Henri Matisse’in Sanatında Kolaj Tekniğinin Yeri ve Önemi

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 26, 37 - 44, 02.01.2023

Melihat Tüzün , Furkan Öztekin

https://doi.org/10.16950/iujad.1194034

Öz

ÖZET
1940'lardan itibaren resim sanatına yardımcı bir unsur olarak dahil olan kolaj, modern sanat akımlarının gelişime katkı sağlayan pek çok sanatçının üretiminde yer almıştır. Sanatsal üretimin çeşitlendiği ve keskin sınırların ortadan kalktığı zamanlarda ortaya çıkan bu teknik, kısa sürede kendine özgü bir dil yaratmayı başarmıştır. Fovizm akımının kurucularından olan Matisse’in de 1941 yılından itibaren eserlerinde kullanmaya başladığı kolaj tekniği, Matisse'in sanatçı kimliğine ve Fovizm akımından beri gelişmekte olan üslubuna yeni olanaklar kazandırmıştır. Kolaj tekniğiyle çalışırken kendini daha özgür hissetmesi, sadece iki boyutla sınırlı kalmayıp mekânın tamamını eserlerine dahil etmesi, yaşlılıkta yakalandığı kanser hastalığını yenmesi adına olumlu bir gelişme olmuştur. Yağlı boya, litografi ve heykel gibi ustalaştığı tekniklerinin arasına kolajı da ekleyerek sanat hayatına yeni bir dinamik kazandırmış, eserlerine zenginlik katmıştır. Hayatına ve içinde yaşadığı mekânlara yansıyan kolaj tekniği, Matisse’in görme biçimini desteklemiş ve renk algısına yeni bir yaklaşım getirmiştir. Sanat hayatındaki en bilinen eserlerini kolaj tekniği ile yeniden üreten ve bu eserleri mekânsal yerleştirmeler halinde yorumlayan Matisse, uzun soluklu sanat kariyerine kolaj sayesinde güncel bir yaklaşım kazandırmıştır.
“Henri Matisse’in Sanatında Kolaj Tekniğinin Yeri ve Önemi” isimli bu çalışma, Henri Matisse’in sanat hayatının sonlarına doğru yolunun kesiştiği kolaj tekniğini ve bu bağlamda ürettiği son dönem eserlerini incelemeyi hedeflemektedir. Henri Matisse’in vefatından sonra sanat dünyasında büyük bir görünürlük elde eden ve klasikleşen “Yüzme Havuzu”, “Jazz Serisi” ve “Kilise Vitrayları” gibi eserlerini resim ve kolaj arasındaki ilişki üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Kompozisyon yöntemi, literatür taraması, arşiv ve internet ortamında doküman analizi gibi yöntemlerden yararlanan bu çalışma, Matisse’in kolaj tekniğini araştıran ve bu bağlamda ürettiği eserleri biyografik öğelerle bir araya getiren kaynaklardan biri olma özelliği taşımaktadır. Yine resim sanatına kolaj tekniği üzerinden farklı bakış açıları edinmemizi sağlayan Henri Matisse gibi öncü sanatçıların eserlerinin biyografilerinden bağımsız düşünülemeyeceğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Matisse, Kolaj, Resim, Kâğıt, Fovizm

Destekleyen Kurum

Trakya Üniversitesi

Kaynakça

• 1- CREPALDI Gabriele. (çev. Sümer Beyza), Art Book Matisse: Saf Rengin Ustası Matisse, Ankara, 2001
• 2-CULLINAN Nicholas, The Cut-Outs Sergi Bülteni, MoMA Yayınları, 2014
• 3- ESSERS Volkmarr, Henri Matisse, Köln: Evergreen, 1996
• 4-FRIEDMEN Samantha, The Cut-Outs, MoMa Yayınları, 2014
• 5- NERET Gilles, Henri Matisse: Cut-Outs, Taschen Yayınları, 1994
• 6- TERIADE E. , Icarus : Henri Matisse, Artists Right Society, New York Reproduction, 2003
• 7- GÜNEŞ Nurhayat, Resim Sanatında Kolaj, Asamblaj ve Türk Resmine Yansımaları, Trakya Üniversitesi, 2013
• 8- ÖZTEKİN Furkan, Güncel Sanatta Bir İfade Aracı Olarak Kolaj, Namık Kemal Üniversitesi, 2020
• 9- SEÇER Çiğdem, Fovizmin Doğuşu ve Henri Matisse, Trakya Üniversitesi, 2010
• 10-MANZİ SU M., Matisse’in Son Dönemi, Kesik Kağıtlar Sergisi, Artfulliving, 2014 (Erişim:22.11.2017)
• 11- İĞREK Musa, Doğu Estetiğinden İzler, Musa İğrek Blog, 2014 (Erişim: 18.11.2017)
• 12- ÖZER Sancar, Henri Matisse ve Yeşil Çizgi, Lebriz, 2009 (Erişim.16.11.2017)
• 13- YILDIRIM Sevgi, Tate Modern’de Henri Matisse, Ekavart, 2014 (Erişim. 22.11.2017)
• 14- http://wwwnc.cdc.gov/eid/article/9/5/ac-0905_article.htm (Erişim.16.11.2017)
• 15- http://www.gregkucera.com/matisse.htm (Erişim: 18.11.2017)
• 16- https://ikarosmitosu.blogspot.com.tr/2011/09/henri-matissenin-ikaros-tablosunun.html#.Wkjau99l_IU (Erişim.16.11.2017)
• 17- http://www.gunde1resim.com/post/4132739878/ressam-henri-matisse-1869-1954-resmin-adi (Erişim.16.11.2017)
• 18- http://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/10/131008_galeri_matisse (Erişim. 22.11.2017)
• 19- http://www.moma.org/interactives/exhibitions/2014/matisse/the-swimming-pool.html (Erişim: 18.11.2017)
• 20- https://www.moma.org/interactives/exhibitions/2014/matisse/the-cut-outs.html (Erişim. 22.11.2017),
• 21- https://www.sothebys.com/en/articles/matisses-jazz-the-flowing-rhythms-of-expressionism (Erişim: 21.10.2022)
• 22- https://emribeiractsblog.wordpress.com/2018/05/10/matisses-jazz-book/ (Erişim 22.10.2022)
• 23- https://tr.khanacademy.org/humanities/art-1010/early-abstraction/fauvism-matisse/v/conserving-henri-matisses-the-swimming-pool (Erişim: 22.10.2022)