Kültür Emperyalizminin Netflix Üzerinden Okunmasına Yönelik Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 159 - 188, 27.03.2025

Burcu Nur Burç , Emel Tanyeri Mazıcı

https://doi.org/10.59534/jcss.1618374

Abstract

Kültür emperyalizmi, ülkelerin kendi kültürel değerlerini, sembollerini ve fikirlerini başka ülkelere benimsetmesidir. Kültürel değerler ise dizi, film gibi araçlar üzerinden yaygın şekilde aktarılmaktadır. Bu aktarım önceden geleneksel mecralar üzerinden uygulansa da zaman içerisinde teknolojiye bağlı olarak kültür emperyalizmi faaliyetleri dijital alanlara da taşınmış ve dijital platformlara yönelim başlamıştır. Özellikle bir kültür taşıyıcısı olan televizyonun dijitalleşmesiyle birlikte dijital TV platformları kültür emperyalizminin önemli uygulayıcısı haline gelmiştir. Bilhassa bu platformların başında küresel çapta yayın yapan ve milyonlarca kullanıcı sayısına ulaşan Netflix gelmektedir.
Bu bağlamda çalışmada kültür emperyalizmi faaliyetleri çerçevesinde Netflix kullanımını ortaya koymak ve kültür emperyalizminin dijital mecralara geçişiyle birlikte Netflix’in bu süreçteki işleyişini açığa çıkarmak amaçlanmıştır. Literatürde bu konu hakkında yeterli çalışma olmaması ve farklı bir bakış açısı ortaya konulması da araştırma için önem arz etmektedir. Netflix’te yer alan Amerikan yapımı filmlerle sınırlandırılan çalışmada içerik analizi tekniği kullanılmış ve Amerika kültürüne ait ögeler analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular “güç sembolleri”, “bilim ve teknoloji”, “medya”, “Amerikan markaları”, “mimari”, “ekonomi”, “askeri”, “spor”, “eğitim”, “yeme-içme” ve “evrensel kelimeler” olarak 11 tema altında kodlanmıştır. Bulgular Netflix’te yer alan Amerikan yapımı filmlerde Amerikan kültürel ögelerinin vurgulandığını göstermektedir. Amerika’nın bu filmler aracılığıyla kültür emperyalizmi faaliyetlerini Netflix üzerinden yürüttüğü sonucuna da ulaşılmıştır.

Keywords

Kültür Emperyalizmi, Amerikan Emperyalizmi, Dijitalleşme ve Dijital TV Platformları, Netflix

A Study on Reading Cultural Imperialism on Netflix

Abstract

Cultural imperialism is the practice of countries imposing their own cultural values, symbols and ideas on other countries. Cultural values are widely conveyed through tools such as TV series and movies. Although this transfer was previously implemented through traditional media, over time, due to technology, cultural imperialism activities have been transferred to digital areas and a tendency towards digital platforms has begun. With the digitalization of television, especially as a carrier of culture, digital TV platforms have become important implementers of cultural imperialism. Particularly at the forefront of these platforms is Netflix, which broadcasts globally and has millions of users.
In this context, the aim of this study is to reveal the use of Netflix within the framework of cultural imperialism activities and to reveal the functioning of Netflix in this process along with the transition of cultural imperialism to digital media. It is also important for the research that there are not enough studies on this subject in the literature and that a different perspective is presented. In the study limited to American-made films on Netflix, the content analysis technique was used and elements of American culture were analyzed. The findings obtained as a result of the research were coded under 11 themes as “power symbols”, “science and technology”, “media”, “American brands”, “architecture”, “economy”, “military”, “sports”, “education”, “food and beverage” and “universal words”. Findings show that American cultural elements are emphasized in American-made films on Netflix. It has also been concluded that America carries out its cultural imperialism activities through Netflix through these films.

