Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Akran Saldırganlığının Anne ve Babaların Tutumları Doğrultusunda İncelenmesi

Year 2024, Volume: 7 Issue: 2, 159 - 173, 30.12.2024

Hülya Gülay Ogelman , Nazife Koyutürk Koçer

https://doi.org/10.52974/jena.1568937

Abstract

Çalışmanın amacı, okul öncesi dönem çocuklarının akran saldırganlığının anne ve babaların tutumları doğrultusunda incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul’da Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bir okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 4-6 yaş grubundan 106 çocuk ile anne ve babaları (106 anne-106 baba) oluşturmuştur. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Anne-Baba Tutum Ölçekleri (4-12 Yaş), Fiziksel Saldırganlık Çocuk Formu (5-6 Yaş), Sözel Saldırganlık Çocuk Formu (5-6 Yaş), Çocuk Davranış Ölçeği’ nin Saldırganlık Alt Ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın bulguları, annelerin ve babaların istendik tutumlarının okul öncesi dönem çocuklarının öğretmen görüşüne dayalı saldırganlık düzeyiyle olumsuz yönde düşük düzeyde ilişkili olduğu ve istendik anne ve baba tutumlarının öğretmen görüşüne dayalı saldırganlığı anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir. İstendik anne ve baba tutumları, çocukların akran görüşüne dayalı fiziksel ve sözel saldırganlık düzeyleri ile ilişkili olmayıp, saldırganlık düzeylerini anlamlı şekilde yordamamaktadır. Annelerin ve babaların istenmeyen tutumlarının okul öncesi dönem çocuklarının gerek öğretmen gerek akran görüşüne dayalı saldırganlık düzeyleriyle ile ilişkili olmayıp, saldırganlık düzeylerini anlamlı şekilde yordamamaktadır.

Keywords

Anne baba tutumları, akran saldırganlığı, akran zorbalığı, okul öncesi

Examination of Peer Aggression in Preschool Children with Respect to Mothers’ and Fathers' Attitudes

Abstract

The aim of the study is to examine peer aggression of preschool children with respect to the attitudes of their mothers and fathers. The study group of the research consists of 106 children in the 4-6 age group attending a pre-school education institution affiliated with the Ministry of National Education in Istanbul and their mothers and fathers (106 mothers-106 fathers). The Personal Information Form, Mother-Father Attitude Scales (4-12 Ages), Physical Aggression Child Form (5-6 Ages), Verbal Aggression Child Form (5-6 Ages) and Aggression Sub-Scale of the Child Behaviour Scale were used in the study. Findings of the study revealed that the desired attitudes of mothers and fathers are negatively related to the level of aggression of preschool children based on teacher opinions, and that the desired attitudes of mothers and fathers significantly predict the aggression level based on teacher opinions. Desired mother and father attitudes are not related to children's physical and verbal aggression levels based on peer opinion, and do not significantly predict their aggression levels. Undesired attitudes of mothers and fathers are not related to preschool children's aggression levels based on either teacher or peer opinions, and do not significantly predict their aggression levels. Based on the research findings and limitations, it has been suggested that the effects of different parental variables such as mother-father-child communication, discipline, parental self-efficacy, as well as mother-father attitudes, on aggression can be addressed in measurements of aggression by collecting information from different sources such as observation, along with teacher and peer opinions.

