Klasik dönem Osmanlı muhasebe matematiği eserleri, ondalık kesirleri ve kök alma işlemlerini ihtiva etmesi bakımından, dönemin diğer genel hesap kitaplarının önüne geçmiş ve ortaçağın doğu ve batı uygarlıklarında sayısal analize yapılan katkıları aralıksız sürdürmüştür. Bunlardan Pîr Mahmud Sıdkı Edirnevî’nin hesap kitabı, yüksek derecelerde hem tam kök ve hem de yaklaşık kök alma metotlarını içermesi itibariyle diğer muhasebe matematiği eserlerinden ayrılmakta, hatta 15. yüzyıl Osmanlı matematiğinin üstün bazı hususlarını Türk dilinde sunmada rehber olmaktadır. Çalışmamızda, kalburüstü bu eserin yazma nüshası ve ikincil diğer kaynaklar yardımıyla, eserdeki üçüncü ve dördüncü dereceden yaklaşık kök alma metotları matematiksel olarak analiz edilerek Edirnevî’nin öncü rolü vurgulanmıştır.
In the classical period, Ottoman mathematical texts written by bookkeepers were one step ahead of other general calculation (arithmetical) books of this period regarding containing decimal fractions and root extraction methods. In addition, the contributions about numeric analysis made in both the eastern and western civilizations of the middle ages are greatly progressed in these texts. Pir Mahmud Sıdkı Edirnevi’s book stands out from other mathematical texts written by bookkeepers in terms of including exact and approximate root extraction. In our study, through analyzing approximate root extraction methods in this book, the leading role of Edirnevi is emphasized with the help of the manuscript copy of the text and secondary other references.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | General Turkish History (Other) |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | October 30, 2024 |
Submission Date | June 5, 2024 |
Acceptance Date | October 10, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 |