Türkiye’de Toplum Çevirmenliği Eğitimi: Akademisyen ve Çevirmen Görüşlerine Dayalı Bir Çalışma

Year 2024, Issue: 21, 61 - 69, 18.12.2024

Gizem Yaren Kutlu , Aslı Özlem Tarakcıoğlu

https://doi.org/10.26650/iujts.2024.1547233

Abstract

Sağlık turizminin yanı sıra kültürel turizm, eğitim fırsatları, doğal afetler ve bölgedeki sorunlar sebebiyle toplum çevirmenliği Türkiye’de vazgeçilemez bir dil hizmeti haline gelmiştir. Sektörde artan bu ihtiyaçla bağlantılı olarak mesleği icra eden profesyonellerin eğitimini de etkilemektedir. Bu noktada, nitelikli toplum çevirmenleri yetiştirecek kalite bir eğitim, kaliteli toplum çevirmenliği hizmetlerinin önkoşuludur. Daha kapsamlı bir çalışmanın bir parçasını oluşturan bu çalışma, Türkiye’deki üniversitelerin ilgili bölümlerinin verdiği toplum çevirmenliği eğitiminin ne ölçüde nitelikli olduğunu araştırmayı ve saha ile akademi arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda alanda çalışan dokuz akademisyen ve toplum çevirmenliğinin farklı alt alanlarında çalışan sekiz çevirmen ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler, sahada bir toplum çevirmeninden beklenenler ve mevcut çeviri eğitiminin bu beklentileri nasıl karşıladığıyla ilişkilendirilerek incelenmiştir. Katılımcıların cevapları, her ne kadar toplum çevirmenliği eğitiminin süregelen sorunları olsa da süreci geliştirmek için çalışmalar yapıldığını göstermektedir. Buna ek olarak katılımcıların görüşlerin toplum çevirmenliği eğitimini geliştirmek için tavsiye niteliği de taşımaktadır.

Keywords

Türkiye, toplum çevirmenliği, çeviri eğitimi, beklentiler, yarı yapılandırılmış görüşmeler

Community Interpreting Training in Türkiye: A Study Based on the Views of Academics and Interpreters

Abstract

Health tourism along with cultural tourism, educational opportunities, natural disasters, and recent conflicts in the region have made community interpreting an indispensable service in Türkiye. This rise in the sector should also, in correlation, affect the training of professionals. Proper training to develop competent community interpreters is a prerequisite for qualified community interpreting services. Hereupon, this study, which is a part of a larger study, aims to investigate to what extent the current community interpreting training offered in the translation and interpreting departments of higher education institutions in the country is adequate and to display the link between the field and the academy. Within this context, semi-structured interviews with nine academics working on the subject and eight community interpreters working in different subfields were conducted to comprehend their views on community interpreting training. The interviews are analysed in relation to the expectations in the field from a community interpreter and how current translator training meets these expectations. The answers of the participants reveal that even though there are still certain unresolved issues, there are efforts to advanced community interpreting training within translator training in Türkiye. The views of participants also constitute a set of suggestions to improve community interpreting training.

Keywords

Türkiye, community interpreting, translator training, expectations, semi-structured interviews

References

• Alimen, N. (2018). Toplum Çevirmenliğine Genel Bir Bakış ve Eğitimde Yöntem Arayışları. InS. Taş (Ed.), Çeviribilimde Güncel Tartışmalardan Kavramsal Sorgulamalara (lsted., pp. 249-281). İstanbul: Hiperlink. google scholar
• Aral Duvan, M. (2021). Türkiye’de Toplum Çevirmenliği Bağlamında Mültecilere Verilen Tercüman Bilirkişilik Hizmetleri: Ağ Kuramı Işığında Bir Değerlendirme (Doctoral Dissertation). İstanbul Üniversitesi, İstanbul. google scholar
• Arkan, Y., & Erkmen, A. (2021). Sağlık Kurumlarında Sözlü Çeviri Hizmetinin Değerlendirilmesi. Turkish Studies-Social Sciences, 16(5), 1775-1797. google scholar
• Arslan, R. K., & Durdağı, N. (2018). Türkiye’deki Çeviri Eğitimi Veren Yüksek Öğretim Kurumlarında Toplum Çevirmenliği. The Journal of Social Sciences, 23(23), 368-379. doi: 10.16990/SOBIDER.4223 google scholar
• Corsellis, A. (2008). Public Service Interpreting: The First Steps. London: Palgrave Macmillan. doi:10.1057/9780230581951 google scholar
• Doğan, A. and Kahraman, R. (2011). Emergency and Disaster Interpreting in Turkey: Ten Years of A Unique Endeavour. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28(2), 61-76. google scholar
• Eryılmaz, E., & Demez, N. (2021). Türkiye’deki Mahkeme Çevirmenliğinin Çevirmen Meslek Standardı Açısından Değerlendirilmesi. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, 2021(31), 127-157. https://doi.org/10.37599/ceviri.1010487 google scholar
• Hale, S. B. (2007). Community Interpreting. New York: Palgrave Macmillan. doi:10.1057/9780230593442 google scholar
• Hale, S. and Napier, J. (2013). Research Methods in Interpreting: A Practical Resource (1st ed.). London & New York: Bloomsbury Academic. google scholar
• Kurultay, T. and Bulut, A. (2014). Toplum Çevirmenliğine Yeniden Bakışta Afette Rehber Çevirmenlik. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi, 3(6), 75-102. google scholar
• Proje Faaliyetleri. (n.d.). Retrieved September 4, 2024, from SIHHAT PROJESİ website: http://www.sihhatproject.org/faaliyetler.html google scholar
• Ross, J. M. (2018). Toplum Çevirmenliği Eğitimi: Çeviri Pratiği, Yerel Gerçekler, Uluslararası Uygulamalar ve Araştırmanın Önemi. In Türkiye’de Sözlü Çeviri Eğitim, Uygulama ve Araştırmal (1st ed.). İstanbul: Scala Yayıncılık. google scholar
• Şan, F. (2021). Psikoterapi çevirmenliği: Psikososyal destek hizmetlerinde çevirmenin rolü ve önemi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (23), 1027-1041. doi: 10.29000/rumelide.949989 google scholar
• Şan, F. (n.d.). Türkiye’de Psikoterapi Çevirmenliği Üzerine. Retrieved September 8, 2023, from Çeviri Derneği website: https://ceviridernegi. org/turkiyede- psikoterapi- cevirmenligi/ google scholar
• Şan, F., & Koçlu, S. (2020). Toplum Çevirmenliği alanında Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmalar: Analiz ve değerlendirme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 780-802. doi:10.29000/rumelide.752813 google scholar
• Şener, O., & Kıncal, Ş. (2019). Role and Ethics in Healthcare Interpreting in Turkey. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, (27), 201-219. doi: 10.37599/ceviri.563085 google scholar
• Susam-Sarajeva, Ş. (2009). The Case Study Research Method in Translation Studies. The Interpreter and Translator Trainer, 3(1), 37-56. doi:10.1080/1750399X.2009.10798780 google scholar
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği. (n.d.). Sağlık Bakanlığı Uluslararası Hasta Destek Birimi Duyurusu | TÜRSAB. Retrieved September 4, 2024, from https://www.tursab.org.tr/ihtisas-baskanliklari/saglik-turizmi/ihtisas-baskanliklari google scholar