Çeviri Stratejileri Kapsamında Reklam Çevirilerinin İncelenmesi: Fransızca-Türkçe Reklam Örnekleri

Year 2025, Issue: 22, 161 - 174, 04.07.2025

Nahide Arslan

https://doi.org/10.26650/iujts.2025.1604775

Abstract

Reklam, bir kurum, firma tarafından belli bir hedefe yönelik hazırlanan bir iletiyi, kitle iletişim araçlarıyla erek alıcıya ulaştırır. Reklam bu yönüyle iletişim amacı taşır. Teknoloji ve küreselleşme sayesinde reklamcılık sektörü uluslararası alana açılmış ve çeviri kültürlerarası iletişimi sağlamak amacıyla etkin bir ulaşım aracı olmuştur. Kaynak dil ve kültürde yarattığı etkiyi erek dil ve kültürde de yaratması beklendiğinden reklam uluslararası pazarda zahmetli bir alanı temsil etmektedir. Kaynak dil ve kültüre göre hazırlanmış bir reklam metninin erek dil ve kültürün olanaklarına ve reklamın amacına uygun biçimde çevrilmesi önem kazanmıştır. Bu bağlamda mevcut çalışmada, kaynak dil Fransızcadan erek dil Türkçeye yapılan reklamlar ve reklam çevirileri konu edilmiştir. Fransız otomotiv, mutfak eşyası, kişisel bakım ve kozmetik firmaları olmak üzere dört farklı sektörden beş farklı markanın reklam örneği reklam dili, erek kitle, reklam teknikleri ve çeviri stratejileri bağlamında karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İnceleme sonucunda, erek kültürde benimsenen reklam tekniklerine uygun çeviri stratejilerinin uygulandığı gözlenmiştir. Reklam çevirisinde değiştirme, ekleme, çıkarma çeviri stratejilerinin dillerarası sözcük, anlam, yapı, sözdizimi, dünya görüşü gibi özelliklerden kaynaklı güçlükleri ortadan kaldırması için uygulandığı, birebir, ödünçleme ve ödünçleme yoluyla alıntı stratejilerinin ise genellikle ürün adı ve slogan çevirisi için kullanıldığı tespit edilmiştir.

Keywords

Çeviri , çeviri stratejileri , metin türü , reklam , reklam teknikleri

Analyzing Advertising Translations within the Scope of Translation Strategies: French Turkish Advertising Examples

Abstract

Advertising conveys a message prepared by an institution or company for a specific purpose to a target recipient through mass media. In this respect, advertising carries the purpose of communication. Through technology and globalization, the advertising sector has opened up to the international arena, and translation has become an effective means of reaching out to ensure intercultural communication. It has become important to translate an advertising text prepared according to the source language and culture in a suitable way for the possibilities of the target language and culture and the purpose of the advertising. In this context, this study focuses on advertising and advertising translations made from the source language French to the target language Turkish. Advertising samples of five different French brands from four sectors were comparatively examined in terms of advertising language, target audience, advertising techniques and translation strategies. As a result, it was observed that translation strategies appropriate to the advertising techniques adopted in the target culture were applied. Translation strategies of modulation, addition and omission were applied to eliminate difficulties arising from interlingual features such as vocabulary, meaning, structure, syntax and worldview, whereas those of literal, borrowing and calque were generally used for the product name and slogan.

Keywords

Advertising , advertising techniques , text type , translation , translation strategies

