Approaches to Assessment of Industrial Heritage from Vienna to Istanbul: Examples of Anker Bread Factory, Kasimpasa and Unkapani Flour Factory

Yıl 2022, , 31 - 39, 17.05.2022

Nur Sümeyye Yalçın Koçak , Zeynep Kerem Öztürk

https://doi.org/10.47769/izufbed.1093637

Öz

Industrial heritage buildings, some of the historical buildings within the existing texture of the city, formed through the historical process. Restoring these structures and re-using the same or different functions is very important in terms of sustainability. In addition to the many buildings, we lost among the historical industrial buildings, there are also structures that have managed to survive but require fundamental restoration. Kasimpasa Flour Factory in Beyoglu district of Istanbul and Unkapani Flour Factories in Fatih district are some of the industrial heritage examples that have lost their function over the years and still stand idle. The Anker Bread Factory in Vienna is one of the examples of industrial heritage whose function was changed after it was structurally preserved and restored. In this study, the spatial dimensions of the flour and bread factory are researched in the comparison of Anker Bread Factory, Kasimpasa and Unkapani Flour Factory, and their status in the process is assessed, considering the functional clothing of the flour and bread factory. In their current conditions, the positive and negative effects of each three factories on the environment, in cultural, socio-economic context, have been addressed. It is intended to bring it urban areas by changing the functions of the flour buildings that have been damaged.

Anahtar Kelimeler

Urban identity, Industrial heritage, Transformation of historical buildings, Anker Bread Factory, Kasimpasa and Unkapani Flour Factories

Viyana’dan İstanbul’a Endüstriyel Miras Değerlendirmesine Yaklaşımlar: Anker Ekmek Fabrikası, Kasımpaşa ve Unkapanı Un Fabrikası Örnekleri

Öz

Kentin tarihsel süreçte oluşmuş mevcut dokusunda yer alan tarihi yapıların bir kısmı endüstri mirası yapılarından oluşmaktadır. Bu yapıların restore edilerek aynı ya da farklı işlevlerde yeniden kullanımı sürdürülebilirlik açısından oldukça önemlidir. Tarihi nitelik taşıyan endüstriyel yapılar içerisinde yitirdiğimiz birçok yapının yanısıra ayakta kalmayı başarmış ancak esaslı restorasyon gerektiren yapılar da bulunmaktadır. İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde bulunan Kasımpaşa Un Fabrikası ve Fatih ilçesinde bulunan Unkapanı Un Fabrikası, yıllar içerisinde işlevini yitirmiş ve halen âtıl bir şekilde duran endüstriyel miras örneklerinden bazılarıdır. Viyana’da bulunan Anker Ekmek Fabrikası ise yapısal olarak korunup restore edildikten sonra işlevi değiştirilen endüstriyel miras örneklerinden birisidir. Bu çalışmada, un ve ekmek fabrikalarının geçmişteki işlev yakınlığı düşünülerek Anker Ekmek Fabrikası, Kasımpaşa ve Unkapanı Un Fabrikası karşılaştırmasında mekansal boyutlar araştırılıp süreç içindeki durumları değerlendirilmiştir. Mevcut halleriyle ise her üç fabrikanın çevresine kültürel, sosyo- ekonomik bağlamda olumlu ve olumsuz etkileri ele alınmıştır. Harap halde bulunan un fabrikalarının ise yeniden işlevlendirmesi ile kentsel alana kazandırılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel kimlik, Endüstriyel miras, Tarihi binaların dönüşümü, Anker Ekmek Fabrikası, Kasımpaşa ve Unkapanı un fabrikaları

