Funeral Jewelry and Gold Artifacts from the Yüksel Erı̇mtan Collection: Examination of Ritual and Artistic Values

Year 2024, Issue: 31, 335 - 356, 14.01.2025

Ayşe Avli , Zerrin Aydın Tavukçu

https://doi.org/10.26650/anar.2024.31.1447619

Abstract

This study examines a group of gold artifacts from the Yüksel Erimtan Collection, focusing on their ritual and artistic significance. The examination includes 15 gold artifacts, categorized as funerary jewelry, comprising mouth-eye bands, wreaths, wreath fragments, and eye appliques. These artifacts are distinct from personal adornments, being crafted from thinner and less durable gold plates. Experimental investigations based on cranial measurements of adult individuals were undertaken to determine the functional aspects of the mouth-eye bands and eye appliques. The findings revealed that the mouth-eye bands were diverse and exhibited different forms: Long, thin strips on the arms and rhombic bands were determined to be mouth bands. Additionally, a round-shaped artifact was identified as an eye band. Eye appliques stand out among these artifacts, likely used as funeral jewelry, alongside wreaths and their fragments, which are tentatively dated from the 1st century BC to the 2nd century AD. Notable, pieces include spiral-shaped, stylized snake-head earrings from the 5th–4th centuries BC and ring-disk earrings reflecting the Roman Imperial Period fashion, posited to have originally served as pendulums. The study also includes pendulum and hook earrings from the Roman Imperial Period, adorned with semiprecious stones. Collectively, the artifacts in the Erimtan Collection exemplify craftsmanship spanning from the 5th century BC to the 4th century AD, offering valuable insight into the fashion and artistry of the period.