References

• Batı, U. (2012). Reklamın dili. İstanbul: Alfa. google scholar
• Bircan, U. (2015). Roland Barthes ve göstergebilim. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 13(26), 17-41. google scholar
• Chesterman, A. (1997). Memes of translation: The spread of ideas in translation theory. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins. google scholar
• Çekiç Akyol, A. (2009). Gazete reklamlarının nitel ve nicel özellikleri: Otomotiv reklamları üzerine içerik analizi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (21), 1-27. google scholar
• Dalyan, Ş. (2010). Reklam sloganlarında söz sanatları çevirisi ve çevirmen yaklaşımları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi. google scholar
• Dindar S. (2022). Skopos kuramı çerçevesinde Covid-19 ile ilgili haber metinleri çevirisi üzerine bir inceleme. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, (25), 535-560. google scholar
• Dumanlı, D. (2011). Reklamlarda toplumsal cinsiyet kavramı ve kadın imgesinin kullanımı: Bir içerik analizi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 132-149. google scholar
• Elden, M. (2007). Reklam yazarlığı. İstanbul: İletişim. google scholar
• Eroğlu Pektaş, G. Ö. (2018). Reklam kampanyalarının planlanmasında satış noktasında reklamın önemi. İstanbul: Kriter. google scholar
• Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education (6th ed). New York: McGraw-Hill. google scholar
• Gökkaplan, Y. (2021). Reklam dilindeki pozitif niteleyicilerin düzanlam-yananlam bağlamında incelenmesi. H. Tokyürek ve B. Bekar (Ed.), Doğumunun 60. yılında Nevzat Özkan armağanı Ediyä Yazıka içinde (ss. 589-608). Ankara: Nobel. google scholar
• Guiraud, P. (1994). Göstergebilim (Çev. M. Yalçın, 2. baskı). Ankara: İmge. google scholar
• Gülsoy, T. (1999). İngilizce-Türkçe reklam terimleri ve· kavramları sözlüğü. İstanbul: Adam. google scholar
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik. google scholar
• Kıran, Z. ve Eziler Kıran, A. (2013). Dilbilime giriş (4. baskı). Ankara: Seçkin. google scholar
• Kocabaş, F. ve Elden, M. (2001). Reklamcılık kavramlar, kararlar, kurumlar. İstanbul: İletişim. google scholar
• Munday, J. (2016). Introducing translation studies, theories and applications. London: Routledge. google scholar
• Mutlu, S. (2020). Çeviri kuramları ve çeviri eğitimi. İstanbul: Hiperyayın. google scholar
• Odacıoğlu, C. ve Barut, E. (2018). Çeviri usul, strateji ve yöntemleri üzerine bir derleme. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 11(XXXIV), 1363-1392. google scholar
• Özcan Dost, B. ve Yazıcı, M. (2014). Çeviribilim açısından reklam çevirileri: Karşılaştırmalı bir inceleme. İ.Ü. Çeviribilim Dergisi, (8), 65-96. google scholar
• Özgür, A. Z. (2001). TV reklam filmlerinin yaratıcı ve yapım süreçleri açısından değerlendirilme standartları. Selçuk İletişim, 1(4), 10-19. google scholar
• Parsa, A. F. ve Olgundeniz S. (2014). İletişimde göstergebilim ve anlamlandırma sürecini örneklerle değerlendirme. A. Güneş (Ed.), İletişim araştırmalarında göstergebilim yazınsaldan görsele anlam arayışı içinde (ss. 89-109). Konya: Literatürk Academia. google scholar
• Pollay, R. W. ve Gallagher, K. (1990). Advertising and cultural values: Reflections in the distorted mirror. International Journal of Advertising, 9(4), 359-372. google scholar
• Raková, Z. (2016). Çeviri kuramları (Çev. Y. Polat). Ankara: Çevirmenin Yayını. google scholar
• Saraç, T. (1997). Büyük Fransızca-Türkçe sözlük. İstanbul: Adam. google scholar
• Serttaş Ertike, A. (2010). Reklam temel kavramlar, teknik bilgiler, örnekler. Ankara: Detay. google scholar
• Tahir Gürçağlar, Ş. (2021). Çevirinin ABC’si (5. baskı). İstanbul: Say. google scholar
• Uztuğ, F. (2003). Markan kadar konuş! Marka iletişim stratejileri (2. baskı). İstanbul: MediaCat. google scholar
• Ünsal, G. (2018a). Söz sanatları ve reklam çevirisi üzerine gözlemler. International Journal of Language Academy, 6(4), 107-123. google scholar
• Ünsal, G. (2018b, Ekim 25-26-27). Reklam dili ve çevirisi üzerine gözlemler [Tam Metin] 5. Uluslararası Filoloji Sempozyumu, İstanbul, Asos google scholar
• Yayınevi, ss. 42-52. https://www.asoscongress.com/2018istanbul/Filoloji/index.php google scholar
• Venuti, L. (1995). Translator’s invisibility: A history of translation. London and New York: Routledge. google scholar
• Yazıcı, M. (2005). Çeviribilimin temel kavram ve kuramları. İstanbul: Multilingual. google scholar
• Yılmaz, K. Y. (2023). Karl Bühler’in Organon Modeli ışığında adsız alkolikler derneğinin kamu spotları. Sosyal Mucit Academic Review, 4(1), 113-132. google scholar
• Yılmaz, M. ve Yavuz, O. A. (2020). Sosyal medya reklamlarında toplumsal cinsiyet rollerinin analizi: Sevgililer günü. U. Ö. Yurttaş (Ed.), Reklam perspektifleri içinde (ss. 205-242). Ankara: Nobel Akademik. google scholar
• Çevrimiçi Kaynaklar google scholar
• Peugeot France. (2024, 29 Mart). Nouveau Peugeot E-3008 [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=vilprRIVIho google scholar
• Peugeot Türkiye. (2024, 3 Eylül). Yeni Peugeot E-3008 [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=XfHkm5sbHB8 google scholar
• TefalFrance. (2021, 22 Nisan). Tefal Ingenio [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=BF0TRhau4Ag google scholar
• TefalTürkiye. (2022, 12 Nisan). Tefal Ingenio [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=KpQ1-vQ_EBw google scholar
• PneuSystem. (2015, 3 Haziran). Michelin CrossClimate [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=3eJzVetq9xY google scholar
• Çocukların Dünyası. (2017, 13 Nisan). Michelin CrossClimate [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=eCZT9W4O2Ig google scholar
• Le Petit Marseillais. (2023, 22 Aralık). Le Petit Marseillais Haut Tolérance [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v= WDELhncNTGo google scholar
• Le Petit Marseillais Türkiye. (2023, 1 Ağustos). Le Petit Marseillais High Tolerance [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v= wYeVRM3Hhos google scholar
• L’Oréal Paris France. (2021, 5 Ağustos). Revitalift Laser [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=qJIKIBTT77s google scholar
• L’Oréal Paris Türkiye. (2021, 5 Mart). Yeni Revitalift Lazer Saf Retinol Gece Serumu [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v= 7IGj1-MuASs google scholar
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Reklam. Güncel Türkçe Sözlük içinde. 9 Aralık, 2024, tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir. google scholar
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Çığır açmak. Güncel Türkçe Sözlük içinde. 15 Aralık, 2024, tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir. google scholar