Keywords

Cultural imperialism, American imperialism, Digitalization and digital TV platforms, Netflix

References

• Akgül, M. (2020). Kimlik Mekânı Olarak Ağ Grupları: Facebook’ta Giritli Kimliğinin Yeniden İnşası. İçinde O. Önürmen (Ed.), Yeni Medya Yeni Mekân Yeni Mesaj (ss. 67-86). Konya: Palet Yayınları.
• Aslan, P. (2020). Dijitalleşme ve İletişim (1. bs). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Aydın, D. (2023). Yerel Kültürün Küreselleşmesi Hala Mümkün Mü?: Netflix Türkiye ve Egemen Kültür Üzerine Bir İnceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 715-743. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1189664
• Aytekin, M. (2021). Dijital Platformlar ve Sinema: Netflix’in Sinema Stratejisi Üzerine Bir Değerlendirme. İçinde H. Semiz Türkoğlu (Ed.), Dijitalleşme Çağında Değişen İletişim Dinamikleri (1. bs, ss. 79-115). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Bagge, H. E. (2011). Emperyalizm Kuramları ve Amerikan Kamu Diplomasisi. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, (28), 63-79.
• Balcı, F. (2019). Dijital Kültürde Siyaset ve Halkbilimi İlişkisi. İçinde M. Özdemir (Ed.), Dijital Kültür (1. bs, ss. 269-284). İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
• Baloğlu, U., & Birincioğlu, Y. D. (2021). Bir Kültürel Tüketim Pratiği Olarak Netflix Dizileri. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 5(2), 547-570. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.821572
• Beyaz Özbey, İ. (2022). Dijitalleşme, Sosyal Medya Ve Risk Toplumu. İmgelem, 6(10), 141-158. https://doi.org/10.53791/imgelem.1053815
• Bolat, N. (2021). Televizyon Yayıncılığında Dijital Platformlarla Dönüşen İzleyici. İçinde İ. H. Yaşar (Ed.), Dijitalleşme Ekseninde İletişim, Kültür ve Medya (ss. 187-207). Konya: Literatürk Academia Yayınları.
• Burç, M., & Tanyeri Mazıcı, E. (2023). Kültür Endüstrisi Aracı Olarak Dijital Yayıncılık: Dijital Tv Platformları Üzerine Durum Çalışması. İletişim Ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(1), 133-166. https://doi.org/10.5281/zenodo.7785622
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (22. bs). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, E. N., Koçer, M., & Hekimoğlu Toprak, H. (2021). Tüketicilerin Netflix Kullanımları Üzerine Bir Araştırma. Erciyes Akademi, 35(1), 323-344.
• Collins Dictionary. (2024). Geliş tarihi 04 Kasım 2024, gönderen Https://www.collinsdictionary.com/ website: https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/imperialism
• Çaycı, B., & Karagülle, A. E. (2016). İletişimin Dijitalleşmesi ve Kültürel Melezleşme. Global Media Journal TR Edition, 6(12), 570-586.
• Er, H. E. (2022). Dijital Platformların İzleyici Alışkanlıkları Üzerindeki Etkisi: Netflix Örneği. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 117-142. https://doi.org/10.34086/rteusbe.1114260
• Genel, M. G. (2021). Medya Emperyalizmi, Şirketlerin İdeolojik Aygıtları (ŞİA) ve Sömürü Stratejileri. İçinde M. G. Genel (Ed.), Medya Emperyalizmi (1. bs, ss. 1-56). Ankara: Berikan Yayınevi.
• Gerger, H. (2011). Amerikan Emperyalizminin Ayırdedici Özellikleri. Geliş tarihi 05 Şubat 2024, gönderen Www.praksis.org website: https://www.praksis.org/wp-content/uploads/2011/07/011-01.pdf
