Research Article
BibTex RIS Cite

Pazarlamada Oyunlaştırma Uygulamaları: Türkiye ve Dünya’dan Oyunlaştırma Örnekleri

Year 2023, , 20 - 30, 11.07.2023
https://doi.org/10.56203/iyd.1267187

Abstract

İnternet teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte son yıllarda “oyunlaştırma” pek çok alanda olduğu gibi pazarlama alanında da uygulayıcılar ve araştırmacılar tarafından yoğun ilgi gören bir kavram haline gelmiştir. Bireyleri yapılacak olan eyleme motive etmek amacıyla kullanılan yöntemler bütünü olarak ifade edilen oyunlaştırma, markaların tüketicilerle ilişkilerini güçlendirmek amacıyla kullanılan etkin bir yönteme dönüşmüştür. Oyunlaştırma, günümüzde pek çok işletme tarafından uygulanan yeni bir pazarlama yaklaşımı olarak ön plana çıkmakla birlikte internet teknolojilerinin gelişmesine paralel olarak kapsamının giderek genişleyeceği öngörülmektedir. Bu durum, oyunlaştırma kavramının dönemsel olarak kuramsal çerçevede yeniden değerlendirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda, oyunlaştırma kavramının yeniden açıklanması ve pazarlama perspektifinden değerlendirilmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye ve Dünya’dan örnekler oyunlaştırma kavramı çerçevesinde ele alınarak derinlemesine incelenmiştir. Kullanılan unsurların yoğunluğu açısından Türkiye’deki oyunlaştırma uygulamalarının, Dünya’daki uygulamalara göre daha dar bir kapsama sahip olduğu görülmüştür. Bu durum, Türkiye’deki ve Dünya’daki örnekler arasında ortaya çıkan etkiler açısından da farklılıkların oluşmasına neden olmuştur. Daha fazla unsurun oyunlaştırma uygulamalarında kullanılması, işletmeler açısından Türkiye’de daha başarılı sonuçların ortaya çıkmasını beraberinde getirecektir.