Keywords

Erimtan Museum, Gold, Mouth-Eye Band, Wreath, Earing

References

• Akçay, T. (2017), Yunan ve Roma’da Ölü Kültü. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları. google scholar
• Avli, A. (2020), Neapolis Nekropolünden İki Oda Mezar ve Buluntuları. (Master Thesis). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. google scholar
• Aydın Tavukçu, Z. (2007), Parion Nekropolü 2005 Yılı Buluntuları. (Unpublished PhD dissertation). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. google scholar
• Aydın Tavukçu, Z. (2008), “Parion Altınları”, Can, B., Işıklı, M. (Ed.), Atatürk Üniversitesi 50. Kuruluş Yıldönümü google scholar
• Arkeoloji Bölümü Armağanı, Doğudan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları (pp. 383-399). İstanbul: Zero Prod Ltd. google scholar
• Aydın Tavukçu, Z. ve Avli, A. (2021), “Neapolis Nekropolünden Bir Grup Altın Epistomion”, Yılmaz, M. A., Can, B. ve Işıklı, M. (Ed.), Anadolu Arkeolojisiyle Harmanlanmış Bir Ömür Mehmet Karaosmanoğlu’na Armağan. (pp. 67—90). Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları. google scholar
• Bingöl, F. R. I. (1999), Antik Takılar, Anadolu Medeniyetleri Müzesi. Ankara: TC. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü. google scholar
• Çalış, S., Çalış, Ç., Koçali, K., Büyükakıncı, B. Y. (2021), “18-65 Yaş Arası Kişilerin Antropometrik Verilerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Alan Araştırması: Yükseköğretim Kurumu Uygulaması”, Ergonomi, 4(3), 147-161. google scholar
• Demirer, Ü. (2016), “Kibyra Kazılarından Yeni Bir Buluntu Grubu: Göz Aplikleri”, Phaselis II, 133-148. google scholar
• Despini, A.(2009), “Gold Funerary Mask”, AntK, 52, 20-65. google scholar
• Ergil, T.(1983), Küpeler, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Küpeler Kataloğu. İstanbul: Sandoz Yayınları-Güzel Sanatlar Matbaası. google scholar
• Erhat, A.(2007), Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. google scholar
• Gavrilaki, I. ve Tzifopoulos, Y.Z.(1998), “An “Orphic-Dionysiac” Gold Epistomion from Sfakaki near Rethymno”, Bulletin de correspondance hellenique, Vol., 122, livrasion 1, 343-355. google scholar
• Göral, S.(2019), Tokat Müzesi’ndeki Grek ve Roma Dönemi Altın Takıları. (Master Thesis). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. google scholar
• Grimal, P.(2007), Mitoloji Sözlüğü, Yunan ve Roma (Çev. Tamgüç, S.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi. google scholar
• Higgins, R.A.(1961), Greek and Roman Jewellery. London: University of California Press. google scholar
• Hoffmann, H.-Claer, V. V.(1968), Museum Für Kunst Und Gewerbr Hamburg, Antiker Goldund Silberschmuck, Katalog mit Untersuchung der Objecte auf technischer Graundlage. Germany: Verlag Philipp Von Zabern. google scholar
• Köroğlu, G.(2004), Anadolu Uygarlıklarında Takı. İstanbul: Ege Yayınları. google scholar
• Kurtz, D.C. - Boardman, J.(1971), Greek Burial Customs. England, Ithaca, New York : Cornell University Press. google scholar
• F. H. Marshall, M. A.(1969), Catalogue of the Jewellery, Greek, Etruscan, and Roman, in the Departments of Antiquities, British Museum. Oxford: Great Britain at the University Press. google scholar
• Meriçboyu, Y.A.(2001), Antikçağ’da Anadolu Takıları. İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat Kitapları. google scholar
• Miller, S. G.(1979), Two Groups of Thessalian Gold, Classical Studies, Voluma 18. London: University of California Publication. google scholar
• Ogden, J.(1982), Jewellery of The Ancient World. London: Trefoil Books. google scholar
• Özbek, M.(2009), Köşk Höyük (Niğde) Neolitik Köyünde Kil Sıvalı İnsan Başları, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 26(1), 145-162. google scholar
• Pierides, A.(1971), Jewellery In The Cyprus Museum, Picture Book No. 5. Nicosia Cyprus: Zavallis Press LTD. google scholar
• Polat, R.T.(2013), Stratonikeia Akdağ Nekropolü: Somut ve Soyut Kültür Üzerine Bir Araştırma. (PhD Thesis) Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Quast, D.(2014), “Goldener Sepulkralschmuck der Römerzeit aus Tartus/Antarados”, Honesta Missione (Ed.), Römisch-Germenisches Zentralmuseum (pp. 265-310). Verlag des Römisch-Germanischen Zentralmuseums: Festschrift für Barbara Pferdehirt Mainz, google scholar
• Rohde, E.(2020), Psykhe, Yunanlarda Ruhlar Kültü ve Ölümsüzlük İnancı (Çev. Orhan, Ö.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık. google scholar
• Rudolph, W. - Rudolph, E.(1973), Ancient Jewelry from The Collection of Burton Y. Berry. Indiana: Indiana University Art Museum Publication. google scholar
• Serdaroğlu, Ü.(1972), Ağın ve Kalaycık Kazıları 1970, Keban Projesi 1970 Çalışmaları, Seri I, No. 3 (pp. 7-44). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Keban Projesi Yayınları. google scholar
• Şahin, N.(1996). “Beyaz Lekythoslar Işığında Klasik Devirde Atina’da Ölüm İkonografisi ve Ölü Kültü”, Arkeoloji Dergisi, IV, 143-167. google scholar
• Şirin, O. A.-Yiğitpaşa, D.(2021), “Yeni Veriler Işığında Amisos Altın Eserleri Üzerine Gözlemler”, Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Asobid), Sayı: 10, 143-216. google scholar
• Tavukçu, A. Y.-Göral, S. (2020), “Tokat Müzesi’nden Bir Grup Altın Kolye”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 24 (3), 1473-1487. google scholar
• Tekin, H.(2018), Madeni Eser Tipolojisi. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları. google scholar
• Temizsoy, İ.-Demirdelen, H.(1999), Balgat Roma Mezarı, Anadolu Medeniyetleri Müzesi 1998 Yıllığı (pp. 24-52) Ankara: Plaka Matbaa. google scholar
• Tonkova M.(2012), The jewellery of a wealthy Thracian woman from Anchialos and the fashion in Middle andLateHellenistic jewellery, Actualite de la recherche sur les mobiliers non ceramiques de l’Antiquite et du haut Moyen Âge, Actes de la table ronde europeenne instrumentum, Lyon (F, Rhöne), Chauvigny Memoire XLIX, Association des Publications Chauvinoises. google scholar
• Tonkova M.(2013), “Gold Wreaths From Thrace, The Thracians and their Neighbors in the Bronze and Iron Ages”, Proceedıngs Of The 12th Internatıonal Congress Of Thracology, “Necropolises, Cult Places, Religion, Mythology”, Volume II, Braşov, 413-445. google scholar
• Türe, A.- Savaşçın, M. Y.(2002), Anadolu Antik Takıları. İstanbul: Goldaş Kültür Yayınları. google scholar
• Türe, A.(2011), Eski Çağlardan Orta Çağa, Dünya Kuyumculuk Tarihi I. İstanbul: Kuyumcular Odası Yayınları. google scholar
• Uhri, A.(2014), Anadolu’da Ölümün Tarihöncesi, Bir Geleneğin Oluşum Süreçleri. İstanbul: Ege Yayınları. google scholar
• Uygun, Ç.(2007), “Silifke Müzesi Örneklerin Işığında Hellenistik-Roma Dönemi Küpe Tipolojisi”, Silifke Müzesi Konferansları. Silifke, Taşeli Matbaası, 96-105. google scholar
• Uygun, Ç.(2021), “Adana Müzesi’nden Cenaze Takıları ve Aplikler”, Arkhaia Anatolika, Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi, Vol. 4, 314-340. google scholar
• Yalçınkaya, F.(2019), Bir Zamanlar Toroslar’da Sagalassos. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. google scholar
• Oikovö^ou, S. (2003), Xpuoa Kaı ApYupa EnıoTÖ^ıa,, Pîl'hıııva: ©E^aTa KXaoiKqç Ap'/aıoZo'/îa;, ap. 17, PeSu^vo. google scholar
• MpteBUH T.M.(2015), OaHaropua. Pe3yatTaTM apxeoaoruaecKux uccaegoBaHUM. Tom 2 / nog ooııı. peg. B.^. Kvıııeııoııa. 3oaomo OaHaropuu / nog peg. Kvıııeııoıı BaaguMup ^MumpueBua [ooııı. peg.], M.W. Tpencrepa. M.: HA PAH, HHcrumym apxeoaoruu PAH, MocKBa. google scholar
• Williams D.-Ogden J.(1994), Greek Gold, Jewellery Of The Classical World. London: British Museum Press. google scholar
• https://erimtanmuseum.org/tr/muze (Access Date: 21.01.2024; Clock: 21:18) google scholar