Osmanlı Devleti’nde, Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra daha planlı bir şekilde yürütülen modernleşme çalışmaları, İstanbul’un yanı sıra vilayetlerde de peyderpey etkisini göstermiştir. Bu dönemde, merkezde olduğu gibi, taşrada da yenilik yapılan alanlardan biri de eğitimdir. Bu doğrultuda vilayetlerde farklı düzeylerde pek çok modern okul açılmaya başlanmıştır.
Osmanlı’nın diğer birçok vilayet, sancak ve kazalarında olduğu gibi, bugünkü Şanlıurfa ili ve ilçelerinin önemli bir kısmını içine alan Urfa Sancağında da ilk açılan Müslüman modern okulları sivil rüşdiye mektepleri olmuştur. Bunlar; Urfa Rüşdiye Mektebi, Birecik Rüşdiye Mektebi, Rumkale (Halfeti) Rüşdiye Mektebi ve Nizib Rüşdiye Mektebidir.
Bu çalışmada; söz konusu rüşdiye mekteplerinin açılışları ile öğretmen, öğrenci, ders ve eğitim durumları ayrıntılı bir şekilde incelenerek, Urfa’nın Osmanlı dönemindeki modern ortaokul eğitim yapısı ortaya konulmuştur. Ayrıca, sözü edilen rüşdiyelerin, daha sonra bölgede açılan diğer yeni okulları nasıl etkilediği; sıbyan ve ibtidai mezunlarının eğitimlerini sürdürmelerinde ne tür bir katkısının olduğu değerlendirilmiştir.
Çalışmanın hazırlanmasında; Osmanlı Devlet Salnameleri, Haleb Vilayet Salnameleri, Maarif Salnameleri, Başbakanlık Osmanlı Arşivi Maarif Nezareti tasnifi belgeleri ve konuyla ilgili araştırma eserlerden faydalanılmıştır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | June 22, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 6 Issue: 2 |
The Journal of International Peer Reviewed History Researches