• Gökler, K., & Burç, M. (2021). Kamu Diplomasisi Faaliyetlerinin Dijital TV Platformları Üzerinden Uygulanmasına Yönelik Bir Araştırma: Netflix Örneği. İçinde M. Temel & Ö. F. Koçak (Ed.), Dijital Çağda İletişim, Kültür ve Medya I (ss. 71-110). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Gray, J., & Rumpe, B. (2015). Models for Digitalization. Software & Systems Modeling, 14(4), 1319-1320. https://doi.org/10.1007/s10270-015-0494-9
• Gümüş, B. (2021). Maraton İzleyiciliğinden Aşırı İzlemeye: Netflix’in İzleme Alışkanlıklarına Etkisi. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (37), 147-169. https://doi.org/10.17829/turcom.862011
• Güngör, G. (2021). Amerikan Emperyalizmi Yeni Sömürgecilik (1. bs). İstanbul: Cinius Yayınları.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (5. bs). Ankara: Seçkin Yayınları.
• İldaş, G. (2022). Netflix’in Ülkelere Göre Farklılaşan İletişim Stratejisi Üzerine Bir İçerik Analizi: Amerika ve Türkiye Örnekleri. İçinde K. Duman (Ed.), Netflix Etkisi: Dijital Çağda Ekran Kültürü (ss. 153-171). İstanbul: Urzeni Yayınevi.
• Jin, D. Y. (2013). The Construction of Platform Imperialism in the Globalization Era. tripleC, 11(1), 145-172.
• Keser, E. (2024). Kültürel Emperyalizm Bağlamında Yeni Dijital Sömürgecilik Uygulamaları: GeForce NOW ve Game Pass. Bilar: Bilim Armonisi Dergisi, 7(1), 135-153. https://doi.org/10.37215/bilar.1487367
• Kırık, A. M. (2024). Türkiye’de Dijital Yayıncılığın Gelişim Süreci ve Fırsatları. TRT Akademi Dergisi, 9(21), 579-591. https://doi.org/10.37679/trta.1493621
• Kocaoğlu, A. M. (1996). Rusya’nın Tarihe Düşen Emperyalist Gölgesi. Bilig, (3), 39-52.
• Kongar, E. (1997). Kültür Üzerine. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Korkmaz, A. (2021). Medya ve Kültür Emperyalizmi Küreselleşmenin Yerel Kültüre Etkisi. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Lull, J. (2001). Medya İletişim Kültür (N. Güngör, Çev.). Ankara: Vadi Yayınları.
• Mavnacıoğlu, K. (2022). Covid-19 Pandemi Sürecinde Netflix’in İletişim Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi. İçinde K. Duman (Ed.), Netflix Etkisi: Dijital Çağda Ekran Kültürü (ss. 265-278). İstanbul: Urzeni Yayınevi.
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227356
• Mohammadi, A. (1991). Kültür Emperyalizmi ve Kimlik Sorunu. İçinde Y. Kaplan (Ed.), Enformasyon Devrimi Efsanesi (ss. 323-343). Kayseri: Rey Yayıncılık.
• Mora, N. (2008). Medya ve Kültürel Kimlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-14.
• Morley, D., & Robins, K. (1997). Kimlik Mekânları Küresel Medya, Elektronik Ortamlar Ve Kültürel Sınırlar (1. bs; E. Zeybekoğlu, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Netflix. (2024). Geliş tarihi 06 Haziran 2024, gönderen Https://about.netflix.com/tr website: https://about.netflix.com/tr
• Özbaş Anbarlı, Z. (2019). Dijital Kültür. İçinde M. Küçük (Ed.), Çevrimiçi İletişim ve Yansımaları (1. bs, ss. 76-90). Ankara: Gece Akademi.
• Özçetin, B. (2018). Kitle İletişim Kuramları Kavramlar, Okullar, Modeller (1. bs). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Özdemir, M. (2019). Kültürün Dönüşümü veya Dijitalleşme. İçinde M. Özdemir (Ed.), Dijital Kültür (1. bs, ss. 17-49). İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
• Özdemir, N., & Akpınar, B. (2022). Kültürel Emperyalizm ve Yeni medya: Türk Toplumunda Kore Kültürü Örneği. Olgu Sosyoloji Dergisi, 1(1), 20-26.
• Özel, M. (2019). Kültür Emperyalizmi Bağlamında Türkiye’de Cadılar Bayramı. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(54), 75-92.
