Sanayi sonrası topluma geçişle birlikte çalışma yaşamı ve meslekler önemli değişimler yaşamıştır. Özellikle bilgi toplumlarına geçiş, sosyal dinamiklerin yanı sıra mesleklerin de sorgulanmasına neden olmuştur. Kol gücüne dayalı meslekler irtifa kaybederken bilgiye dayalı mesleklere olan rağbet artmıştır. Esasen bu noktada öğretmenliğin bilginin taşıyıcılığına yönelik işlevi nedeni ile mesleki itibarının artması beklenir. Ancak mesleğin her geçen gün itibar kaybettiği alan yazınında pek çok çalışmaya konu edilmiştir. Diğer yandan Türkiye özelinde söz konusu külliyatın konuyu ekseriyetle niceliksel boyutu ile ele aldığı ifade edilebilir. Bu nedenle mesleki itibarla ilgili olarak, meslek mensuplarına yönelik derinlikli çalışmaların sayısı arzu edilen düzeyde değildir. Bu bağlamda mesleğin itibarını ve imajını olumsuz etkileyen faktörlere ve söz konusu faktörlerin birbiri ile ilgisine dair derinlikli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmada öğretmenlik mesleğinin itibarına etki eden sosyo-kültürel faktörlerin, mensupların kendi görüşleri doğrultusunda ortaya konması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda çalışma, nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenolojik desene göre tasarlanmış, üyelerin kendi gözünden kendilerine, ortaklaşa düzeyde deneyimlerine ve toplumun gözünden kendilerine olan algılarının anlaşılması hedeflenmiştir. Araştırma grubu olarak Konya merkez ve ilçelerinde farklı branşlarda görev yapan 30 öğretmen, amaçsal örneklem yolu ile seçilerek yarı yapılandırılmış mülakat gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler betimsel ve sistematik analiz ile çözümlenmiş ve temalar oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda öğretmenlerin mesleki itibar bakımından kendilerini giderek daha gerilemiş olarak değerlendirdikleri, bu durumun sebebi olarak mesleki yetkinlik, üslup ya da meslektaşların tutumu gibi durumları münferit olarak gördükleri ve değişimin temel dinamiklerini toplumsal kültürün mesleğe atfettiği anlamda aradıkları sonucuna varılmıştır. Üretilen bu yeni anlam ailelerin çocuklara atfettiği değer, sınav odaklı yaklaşımların meslek itibarını sayılara indirgemesi, öğretmenlere yüklenen bakıcı rolü, eğitim simülasyonlarının artışı, öğretmene yüklenen rolün toplumsal ideallerden uzaklaşması, mesleğin giderek kadınsılaşması ve pandemi sürecine bağlanmaktadır.
Working life and professions have experienced significant changes in post-industrial societies. In particular, the transition to information societies has led to questioning of professions as well as social dynamics. While professions based on physical strength are losing ground, the demand for professions based on knowledge has increased. Essentially, at this point, it is expected that the professional reputation of teaching will increase due to its function as the carrier of knowledge. However, it has been the subject of many studies that the profession is losing its reputation day by day. In Turkey, this issue has generally been addressed quantitatively. For this reason, the number of in-depth studies aimed at professionals is not sufficient. This research aims to reveal the socio-cultural factors affecting the reputation of the teaching profession in line with teachers' opinions. For this purpose, the study was designed according to the phenomenological pattern, one of the qualitative research approaches. It is aimed to understand the members' perceptions of themselves through their own eyes, their experiences at a collective level, and their perceptions of themselves through the eyes of society. As the research group, 30 teachers working in different branches in Konya center and districts were selected with a purposeful sample and a semi-structured interview was conducted. The collected data were analyzed with descriptive and systematic analysis and themes were created. As a result of the research, it was revealed that teachers see themselves increasingly declining in terms of professional reputation. According to the participants, the reason for this situation is the change in the meaning that social culture attributes to the profession. The attitudes and behaviors of colleagues are seen as individual examples. The meaning that society attaches to the profession is attributed to the value that families attach to children, the decrease in the reputation of teachers due to exam-oriented approaches, the role of caregivers assigned to teachers, the increase in educational simulations, the role assigned to teachers moving away from social ideals, the increasing feminization of the profession and the pandemic process.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Labor Sociology, Sociology of Culture, Social Change |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | September 30, 2024 |
Submission Date | July 29, 2024 |
Acceptance Date | September 27, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 13 Issue: 3 |