References

  • Akbaş, Ö. F., Taşkın, T. ve Dönmez, N. (2022). İşletmelerde muhasebe, finans ve İç denetim birimleri performansının İşletme yönetimi başarısına etkileri. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 131-158.
  • Akbaş, Ö. F., Taşkın, T. ve Dönmez, N. (2022). İşletmelerde muhasebe, finans ve İç denetim birimleri performansının İşletme yönetimi başarısına etkileri. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 131-158.
  • Akdoğan, A. (2000). Aile işletmelerinin özellikleri ve aile işletmelerinde kurumsallaşma ihtiyacı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (16), 31-47.
  • Akdoğan, A. (2000). Aile işletmelerinin özellikleri ve aile işletmelerinde kurumsallaşma ihtiyacı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (16), 31-47.
  • Aktan, C. C. (2013). Kurumsal şirket yönetimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 150-161.
  • Aktan, C. C. (2013). Kurumsal şirket yönetimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 150-161.
  • Akyürek, M. İ. (2020). İnovasyon ve liderlik. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 15-24.
  • Akyürek, M. İ. (2020). İnovasyon ve liderlik. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 15-24.
  • Bakhshiyev, T. (2019). Aile işletmeleri ve kurumsallaşma sorunu: Türkiye örneği üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Bozkurt, G. (2017). Aile işletmelerinin kurumsallaşma evresinde nepotizm etkisi. (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Büte, M. ve Tekarslan, E. (2010). Nepotizm’in çalışanlar üzerine etkileri: Aile işletmelerine yönelik bir saha araştırması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1-21.
  • Canal, B. (2022). Aile işletmelerinde nepotizmin kurumsallaşma üzerindeki etkisine kavramsal bir değerlendirme. European Journal of Managerial Research, 6(10), 15-34.
  • Deilotte (2019). Aile şirketlerinde sürdürülebilir başarının anahtarları. Erişim adresi https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/risk/aile-sirketlerinde-surdurulebilir-basarinin-anahtarlari.pdf.
  • Dırın, F. ve Tutan, M. (2015). Ekonomik krizlerin ardından büyük aile İşletmesi anayasası: İzmir İli merkezli üç aile İşletmesi örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 10(38), 6478-6487.
  • Dökümbilek, F. (2010). Aile şirketlerinde nepotizm ve bir uygulama. (Yüksek Lisans). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Dökümbilek, F. (2010). Aile şirketlerinde nepotizm ve bir uygulama. (Yüksek Lisans). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Eraslan, C. (2015). Aile şirketleri gençliği yaşayamadan ölüyor. Erişim adresi https://m.turkiyegazetesi.com.tr/ekonomi/327421.aspx.
  • Eraslan, C. (2015). Aile şirketleri gençliği yaşayamadan ölüyor. Erişim adresi https://m.turkiyegazetesi.com.tr/ekonomi/327421.aspx.
  • Fırat, Z. M. (2018). Mesleki doyum, iş-aile çatışması ve aile-iş çatışmasının algılanan iş stresi üzerindeki etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 157-176.
  • Kamacı, K., Ünüsan, Ç. ve Gedik, H. (2020). Aile işletmelerinde kurumsallaşma problemleri ve pazarlamaya etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 358-379. Karaaslan, E. (2019). Aile işletmelerinin devamlılığında kurumsallaşma: Karşılaştırmalı analiz. (Yüksek lisans tezi). Doğuş üniversitesi.
  • Kamacı, K., Ünüsan, Ç. ve Gedik, H. (2020). Aile işletmelerinde kurumsallaşma problemleri ve pazarlamaya etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 358-379. Karaaslan, E. (2019). Aile işletmelerinin devamlılığında kurumsallaşma: Karşılaştırmalı analiz. (Yüksek lisans tezi). Doğuş üniversitesi.
  • Karabacak, H. (2021). Aile işletmeleri için bir çatışma yönetim aracı: Aile anayasası. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(3), 425-440.
