Semiotics and the Memory of Objects: An Evaluation of Serdar Somuncu’s Getrennte Rechnungen in the Context of connotative Signifier

Year 2024, Issue: 52, 86 - 99, 26.12.2024

Ayşegül Aycan Solaker

https://doi.org/10.26650/sdsl2024-1537311

Abstract

Objects, as signs, are included in the set of signifiers and carry meaning. Signs can convey their own meaning, but sometimes they also have a deeper meaning waiting to be interpreted. The meaning that the subject attributes to the object that surrounds him/her creates a social and cultural memory of the object, and the society and cultural level to which the subject belongs plays an important role in understanding and interpreting the sign. However the ground of experience and memory of the subject towards objects can also constitute an indicator of the deep meaning it gives to objects. At this point, the French semiotician Roland Barthes underlines that one should endeavor to find out what the semiotic signifiers of objects might be, otherwise the object will not be meaningful by definition. Interested in objects in the context of memory, Jan Assmann argues that the subject coexists with the things that surround it, from everyday utensils to towns, roads to vehicles, and emphasizes that the world of objects in which the subject lives has a time signifier that points not only to the present but also to its past. Considering that the signifiers of literary texts in particular can contain multiple meanings, it shouldn’t be ignored that every text needs a second process and that this process is interpretation. In this context, the aim of the study is to analyze the memory of objects in Getrennte Rechnungen in the context of the connotation with reference to Roland Barthes.

Keywords

Memory, migration, Roland Barthes, semiotics, Serdar Somuncu

Göstergebilim ve Nesnelerin Hafızası: Serdar Somuncu’nun Getrennte Rechnungen (Ayrı Hesaplar) Adlı Eserinin Yananlam Gösterenleri Bağlamında Değerlendirimi

Abstract

Nesneler, gösterge olarak gösterenler kümesi içerisinde yer almakta ve anlam taşımaktadır. Göstergeler, zaman zaman kendi anlamlarını aktarabilecekleri gibi kimi zaman da anlaşılmayı ve yorumlanmayı bekleyen derin anlama da sahiptir. Bu esnada ise öznenin kendisini çevreleyen nesneye yüklediği anlam, toplumsal ve kültürel olarak bir eşya hafızası oluşturmakta ve öznenin ait olduğu toplum ve kültürel düzeyi, göstergeyi anlaması ve yorumlayabilmesi için önemli bir rol oynamaktadır. Fakat diğer yandan öznenin nesnelere karşı oluşturduğu tecrübe zemini ve hafızası da nesnelere verdiği derin anlamın bir göstergesini oluşturabilmektedir. Bu noktada Fransız göstergebilimci Roland Barthes, nesnelerin yananlam gösterenlerinin neler olabileceğine dair bir uğraş içerisine girilmesi gerektiğinin, aksi takdirde nesnenin tanım olarak anlam vermeyeceğinin altını çizmektedir. Jan Assmann, bellek bağlamında nesneler ile ilgilenerek öznenin günlük gereçlerden kasabalara, yollardan taşıtlara kadar kendisini çevreleyen şeylerle birlikte var olduğunu belirtmektedir ve öznenin içinde yaşadığı nesneler dünyasının, sadece şimdiki zamana değil, aynı zamanda geçmişine de işaret eden bir zaman göstergesine sahip olduğunu vurgulamaktadır. Dolayısıyla eşyaların daha doğrusu nesnelerin öznenin sadece bugününün göstereni değil, aynı zamanda geçmişiyle de irtibatlı bilgi veren ve yorumlanabilen gösterenler olduğu söylenebilmektedir. Özellikle edebi metinlerde yer alan gösterenlerin çoğul anlamlar içerebileceği göz önünde tutularak her metnin ikinci bir işleme ihtiyacı olduğu ve söz konusu işlemin yorum gerektirdiği bilinmelidir, zira bir gösterge üzerinden elde edilen yorum, aslında göstergeleri başka göstergeler ile yeniden açıklamamıza olanak sağlayan anlamlar alanında yer almakta ve dolayısıyla anlamlar yeniden üretilebilmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, yazarın hayatını yansıtan Getrennte Rechnungen (Ayrı Hesaplar) adlı eserindeki hafıza nesnelerinin Roland Barthes’a referansla yananlamsal gösterenler bağlamında incelenmesidir.

