Spor Yoluyla Farkındalık Gelişimi Etkinliğinin Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutuma Etkisi

Year 2018, Volume: 8 Issue: 1, 24 - 36, 04.07.2018

Sibel Nalbant

Abstract

Amaç: Spor yoluyla farkındalık gelişimi amacı ile düzenlenen etkinliklere
katılımın, üniversite öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere yönelik
tutumlarına etkisini belirlemektir.

Materyal ve Yöntem:  Araştırma 2014–2015
eğitim-öğretim yılında,  İstanbul Gedik
Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği
Bölümünde öğrenim gören öğrencilerin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada
Yuker ve Block (1986) tarafından geliştirilen, Özyürek (2006) tarafından
Türkçeye uyarlanan “Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeğinden
(YEKYTÖ) yararlanılmıştır.

Bulgular: Araştırmaya yaş ortalamaları 21,84 (AO±SS; 21,84±2,3) olan 69
erkek, 21 kadın katılmıştır. Katılımcıların % 52’ si Antrenörlük Eğitimi
bölümünde, % 38’ i ise Spor Yöneticiliği bölümünde öğrenim görmektedir.
Katılımcıların % 35,6’sı İstanbul Gedik Üniversitesi tarafından geleneksel
olarak düzenlenen özel gereksinimli bireylere yönelik olumlu tutum geliştirmeyi
amaçlayan spor yoluyla farkındalık gelişimi etkinliklerine katılmadığını, %
64,4’ü ise katıldığını bildirmiştir. Yapılan istatistiki analize göre,
farkındalık uygulamalarına katılanlar ile katılmayanlar arasında istatistiksel
olarak anlamlı bir fark olmasa da (p=0,77), farkındalık uygulamalarına katılanların
tutum puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir

Sonuçlar: Araştırma sonucunda katılımcıların özel gereksinimli bireylere
yönelik tutumlarının literatürdeki bilgilere benzer olarak (Ünal 2016, ÖZİDA
2008) orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın konusuna benzer olan
ancak farklı türde bilgilendirme yolu ile farkındalık oluşturma etkinliklerine
katılımın özel gereksinimli bireylere yönelik tutuma etkisinin incelendiği
araştırmaların sonuçları farkındalık etkinliklerine katılanların tutumlarının
katılmayanlara gore anlamlı düzeyde yüksek olduğunu bildirmektedir (Özyürek
2010, Sezer 2012, Şahin 2016, Akbuğa 2006, Gürsel 2007). Bu araştımanın
sonucunda farkındalık uygulamalarına katılanların tutum puanlarının daha yüksek
olduğu ancak gruplar arasında istatistiksel olarak farklılık olmadığı
belirlenmiştir. İleride yapılacak çalışmalarda, tutum sahibi ve objesi
arasındaki etkileşimin sıklığı, yoğunluğu ve süresi gibi değişkenlerin
tutumlara yön veren önemli değişkenler olduğundan yola çıkılarak, daha çok
sayıda katılımcı ile uzun sureli, uygulamalı, kapsayıcı ve tutumu
etkileyebilecek değişkenlerin (eğitim ortamı, eğitimi sunan öğretim elemanının
deneyimi, eğitimin niteliği, öğrencinin geçmiş deneyimi vb.) ayrıntılı  inceleneceği çalışmaların yapılması
önerilmektedir.

Keywords

Tutum, Farkındalık uygulamaları

Effectiveness of the Awareness-Raising by Sport on Children with Special Needs

Abstract

Aim: Participation in sporting
activities that provide awareness-raising for children with special needs
should determine the effect on the attitudes of university students

Methods: The universe of the research
is made up of the students studying in 2014 – 2015 of the coaching education
and sport management department of Istanbul Gedik University. The study employed
data collection tool the “Attitudes Toward Disabled Persons Scale” .

                Results:
69 males and 21 females with average age of 21,84 participated in the
research.  % 52 of participants are
trained in coaching education and % 38 are trained in sport management. 35.6%
of the participants stated that they did not participate in awareness-raising
sportive activities for special needs individuals traditionally organized by
Istanbul Gedik University and 64.4% participated in it. According to the
statistical analysis of the statistics, it was determined that the attitude
scores of the participants who apply to awareness applications are higher,
although there is not a statistically significant difference (p=0,77) between
those who participate in the awareness applications and those who do not.