  • Karasu, R. (2013). 6102 sayılı Türk ticaret kanunu ile anonim şirketlerde kurumsal yönetim ile ilgili getirilen yenilikler. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 33-60.
  • Kolay, M. (2014). Türkiye’de aile şirketlerinde nepotizm: İstanbul örneği. (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Masun, M. A. ve Omağ, A. (2022). Aile İşletmelerinin sermaye yapısı üzerine bir İnceleme. Maliye Finans Yazıları, (118).
  • Onay, M. ve Vezneli, Z. (2011). Aile şirketlerinde “kurumsallaşamama” ve İkinci kuşağın “duyarsızlığı”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 167-176.
  • Oudah, M., Jabeen, F. ve Dixon, C. (2018). Determinants linked to family business sustainability in the uae: An ahp approach. Sustainability, 10(1), 246.
  • Özalp, İ. (1998). İşletmelerde stratejik planlama. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 33-42.
  • Özkaya, M. O. ve Şengül, C. M. (2006). Aile şirketlerinde kurumsallaşma ve ikinci kuşağın “kurumsallaşma” konusuna bakış açısı. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 109-126.
  • Özuysal, H. D. (2006). Aile şirketlerinin kurumsallaşmasında aile anayasasının önemi. (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
  • Reyhanoğlu, M. ve Sırkıntıoğlu Yıldırım, Ş. (2016). Aile işletmelerinde aile değerlerinin örgüt kültürüne etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(3), 574-596.
  • Sarıtaş, A., Gürsoy, S. ve Sema, S. (2016). Uluslararası pazarlama faaliyetlerinde aile şirketlerinde kurumsallaşmanın etkisi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1).
  • Taşkın, T. ve Dönmez, N. (2022). İş dünyasına dijital ekosisteme uyumlu, dijital iletişimde yetkin insan kaynağının kazandırılması; kığılı vaka analizi. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 79-104.
  • Titus, A. J. (2019). 5 keys to successfully leading a family business. Erişim adresi https://www.entrepreneur.com/.
  • Tuna, K. (2019). Aile anayasası oluşturma süreci. Erişim adresi https://www.halkbankkobi.com.tr/tr/uzmanina-danisin/makaleler/kobilerin-kurumsallasmasi/aile-anayasasi-olusturma-sureci.html.
  • Turkishtime (2013, Mayıs). Kurumsallaşma öyküsü. Dönüşümü başaranlar. Turkishtime.
  • TUSİAD (2000). Kurumsal yönetim İlkeleri.
  • Uçkun, C. G. ve Yüksel, A. (2007). Aİle şirketlerinin performansinin arttirilmasinda bir strateji: dış kaynaklardan yararlanma (outsourcing). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(3), 25-39.
  • Uluç, E. ve Karakaya, F. (2019). Aile şirketlerinde güçlü yönetişim. Erişim adresi https://home.kpmg/tr/tr/home/gorusler/2019/05/aile-sirketlerinde-guclu-yonetisim.html.
  • Ural, T. ve Balıkçıoğlu, B. (2004). Aile şirketlerinde kurumsallaşma ile şirket sahibinin kültürel değerleri arasındaki ilişki: Antakya ve Kayseri örneği, 1. Aile İşletmeleri Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul, İstanbul Kültür Üniversitesi.
  • Vistage (2020). The advantages and disadvantages of a family business. Erişim adresi https://blog.vistage.co.uk/advantages-disadvantages-of-a-family-business.
  • Yılmaz, P. (2016). Aile şirketlerinde stratejik planlamanın kurumsal performans üzerine etkilerine dair bir araştırma. (Doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi.
  • Yörük, N. (2006). Aile şirketlerinde kurumsallaşma ve halka açılmanın finansal performans üzerine etkisi: Halka açık bir aile şirketi üzerinde vaka çalışması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(12), 180-202.
  • Yücel, İ. ve Özkalan, S. (2012). Aile işletmeleri, kurumsallaşma ve nepotizm. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 247-276.
  • Yükselen, C. (2018). Aile işletmelerinde kurumsal yönetim ve aile anayasası. Ankara, Detay Yayıncılık.