Keywords

Göç, göstergebilim, hafıza, Roland Barthes, Serdar Somuncu

References

• Aktulum,K. (2019). Metinsel Türsellik Ve Moda Metinlerarasılık-Giysilerarasılık-Üstgiysisellik. Yeni TürkEdebiyatı Araştırmaları, 21(21), 1-37. google scholar
• Allen, G. (2003) Roland Barthes. London and New York: Routledge. google scholar
• Assmann, J. (1997). Das kültürelle Gedachtnis - Schrift, Erinnerung undpolitische Identitat infrühen Hochkulturen. München: Verlag C. H. Beck. google scholar
• Assmann, J. (2008). Communicative and Cultural Memory. InA. Erll & A. Nünning & A. Erll (Hrsg.). Culturalmemory studies: An international and interdisciplinary handbook, (s. 109 - 118). Berlin: Walter de Gruyter. google scholar
• Avcu, İ. (2019). Bellek, Travma Ve Edebiyat. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi(63), 627-646. google scholar
• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel Serüven (M. Rifat & S. Rifat, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Barthes, R. (2002). S/Z. (R. Miller, Trans.) United Kingdom: Blackwell. google scholar
• Barthes, R. (2008). Kritik und Wahrheit. In M. Sascha (Hrsg.). Texte und Theorie der Literaturkritik. (s. 210-230). Stuttgart: Philipp Reclam Jun. GmbH. google scholar
• Bense, M. (1967). Semiotik - Allgemeine Theorie der Zeichen. Baden: Agis Verlag. google scholar
• Biondi, F. (2009). Literatür ist Gedachtnis. Berichterstatterin: Immacolata Amodeo, Transkript. Eine neue deutsche Literatur. 9-11. Erişim adresi: https://heimatkunde.boell.de/sites/default/files/dossier_migrationsliteratur.pdf google scholar
• Bouzida, F. (2015). Connotation in semiotics according to Roland Barthes approach. International Journal of Scientific and Technology Reseach. 1-7. google scholar
• Bircan, U. (2015). Roland Barthes ve göstergebilim. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 13(26), 17-41. google scholar
• Chandler, D. (2017). Semiotics: The Basics. London and New York: Routledge. google scholar
• Christensen, H. D. (2010). Roland Barthes: On Semiology and Taxonomy. In G. J. Leckie & L. M. Given & J. E. Buschman (Hrsg.) Critical Theory for Library and Information Science. (s. 15-29). Santa Barbara, California, Denver, Colorado, Oxford, England: ABC-CLIO, LLC. google scholar
• Fiske, J. (2010). Introduction to Communication Studies. London and New York: Routledge. google scholar
• Gottdiener, M. (2005). Postmodern Göstergeler. (E. Cengiz, H. Gür & A. Nur, Çev.) Ankara: İmge Kitapevi. google scholar
• Kalelioğlu, M. (2017). The theory of signification: Semiotic criticism and literature, International Journal of Language, 5(8), 169-181. google scholar
• Kloe, C. (2016). Komik Als Kommunikation Der Kulturen. Wiesbaden: Springer Fachmedien. google scholar
• Kurita, K. (2020). Mit den Stereotypen spielen: Die Deutsch-türkischen Komiker Kaya Yanar und Serdar Somuncu. In japanische Gesellchaft für Germanistik (Hrsg.). Einheit in der Vielfalt-Germanistik zwischen Divergenz und Konvergenz-Asiatische Germanistentagung 2019 in Sapporo, (s. 473 - 478). München: IUDICIUM GmbH. google scholar
• Özmakas, U. (2010). Peirce, Saussure ve Derrida‘da Gösterge Kavramı (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. google scholar
• Reblin, E. (2012). Die Strafie, die Dinge und die Zeichen - zur Semiotik des materiellen Stadtraums. Bielefeld: transcript Verlag. google scholar
• Rotaru, A. (2013). Poetics Of Resonance And Legacies Of Sound In German Literature Since 1989 (Dissertation). Cornell University. google scholar
• Schneider, J. (2009). From "Kanak Attack" to the "GerKish Generation": Second-Generation Turkish Narratives in German Culture and Politics. International Journal on Multicultural Societies, 11(2), 212-229. google scholar
• Somuncu, S. (2004). Getrennte Rechnungen. Bergisch Gladbach: Gustav Lübbe Verlag. google scholar
• Vardar, B. (2001). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual Yayınları. google scholar
• Wienold, G.(1972). Semiotik der Literatür. Frankfurt/Main: Athenaum Verlag GmbH. google scholar