mann, M. (2015). Faşistler (çev. Ulaş Bayraktar). İletişim Yayınları: İstanbul.
• Mason, P. (2017). Özgürlük Korkusunu Aşmak. Büyük gerileme: zamanımızın ruh hali üstüne uluslararası bir tartışma. Geiselberger, H. (Ed.).. Metis: İstanbul.
• Moffitt, B. (2016). The global rise of populism: Performance, political style, and representation. Stanford University Press.
• Mouffe, C. (2019). Sol Popülizm, Çev. Aybars Yanık, İletişim Yayınları: İstanbul.
• Mudde, C. (1996). The war of words defining the extreme right party family. West European Politics, 19(2), 225-248.
• Mudde, C. (Ed.). (2016). The populist radical right: A reader. Taylor & Francis.
• Mudde, C., & Kaltwasser, C. R. (2017). Populism: A very short introduction. Oxford University Press.
• Mudde, C., & Kaltwasser, C. R. (2019). Popülizm: Kısa Bir Giriş, çev. S. Erdem Türközü, Nika Yayınları, Ankara.
• Müller, J. W. (2017). Popülizm Nedir. (Onur Yıldız Çev.) İstanbul: İletişim.
• Panizza, F., & Miorelli, R. (2009). Populism and democracy in Latin America. Ethics & International Affairs, 23(1), 39-46.
• Passmore, K. (2014). Faşizm, çev: Sinem Gül. İstanbul: Dost Yayınları.
• Paxton, R. O. (2007). The anatomy of fascism. Vintage.
• Payne, S. (1983). Fascism: Comparison and definition. University of Wisconsin Press.
• Poulantzas, N. (2016). Faşizm ve Diktatörlük (çev. Ahmet İnsel). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Saraçoğlu, C. (2017). Sağ Popülizm ve Faşizm Üzerine Yöntemsel Bir Tartışma: Küresel Örüntüler ve Ulusal Özgüllükleri Birlikte Anlamak. Praksis 44-45 | Sayfa: 1081-1104.
• -(2018). Sağ popülizm: Faşizme giden bir yol mu?, s. 40-45, Yön Dergisi.
• Savage, R. (2019). Is it fascism or populism today?, https://www.academia.edu/5889644/Is_It_Fascism_or_Populism_Today, (Erişim Tarihi: 23.03.2020).
• Şencan, M. (2019). Populism, failures, and a sense of crisis (Doktora tezi).
• Şengül, H. T. (2011). Muhafazakar popülizm: iki rekat-bir zekat-gerisi rant. İmge: Ankara.
• Taggart, P. (2004). Popülizm (Çev. B. Yıldırım), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Taguieff, P. A. (1995). Political science confronts populism: from a conceptual mirage to a real problem. Telos, 1995(103), 9-43.
• Tormey, S. (2019). Populism: A Beginner's Guide. Simon and Schuster.
• Traverso, E. (2019a). The new faces of fascism: Populism and the far right. Verso Books.
• Von Boyme, K. (2019). Rightwing Populism: An Element of Neodemocracy. Springer International Publishing.
• “Yeni Bir Hayalet Dolaşıyor: Popülizm” (2019). Toplum ve Bilim, Sayı 147, İletişim: İstanbul.
• Yıldırım, D. (2009). AKP ve Neoliberal Popülizm. AKP Kitabı: Bir dönüşümün bilançosu, 66-107.