• Petras, J. (1994). Cultural Imperialism in Late 20th Century. Economic and Political Weekly, 29(32), 2070-2073.
• Proksch, D., Rosin, A. F., Stubner, S., & Pinkwart, A. (2021). The Influence of a Digital Strategy on The Digitalization of New Ventures: The Mediating Effect of Digital Capabilities and a Digital Culture. Journal of Small Business Management, 62(1), 1-29. https://doi.org/10.1080/00472778.2021.1883036
• Ritzer, G. (2011). Küresel Dünya (1. bs; M. Pekdemir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sabuncuoğlu İnanç, A., Kaya, B. S., & Başoğlu, B. (2022). Kültür Emperyalizmi Bağlamında Black Friday İndirim Dönemi: Hepsiburada ve Trendyol E-Pazaryeri Sitelerinin Reklam Mesajlarının Analizi. İçinde A. İşman, A. Z. Özgür, Y. Adıgüzel, N. Akıncı Çötok, D. Çiftçi, & M. Öztunç (Ed.), İletişim Çalışmaları 2022 (1. bs, ss. 131-158). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Sarı, Ü., & Türker, H. (2021). Dijital Platform Kullanıcılarının İzleme Alışkanlıklarına Yönelik Bir Araştırma: Netflix Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 59-80. https://doi.org/10.18037/ausbd.902558
• Sayar, T. E. (2021). Dijital Oyunlar Medya Emperyalizmi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. İçinde M. G. Genel (Ed.), Medya Emperyalizmi (1. bs, ss. 123-146). Ankara: Berikan Yayınevi.
• Schiller, H. (1989). Culture Inc. The Corporate Take Over of Public Expression. Oxford, New York: Oxford University Press.
• Schiller, H. (1992). Mass Communications and American Empire (2. bs). Amerika: Westview Press.
• Schiller, H. (2018). Communicatıon And Cultural Domınation. London: Routledge.
• Söğüt, F. (2020). Blu Tv Netflix’e Karşı: İçeriklere Yönelik Bir Karşılaştırma. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(4), 408-422.
• Sözüer, A. (2019). İşletmelerin Uluslararasılaşması ve Dijital Dönüşüm. İçinde I. Mendeş Pekdemir (Ed.), İşletmelerin Kaçınılmaz Yolculuğu: Dijital Dönüşüm (1. bs, ss. 235-258). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Stevenson, N. (2008). Medya Kültürleri, Sosyal Teori ve Kitle İletişimi (G. Orhon & B. E. Aksoy, Çev.). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Taylan, H. H., & Arklan, Ü. (2008). Medya ve Kültür: Kültürün Medya Aracılığıyla Küreselleşmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 85-97.
• Tomlinson, J. (2020). Kültürel Emperyalizm Eleştirel Bir Giriş (2. bs; E. Zeybekoğlu, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Wood, E. M. (2014). Sermaye İmparatorluğu (O. Köymen, Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• Yalçınkaya, A. (2019). Arap Baharı ve Kültürel Emperyalizm. Emperyalizm, Hegemonya ve İstihbarat Faaliyetleri, 175-208. Giresun: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Yarımsakal, G. (2019). Küreselleşme, Reklamlar ve Kültürel Emperyalizmin Etkileri. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 101-118.
• Yaylagül, L. (2018). Herbert Schiller’in İletişim Kuram Ve Araştırmalarına Katkısı. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 26(2), 11-23.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. bs). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yüksel, H. (2021). Medya Emperyalizminin Taşıyıcı Gücü Olarak Televizyon Dizileri “The Walking Dead” Örneği. İçinde M. G. Genel (Ed.), Medya Emperyalizmi (1. bs, ss. 147-186). Ankara: Berikan Yayınevi.