Keywords

Mother father attitudes, peer aggression, peer bullying, preschool

References

• Akbay, L. (2021). İlişkisel araştırmalar. S., Şen & İ., Yıldırım (Ed). Eğitimde araştırma yöntemleri (2. Baskı). Nobel Akademi.
• Alink, L. R, Mesman J, van Zeijl, J., Stolk, M. N., Juffer, F., Koot, H. M., Bakermans-Kranenburg, M. J., & van Ijzendoorn, M. H. (2006). The early childhood aggression curve: Development of physical aggression in 10- to 50-month-old children. Child Dev. 77 (4), 954-66. doi: 10.1111/j.1467-8624.2006.00912.x. PMID: 16942499.
• Bakhla A. K., Sinha P., Sharan R., Binay Y., Verma V., & Chaudhury S. (2013). Anxiety in school students: Role of parenting and gender. Ind Psychiatry J., 22(2):131-7. doi: 10.4103/0972-6748.132927.
• Baumrind, D., Larzelere, R. E., & Owens, E. B. (2010). Effects of preschool parents’ power assertive patterns and practices on adolescent development. Parenting: Science and Practice, 10, 156-201.
• Berkowitz, L. (1993). Aggression: Its causes, consequences, and control. Mcgraw-Hill.
• Bierman, K. L., Kalvin, C. B., & Heinrichs, B. S. (2015). Early childhood precursors and adolescent sequelae of grade school peer rejection and victimization. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 44, 367–379. https://doi.org/10.1080/15374416.2013.873983.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö., Karadeniz, A., & Demirel, F. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri (32. Baskı). Pegem Akademi.
• Camodeca, M., & Taraschi, E. (2015). Like father, like son? The link between parents’ moral disengagement and children’s externalizing behaviors. Merrill-Palmer Q. 61, 173–191. doi: 10.13110/merrpalmquar1982.61.1.0173.
• Casas, J. F., Weigel, S. M., Crick, N. R., Ostrov, J. M., Woods, K. E., Jansen Yeh, E. A. & Huddleston Casas, C. A. (2006). Early parenting and children's relational and physical aggression in the preschool and home contexts. Journal of Applied Developmental Psychology, 27 (3), 209-227. 10.1016/j.appdev.2006.02.003.
• Çelik, H. (2006). Üniversite birinci sınıf öğrencilerinin saldırganlık tepkileri, bağlanma tarzları ve kişilerarası şemalarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Darling N, & Steinberg L. (1993). Parenting style as context: an integrative model. Psychological Bulletin. 113, 487–496. doi: 10.1037/0033-2909.113.3.487.
• Erdinç, S. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarında fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara
• Filiz, Z., & Yaprak, B. (2009). A study on classifying parenting styles through discriminant analysis. Journal of Theory and Practice in Education, 5 (2), 195-209.
• Gülay, H. (2008). 5-6 yaş çocuklarına yönelik akran ilişkileri ölçeklerinin geçerlik güvenirlik çalışmaları ve akran ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Gülay, H., & Önder, A. (2009). Reliability and validity of Ladd and Profilet Child Behavior Scale, Victimization Scale and Picture Sociometry Scale to measure peer relations of 5-6 years-old children. World Conference on Educational Sciences (WCES-2009). Cyprus Educational Sciences Association, Nicosia, North Cyprus, (04-07 February, 2009). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1 (1), 648- 659.
• Gülay Ogelman, H., & Özyürek, A. (2021). Anne-baba tutum ölçekleri (4-12 yaş): Geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 1-16.
• Gülay Ogelman, H., Saraç, S., Erbay, F., & Önder, A. (2022). Akran Saldırganlığı Çocuk Formları geçerlik güvenirlik çalışmaları. (Ed. H. Gülay Ogelman). İçinde Küçük çocuklarda saldırganlık ve zorbalık (s. 337-345). Nobel Yayınevi.
• Hibbard, D. R., & Walton, G. E. (2014). Exploring the development of perfectionism: The influence of parenting style and gender. Social Behavior and Personality, 42 (2), 269- 278.
• İkiz, S., & Öztürk Samur, A. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarında fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın ebeveyn tutumları açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (35), 159-175.
• Karabulut Demir, E., & Şendil, G. (2008). Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11 (21), 15-25.
• Kodak, R. N., & Güzel, H. Ş. (2024). Aggression among preschool children within the framework of temperament, attachment and parental attitudes. current approaches in psychiatry, 16 (1), 48-57. https://doi.org/10.18863/pgy.1213590.
• Köksal, B. (2016). Özel bir okulda okuyan 2-6 yaş arası çocukların saldırganlık düzeyleri ile anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Maccoby, E. E., & Martin, J. A. (1983). Socialization in the context of the family: Parent-child interaction. In P. H. Mussen, & E. M. Hetherington (Eds.), Handbook of child psychology: Vol. 4. Socialization, Personality, and Social Development (pp. 1-101). Wiley.
• Navarro, R., Larrañaga, E., Yubero, S., & Víllora, B. (2022). Families, Parenting and aggressive preschoolers: A scoping review of studies examining family variables related to preschool aggression. Int J Environ Res Public Health, 19 (23), 15556. doi: 10.3390/ijerph192315556. PMID: 36497629; PMCID: PMC9736495.
• Navarro, R., Larrañaga, E., Yubero, S., & Víllora, B. (2024). Preschool aggression and victimization: A short-term longitudinal analysis of the immediate social environment. Psychology Research and Behavior Management, 17, 827—851 https://doi.org/10.2147/PRBM.S453572.
• Perry K. J., & Ostrov J. M. (2018). Testing a bifactor model of relational and physical aggression in early childhood. J Psychopathol Behav Assess, 40 (1), 93–106. doi:10.1007/s10862-017-9623-9.
• Rademacher, A., Zumbach, J., & Koglin, U. (2022). Cross-lagged effects of self-regulation skills and behavior problems in the transition from preschool to elementary school. Early Child Development and Care, 192, 631–637. https://doi.org/10.1080/03004430.2020.1784891.
• Rademacher, A., Zumbach, J., & Koglin, U. (2023). Parenting style and child aggressive behavior from preschool to elementary school: The mediating effect of emotion dysregulation. Early Childhood Education Journal, https://doi.org/10.1007/s10643-023-01560-1.
• Reebye, P. (2005). Aggression during early years - infancy and preschool. Can Child Adolesc Psychiatr Rev.;14 (1), 16-20. PMID: 19030496; PMCID: PMC2538723.
• Sanvictores T., & Mendez M. D. (2022). Types of parenting styles and effects on children. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL), StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK568743/
• Shaw, D. S., Bell, R. Q., & Gilliom, R. (2000). A truly early starter model of antisocial behavior. Clin Child Fam Psychol Rev., 3, 155–172.
• Sümer, N., Gündoğdu Aktürk, E., & Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13 (25), 42-59.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• van Adrichem, D. S, Huijbregts, S. C. J., van der Heijden, K. B., van Goozen, S. H. M., & Swaab, H. (2020). Aggression in toddlerhood: The roles of parental beliefs, parenting behavior and precursors of theory ofmind. Social Development, 29, 427–442. https://doi.org/10.1111/sode.12422.