Bu çalışma Ocak 2014-Aralık 2024 tarihleri arasında Alevî geleneğe mensup ocak ve gruplar hakkında ilahiyat alanında yapılan akademik çalışmaları ele almaktadır. Daha çok Alevîlik ve Bektaşîlik şeklinde bir kullanım ile ifade edilen gelenek, dünyada ve ülkemizde yaşanan gelişmelere bağlı olarak sıcak bir gündem olma özelliğini sürdürmektedir. Buna bağlı olarak akademik dünya da konuya ilgisiz kalmamıştır. İlahiyat alanında da farklı disiplinler kendi metodik yaklaşımlarıyla gelenek hakkında çalışmalar ortaya koymuştur. Bunlar hakkında gelişmeleri takip etmek önemli görülmüştür. Bu çalışmada Ocak 2014-Aralık 2024 yılları arasında ilahiyat alanında farklı anabilim dallarında yapılan çalışmaların ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu araştırmada konunun Alevî nitelemeli geleneğin mahiyeti ve tarihsel sürece dair olan çalışmalar, inanca dair olan çalışmalar, İslam’ın temel ibadetleri bağlamında Alevî geleneği ele alan çalışmalar, Alevî nitelemeli gelenekte âdâb-erkân ve bazı temel anlayışları konu edinen çalışmalar, Alevî gelenekte kurumsal yapıları ele alan çalışmalar ve modernite, göç, şehirleşme olguları ve güncel bazı tartışmaları ele alan çalışmalar şeklinde sınıflandırılarak ele alınması hedeflenmiştir. Araştırma sonucunda Alevî gelenek hakkında başta İslam Mezhepleri Tarihi, Din Sosyolojisi, Kelam, Dinler Tarihi olmak üzere pek çoğu alan araştırmasına dayalı olarak çalışmalar yapıldığı görülmüştür. Bu çalışmalarda tarih, iman esaslarıyla ilgili kabulleri, ibadet anlayışları, âdâb ve erkânları, kurumsal yapıları, sosyo kültürel yapıları ve günümüzdeki durumu gibi çeşitli yönleriyle geleneğin incelendiği tespit edilmiştir. Bu çalışmaların gelenek hakkında toplumda var olan bazı bilgi yanlışları ve eksiklerinin giderilmesi açısından önemli olduğu görülmektedir.
This study examines academic work in the field of theology concerning ‘Alawī traditions and groups between January 2014 and December 2024. The tradition, often referred to as ‘Alawi and Bektāshī, continues to be a hot topic due to developments both globally and within our country. Consequently, the academic world has not remained indifferent to the subject. Within theology, different disciplines have produced studies on the tradition using their own methodological approaches. It is considered important to follow developments in this regard. This study aims to present the studies conducted in different sub-disciplines of theology between January 2014 and December 2024. This research aims to classify and address studies on the nature and historical process of the ‘Alawī tradition, studies on belief, studies addressing the ‘Alawī tradition in the context of the fundamental practices of Islam, studies addressing adab-erkan and some fundamental understandings in the ‘Alawī tradition, studies addressing institutional structures in the ‘Alawī tradition, and studies addressing modernity, migration, urbanisation phenomena, and current debates. The research revealed that studies on the ‘Alawī tradition have been conducted based on research in many fields, primarily the History of Islamic Sects, Sociology of Religion, Kalām, and History of Religions. These studies have examined tradition in various aspects, including its historical roots, beliefs related to the fundamentals of faith, understanding of worship, etiquette and rituals, institutional structures, socio-cultural structures, and its current state. These studies are seen as important in terms of correcting certain misconceptions and gaps in knowledge about tradition that exist within society.
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Islamic Sects |
| Journal Section | Review |
| Authors | |
| Submission Date | December 3, 2023 |
| Acceptance Date | December 11, 2025 |
| Early Pub Date | December 12, 2025 |
| Publication Date | December 15, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 9 Issue: 2 |
· JAD accepts the Open Access Journal Policy for expanding and flourishing of knowledge.
· Adress: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversity, Faculty of Islamic Sciences, Esenboga Campus, Cubuk/Ankara