                Conclusion:
As a result of the research, it was determined that the attitudes of the
participants towards the special needs individuals are similar to the
information in the literatüre. The results of the surveys, which are similar to
those of the research, but on the holding effect of the participation to the
awareness-raising activities by different kinds of informing activities, are
shown to be significantly higher than those who do not participate in the
awareness activities. As a result of this research, it was determined that
attitude scores of participants in awareness applications were higher but there
was no statistical difference between the groups.

Keywords

Attitude, Special needs individuals, Awareness

References

• Açak, M., Karakaya Y.E., Tan Ç., Coşkuner Z. (2016) “Türkiye’de İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda Engellilerde Egzersiz ve Spor Eğitimi Bölümü öğrencilerinin engellilere yönelik tutumları” Volume 11/19 Fall 2016, p. 1-8 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10045 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY
• Akbuğa B., Gürsel F. (2007) Bilgilendirme Yoluyla Beden Eğitimi Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Engelli Bireye Yönelik Değişen Tutumları Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, , V (1) 5-8
• Alptekin, S. (2013) Vural Batık, M. Özel Eğitim Bölümü Öğrencilerinin Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutumlarına Özel Eğitim Dersinin Etkisi, e- International Journal of Educational Research, 4, 0
• Altıntaş E., Şengül S. (2014) Özel Eğitim Dersinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlar ve Kazanımlar Bakımından Değerlendirilmesi Kafkas Üniversitesi, e–Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(3)
• Diken H. İ., Sucuoğlu B. (1999) Sınıfında Zihin Engelli Çocuk Bulunan ve Bulunmayan Sınıf Öğretmenlerinin Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmasına Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi- Cilt 2 (3) 25-39
• Donaldson, J. (1980). “Chanking Attitudes Toward Handicapped Persons: A Review and analysis of research”, Exceptional Children, S. 46 (7).Gürsel F., (2006) Engelliler için beden eğitimi ve spor dersinin öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarına etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 31 : [2006] 67-73
• Hodge, S. (1998). “Prospektive Physical Education Teachers, Attitudes Toward Teaching Students with Disabilities,” Physical Educator, S. 55.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kırımoğlu H., Dallı M., Yılmaz A., Say M. (2017) Öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum düzeylerinin incelenmesi (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği) International Journal of Human Sciences ISSN:2458-9489 Volume 14 Issue 4 Year: 2017Özer D., Süngü B. (2016) “Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Bakış Açısından “Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor Dersi” Uygulamaları” Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe Journal of Sport Sciences 2016, 27 (1), 1–15
• ÖZİDA (2008) ÖZİDA (T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakan-lığı Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı) (2008), Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor?, Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
• ÖZİDA. (2002) Türkiye özürlüler Araştırması, Ankara, DİE., yayınları.
• Özyürek M. (2006). Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık; 2006. p.11- 23.
• Özyürek, M. (2010). Tutumlar ve Yetersizlikten Etkilenmişlere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi (8.Baskı). Ankara: Karatepe Yayınları.
• Rowe, J., Stutts, R., M. (1987). Effects of practicum type, experience, and gender on attitudes of undergraduate physical education majors toward disabled persons. Adapted Physical Activity Quarterly, 4, 268-277.
• Sarıyıldırım H., Bektaş M., Altıparmak, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi 27:80-83.
• Sezer, F. (2012). “Engelli Bireylere Yönelik Olumlu Tutum Geliştirmeye Yönelik Önleyici Rehberlik Çalışması; Deneysel Bir Uygulama”, E-Journal of New World Science Academy, S:7 (1).
• Stewart, C. C. (1990). Effects of practicum types in preservice adapted PE curriculum on attitudes toward disable populations. Journal of Teaching in Physical Education, 10, 76-83.
• Şahin H., Bekir H. (2016) Üniversite Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarinin Belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi
• Şahin, F., Güldenoğlu, B. (2013). “Engelliler Konusunda Verilen Eğitim Programının Engellilere Yönelik Tutumlar Üzerindeki Etkisi,” Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 2 (1).
• Şenel H.G. (1995). Yetersizliğe Sahip Kardeşi Olanlarla, Olmayanların Yetersizliğe Yönelik Tutumları ve Kaygı Düzeyleri Yönünden Karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi, S: 2.
• TÜİK., (2002), http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1017, Erişim tarihi: 09.02.2018.
• Ünal V., Yıldız M. (2017) üniversite gençliğinin engellilere yönelik tutumlarinin incelenmesi: sivas örneği” “International Journal of Social Science Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7010 Number: 57 , p. 341-358, Summer I 2017