Gamification Applicatıons in Marketing: Examples of Gamification From Turkey and The World

Year 2023, , 20 - 30, 11.07.2023
https://doi.org/10.56203/iyd.1267187

Abstract

With the development of internet technologies, in recent years, "gamification" has become a concept that attracts great attention by practitioners and researchers in the field of marketing as well as in many areas. Gamification, which is expressed as a set of methods used to motivate individuals to take action, has turned into an effective method used to strengthen the relations of brands with consumers. Besides gamification comes to the forefront as a new marketing approach applied by many businesses today, it is predicted that its scope will gradually expand in parallel with the development of internet technologies. This situation reveals the necessity of re-evaluating the concept of gamification periodically in the theoretical framework In this context, re-explaining the concept of gamification and evaluating it from a marketing perspective constitutes the purpose of this study. For this purpose, examples from Turkey and the world have been examined in depth by considering them within the framework of the concept of gamification. In terms of the intensity of the elements used, it has been seen that gamification applications in Turkey have a narrower scope than the applications in the world. This situation has caused differences in terms of the effects that emerged between the examples in Turkey and in the world. The use of more elements in gamification applications will bring more successful results from the point of view of businesses in Turkey.

References

  • Akbaş, Ö. F., Taşkın, T. ve Dönmez, N. (2022). İşletmelerde muhasebe, finans ve İç denetim birimleri performansının İşletme yönetimi başarısına etkileri. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 131-158.
  • Akbaş, Ö. F., Taşkın, T. ve Dönmez, N. (2022). İşletmelerde muhasebe, finans ve İç denetim birimleri performansının İşletme yönetimi başarısına etkileri. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 131-158.
  • Akdoğan, A. (2000). Aile işletmelerinin özellikleri ve aile işletmelerinde kurumsallaşma ihtiyacı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (16), 31-47.
  • Akdoğan, A. (2000). Aile işletmelerinin özellikleri ve aile işletmelerinde kurumsallaşma ihtiyacı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (16), 31-47.
  • Aktan, C. C. (2013). Kurumsal şirket yönetimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 150-161.
  • Aktan, C. C. (2013). Kurumsal şirket yönetimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 150-161.
  • Akyürek, M. İ. (2020). İnovasyon ve liderlik. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 15-24.
  • Akyürek, M. İ. (2020). İnovasyon ve liderlik. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 15-24.
  • Bakhshiyev, T. (2019). Aile işletmeleri ve kurumsallaşma sorunu: Türkiye örneği üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Bozkurt, G. (2017). Aile işletmelerinin kurumsallaşma evresinde nepotizm etkisi. (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Büte, M. ve Tekarslan, E. (2010). Nepotizm’in çalışanlar üzerine etkileri: Aile işletmelerine yönelik bir saha araştırması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1-21.
  • Canal, B. (2022). Aile işletmelerinde nepotizmin kurumsallaşma üzerindeki etkisine kavramsal bir değerlendirme. European Journal of Managerial Research, 6(10), 15-34.
  • Deilotte (2019). Aile şirketlerinde sürdürülebilir başarının anahtarları. Erişim adresi https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/risk/aile-sirketlerinde-surdurulebilir-basarinin-anahtarlari.pdf.
  • Dırın, F. ve Tutan, M. (2015). Ekonomik krizlerin ardından büyük aile İşletmesi anayasası: İzmir İli merkezli üç aile İşletmesi örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 10(38), 6478-6487.
  • Dökümbilek, F. (2010). Aile şirketlerinde nepotizm ve bir uygulama. (Yüksek Lisans). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Dökümbilek, F. (2010). Aile şirketlerinde nepotizm ve bir uygulama. (Yüksek Lisans). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Eraslan, C. (2015). Aile şirketleri gençliği yaşayamadan ölüyor. Erişim adresi https://m.turkiyegazetesi.com.tr/ekonomi/327421.aspx.
  • Eraslan, C. (2015). Aile şirketleri gençliği yaşayamadan ölüyor. Erişim adresi https://m.turkiyegazetesi.com.tr/ekonomi/327421.aspx.
  • Fırat, Z. M. (2018). Mesleki doyum, iş-aile çatışması ve aile-iş çatışmasının algılanan iş stresi üzerindeki etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 157-176.
  • Kamacı, K., Ünüsan, Ç. ve Gedik, H. (2020). Aile işletmelerinde kurumsallaşma problemleri ve pazarlamaya etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 358-379. Karaaslan, E. (2019). Aile işletmelerinin devamlılığında kurumsallaşma: Karşılaştırmalı analiz. (Yüksek lisans tezi). Doğuş üniversitesi.