Kaynakça

• 1. Altbauneu. (2021, Ocak 14). Ankerbrot Lofts, Wien X. altbauneu.at: https://www.altbauneu.at/objekte-wien/ankerbrot-lofts-1100-wien-1/ adresinden alındı
• 2. Bernold, A. (2021, Ocak 14). Expedithalle. www.brotfabrik.wien: http://www.brotfabrik.wien/kunst-kultur/expedithalle.html adresinden alındı
• 3. Bloderer, L. M. (2019). Die Hammerbrotwerke, geschichte und revitalisierung einer indüstriebrache. Viyana: Viyana Teknik Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi.
• 4. Brot Fabrik Wien. (2021). Die über 120jährige Geschichte der Ankerbrotfabrik ist eng mit der Wiener Stadtgeschichte verbunden. Ocak 12, 2021 tarihinde brotfabrik.wien: http://www.brotfabrik.wien/das-areal/geschichte.html adresinden alındı
• 5. Brotfabrik. (2021, Ocak 14). Orientierung. www.brotfabrik.wien: http://www.brotfabrik.wien/das-areal/orientierung.html adresinden alındı
• 6. Büyükarslan, B., & Güney, E. D. (2013). Endüstriyel miras yapılarının yeniden işlevlendirilme süreci ve İstanbul Tuz Ambarı örneği. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 31 - 58.
• 7. Dirlewanger, N. (2013). Einsatz von holzmischbautechnologien bei eingriffen in denkmalgeschützte gebäudesubstanz. am beispiel des denkmalgeschützten getreidespeichers der anker-brotfabrik. Viyana Teknik Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi.
• 8. Doğan, M. (2013). Geçmişten günümüze İstanbul’da sanayileşme süreci ve son 10 yıllık gelişimi. Marmara Coğrafya Dergisi (27), 511-550.
• 9. Ertel, H. (2019). materialarchiv wien. Viyana Teknik Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi.
• 10. Ezgeç, P. (1998). Kasımpaşa un fabrikası restorasyon projesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• 11. Fleck, L. (2021, Ocak 14). www.meinbezirk.at. www.meinbezirk.at: https://www.meinbezirk.at/simmering/c-gesundheit/worauf-freut-sich-der-wiener-wenn-er-vom-urlaub-kommt_a385591 adresinden alındı
• 12. Goller, S. (2018). Die Kreta im Wandel? Auswirkungen von Stadtentwicklung und Stadterneuerung auf nachbarschaftlichen Sozialraum. Viyana Teknik Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi.
• 13. İpek, E., & Balyemez, S. (2019). Kıyı alanlarındaki endüstri mirasının kentsel yenilemedeki rolü: Haliç üzerine bir inceleme. Ata Planlama ve Tasarım Dergisi, 3(2).
• 14. Joksch, C. (2019, Eylül 13). Ankerbrot stellt die Weichen für die Zukunft. Ocak 13, 2021 tarihinde Ankerbrot: https://www.ankerbrot.at/presse/83/Ankerbrot_stellt_die_Weichen_fuer_die_Zukunft adresinden alındı
• 15. Kariptaş, F. S. (2012). Kasımpaşa’da 19. yüzyıl endüstri mirası örneği: Kasımpaşa un fabrikası. Mimar.ist Üç Aylık Mimarlık Kültürü Dergisi (43), 41-48.
• 16. Kariptaş, F. S. (2013). Unkapanı Değirmeni rölöve, restitüsyon ve restorasyon projesi. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi (10), 39-47.
• 17. Kartogiraffe. (2021, Ocak 14). Objekt 42. www.kartogiraffe.de: https://www.kartogiraffe.de/%C3%B6sterreich/wien/kg+favoriten/objekt+42/#17,48.17177696464713,16.39060431680246 adresinden alındı
• 18. Köksal, T. G., & Ahunbay, Z. (2006). İstanbul’daki endüstri mirası için koruma ve yeniden kullanım önerileri. İtüdergisi/a, 5(2), 125-136.
• 19. Kulturatlas. (2021, Ocak 14). Ankerbrotfabrik (Wien X. Bezirk). Kulturatlas.at: http://www.kulturatlas.at/aut_w/page/00075181.htm adresinden alındı
• 20. Loft City GmbH & Co KG. (2021, Ocak 14). Projektbeschreibung. www.loftcity.at: http://www.loftcity.at/index.php/lofts-loftcity/projektbeschreibung-loftcity adresinden alındı
• 21. Montelaa. (2010, Mayıs 6). Ankerbrot. Ocak 12, 2021 tarihinde Montelaa.biz: https://montelaa.biz/1106/ adresinden alındı
• 22. Pichler, K. (2017). Brotfabrik Wien. http://www.brotfabrik.wien/, Viyana. https://drive.google.com/drive/folders/0B078SzYzJRHKdGExR2RiT1ZZbTA adresinden alındı
• 23. Seçer, F. (2002). İstanbul'daki Osmanlı Dönemi değirmenlerinin mimari açıdan incelenmesi ve Unkapanı Değirmeni'nin günümüz şartlarında değerlendirilmesi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Restorasyon Anabilim Dalı, Restorasyon Yenileme-Koruma Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• 24. Taner, S. (2011). İstanbul endüstri yapılarının “loft” kavramı çerçevesinde yeniden işlevlendirilmesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilimdalı, Mimari Tasarım Programı, Yüksek Lisans Tezi.
• 25. Torlak, S. E. (2013). Endüstri mirasının ekonomiye kazandırılması: Toronto Distilery District dönüşüm örneği. International Conference on Eurasian Economies, 4, s. 705-710.
• 26. Vinyl79. (2021, Ocak 14). AT | 1100 Wien | Ankerbrot – Fabrik. schlotforum.wordpress.com: https://schlotforum.wordpress.com/2007/11/20/1100-wien-absberggasse-anker-brot/ adresinden alındı
• 27. Wehdorn, M., & Winischhofer, U. G. (1984). Baudenkmäler der Technik und Industrie in Österreich. Salzburg: Böhlau.
• 28. Yiğitoğlu, Ş. (2020). Mimaride İşlev Değişikliğinin Etkileri: Fabrikadan Çağdaş Sanat Müzesi’ne Dönüşüm ‘Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası Örneği’. Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 5(2), 381-402.