  • Kamacı, K., Ünüsan, Ç. ve Gedik, H. (2020). Aile işletmelerinde kurumsallaşma problemleri ve pazarlamaya etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 358-379. Karaaslan, E. (2019). Aile işletmelerinin devamlılığında kurumsallaşma: Karşılaştırmalı analiz. (Yüksek lisans tezi). Doğuş üniversitesi.
  • Karabacak, H. (2021). Aile işletmeleri için bir çatışma yönetim aracı: Aile anayasası. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(3), 425-440.
  • Karasu, R. (2013). 6102 sayılı Türk ticaret kanunu ile anonim şirketlerde kurumsal yönetim ile ilgili getirilen yenilikler. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 33-60.
  • Kolay, M. (2014). Türkiye’de aile şirketlerinde nepotizm: İstanbul örneği. (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Masun, M. A. ve Omağ, A. (2022). Aile İşletmelerinin sermaye yapısı üzerine bir İnceleme. Maliye Finans Yazıları, (118).
  • Onay, M. ve Vezneli, Z. (2011). Aile şirketlerinde “kurumsallaşamama” ve İkinci kuşağın “duyarsızlığı”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 167-176.
  • Oudah, M., Jabeen, F. ve Dixon, C. (2018). Determinants linked to family business sustainability in the uae: An ahp approach. Sustainability, 10(1), 246.
  • Özalp, İ. (1998). İşletmelerde stratejik planlama. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 33-42.
  • Özkaya, M. O. ve Şengül, C. M. (2006). Aile şirketlerinde kurumsallaşma ve ikinci kuşağın “kurumsallaşma” konusuna bakış açısı. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 109-126.
  • Özuysal, H. D. (2006). Aile şirketlerinin kurumsallaşmasında aile anayasasının önemi. (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
  • Reyhanoğlu, M. ve Sırkıntıoğlu Yıldırım, Ş. (2016). Aile işletmelerinde aile değerlerinin örgüt kültürüne etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(3), 574-596.
  • Sarıtaş, A., Gürsoy, S. ve Sema, S. (2016). Uluslararası pazarlama faaliyetlerinde aile şirketlerinde kurumsallaşmanın etkisi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1).
  • Taşkın, T. ve Dönmez, N. (2022). İş dünyasına dijital ekosisteme uyumlu, dijital iletişimde yetkin insan kaynağının kazandırılması; kığılı vaka analizi. Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 79-104.
  • Titus, A. J. (2019). 5 keys to successfully leading a family business. Erişim adresi https://www.entrepreneur.com/.
  • Tuna, K. (2019). Aile anayasası oluşturma süreci. Erişim adresi https://www.halkbankkobi.com.tr/tr/uzmanina-danisin/makaleler/kobilerin-kurumsallasmasi/aile-anayasasi-olusturma-sureci.html.
  • Turkishtime (2013, Mayıs). Kurumsallaşma öyküsü. Dönüşümü başaranlar. Turkishtime.
  • TUSİAD (2000). Kurumsal yönetim İlkeleri.
  • Uçkun, C. G. ve Yüksel, A. (2007). Aİle şirketlerinin performansinin arttirilmasinda bir strateji: dış kaynaklardan yararlanma (outsourcing). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(3), 25-39.
  • Uluç, E. ve Karakaya, F. (2019). Aile şirketlerinde güçlü yönetişim. Erişim adresi https://home.kpmg/tr/tr/home/gorusler/2019/05/aile-sirketlerinde-guclu-yonetisim.html.
  • Ural, T. ve Balıkçıoğlu, B. (2004). Aile şirketlerinde kurumsallaşma ile şirket sahibinin kültürel değerleri arasındaki ilişki: Antakya ve Kayseri örneği, 1. Aile İşletmeleri Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul, İstanbul Kültür Üniversitesi.
  • Vistage (2020). The advantages and disadvantages of a family business. Erişim adresi https://blog.vistage.co.uk/advantages-disadvantages-of-a-family-business.
  • Yılmaz, P. (2016). Aile şirketlerinde stratejik planlamanın kurumsal performans üzerine etkilerine dair bir araştırma. (Doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi.
  • Yörük, N. (2006). Aile şirketlerinde kurumsallaşma ve halka açılmanın finansal performans üzerine etkisi: Halka açık bir aile şirketi üzerinde vaka çalışması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(12), 180-202.
  • Yücel, İ. ve Özkalan, S. (2012). Aile işletmeleri, kurumsallaşma ve nepotizm. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 247-276.
  • Yükselen, C. (2018). Aile işletmelerinde kurumsal yönetim ve aile anayasası. Ankara, Detay Yayıncılık.
There are 45 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Business Administration
Journal Section Research Articles
Authors

Engin Yücel 0000-0001-8910-5359

Early Pub Date July 11, 2023
Publication Date July 11, 2023
Submission Date March 18, 2023
Published in Issue Year 2023

Cite

APA Yücel, E. (2023). Pazarlamada Oyunlaştırma Uygulamaları: Türkiye ve Dünya’dan Oyunlaştırma Örnekleri. İzmir Yönetim Dergisi, 4(1), 20-30. https://doi.org/10.56203/iyd.1267187

Makalenizi sisteme yüklemeden önce mutlaka şablon'lardan ve yazım kurallarından faydalanınız. Yazım kurallarına uygun olmayan çalışmaların hakem süreci başlatılmayacaktır.