Üniversite Öğrencilerinin Covıd-19 Pandemi Sürecindeki Yaşam Kaliteleri Ve Duygusal Yeme Eğilimleri

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 9 - 21, 30.12.2022

Meryem Özdemir Petek , Seren Kurtgil

Öz

Amaç: Bu çalışmada pandemi sürecinde örgün eğitime ara veren ve 20 yaş altı olduğu için bazı dönemlerde ek kısıtlamalara maruz kalan üniversite öğrencilerinin duygusal yeme eğilimleri ve yaşam kalitesi düzeylerinin belirlenmesi ve olası bir ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Araştırma kesitsel olup çalışma evreni bir vakıf üniversitesi sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinden oluşmaktadır. Veri toplama aracı çevrimiçi anket uygulamasıdır. Anket formu üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde araştırmacılar tarafından hazırlanan araştırmanın amacına uyumlu sorular, ikinci bölümünde Duygusal İştah Anketi(DEBQ-E) ve üçüncü bölümünde Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalite Ölçeği-Kısa Formu(WHOQOL-BREF) uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan 323 öğrencinin cinsiyetlerine, vücut ağırlığı değişimlerine, eğitim aldıkları bölüme ve yüz yüze eğitim alma durumlarına göre duygusal iştah düzeylerinde anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir(p>0.05). Katılımcıların Beden kütle indeksi durumları, pandemi dönemindeki vücut ağırlığı değişimleri ve COVID-19 enfeksiyonu geçirme durumları ile duygusal iştah düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir(p<0.05). Katılımcıların eğitim aldıkları bölüm ve yüz yüze eğitim alma durumları ile toplam yaşam kalite skorları arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık belirlenmiştir (p<0.05). Katılımcıların herhangi bir alt bileşende yaşam kalitesi skoru ile duygusal yeme eğilimi puanı arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır(p>0.05).
Sonuç: Çalışma sonucunda sosyal izolasyonun olumsuz duyguları artırdığı ve bu duygularla başa çıkmak için besin alımının arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların yaşam kalitesi puanları ortalama düzeyindedir fakat duygusal yeme eğilimlerinin yüksek olduğu görünmektedir. Bu alanda çalışmaların artmasıyla bireylere duygusal yemeye yönelik nasıl destek verilebileceği belirlenmeli; olumsuz duygu ve durumlar ile baş etme yöntemleri geliştirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Yaşam Kalitesi, Duygusal Yeme

Kaynakça

• Rismanbaf A. Potential Treatments for COVID-19; a Narrative Literature Review. Arch Acad Emerg Med. 2020;8(1):e29.
• Singhal T. A Review of Coronavirus Disease-2019 (COVID-19). Indian J Pediatr. 2020;87(4):281-6. https://doi.org/10.1007/s12098-020- 03263-6 Kartal A, Ergin E, Kanmiş HD. COVID-19 pandemik salgın döneminde yaşam kalitesini arttırmaya yönelik sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite önerileri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;3(COVID-19):149-55.
• Kim S-W, Su K-P. Using psychoneuroimmunity against COVID-19. Brain, Behavior, and Immunity. 2020;87:4-5. doi: 10.1016/j.bbi.2020.03.025.
• Di Renzo L, Gualtieri P, Cinelli G, Bigioni G, Soldati L, Attinà A, et al. Psychological Aspects and Eating Habits during COVID-19 Home Confinement: Results of EHLC-COVID-19 Italian Online Survey. Nutrients. 2020;12(7):2152. https://doi.org/10.3390/nu12072152
• López-Moreno M, López MTI, Miguel M, Garcés-Rimón M. Physical and Psychological Effects Related to Food Habits and Lifestyle Changes Derived from Covid-19 Home Confinement in the Spanish Population. Nutrients. 2020;12(11):3445. doi:10.3390/nu12113445
• Wu P, Fang Y, Guan Z, Fan B, Kong J, Yao Z, et al. The psychological impact of the SARS epidemic on hospital employees in China: exposure, risk perception, and altruistic acceptance of risk. Can J Psychiatry. 2009;54(5):302-11. doi:10.1177/070674370905400504
• Katirci Kirmaci Zİ, Kurtgil S, Otay Lüle N, Kirmaci YŞ. Determination of Adherence to Mediterranean Diet, Physical Activity Level and Relationship between Chronic Disease in Adults: Cross-Sectional Study. Turkiye Klinikleri J Health Sci. doi: 10.5336/healthsci.2022-92553
• İnalkaç S, Arslantaş H. Duygusal yeme. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2018;27(1):70-82. https://doi.org/10.17827/aktd.336860
• Razzoli M, Bartolomucci A. The Dichotomous Effect of Chronic Stress on Obesity. Trends Endocrinol Metab. 2016;27(7):504-15. doi:10.1016/j.tem.2016.04.007.
• Yau YH, Potenza MN. Stress and eating behaviors. Minerva Endocrinol. 2013;38(3):255-67.
• World Health Organization WHO; The World Health Organization Quality of Life (WHOQOL), 2013 [Erişim: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-HIS-HSI-Rev.2012.03. Erişim tarihi: 02.11.2022
• Şahin MA. Yetişkin bireylerde diyet kalitesi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi;2014.
• Erkaya ZB, Oğuzöncül AF, Osman K. Bir sağlık meslek yüksekokulundaki öğrencilerde duygusal iştah ile obezite arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;9(1):37-44.
• Demirel B, Yavuz FK, Karadere ME, Şafak Y, Türkçapar MH. Duygusal İştah Anketi'nin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği, beden kitle indeksi ve duygusal şemalarla ilişkisi. 2014.
• Eser E, Fidaner H, Fidaner C, Eser SY, Elbi H, Göker E. WHOQOL- BREF TR: a suitable instrument for the assessment of quality of life for use in the health care settings in Turkey. Quality of life research. 1999:647-.
• Yilmaz HÖ, Köse G. How does emotional appetite and depression affect BMI and food consumption? 2020. https://doi.org/10.23751/pn.v22i4.10750
• Nguyen-Rodriguez ST, Unger JB, Spruijt-Metz D. Psychological determinants of emotional eating in adolescence. Eat Disord. 2009;17(3):211-24. doi: 10.1080/10640260902848543.
• Adriaanse MA, de Ridder DT, Evers C. Emotional eating: eating when emotional or emotional about eating? Psychol Health. 2011;26(1):23-39. doi: 10.1080/08870440903207627.
• Escrivá-Martínez T, Miragall M, Herrero R, Rodríguez-Arias M, Baños RM. Eating behaviors, eating styles and body mass index during COVID-19 confinement in a college sample: a predictive model. J Eat Disord. 2022;10(1):100. https://doi.org/10.1186/s40337‑022‑00624‑8
• Pellegrini M, Ponzo V, Rosato R, Scumaci E, Goitre I, Benso A, et al. Changes in Weight and Nutritional Habits in Adults with Obesity during the "Lockdown" Period Caused by the COVID-19 Virus Emergency. Nutrients. 2020;12(7). https://doi.org/10.3390/nu12072016
• Nolan LJ, Halperin LB, Geliebter A. Emotional Appetite Questionnaire. Construct validity and relationship with BMI. Appetite. 2010;54(2):314-9. doi:10.1016/j.appet.2009.12.004.
• Bourdier L, Orri M, Carre A, Gearhardt AN, Romo L, Dantzer C, et al. Are emotionally driven and addictive-like eating behaviors the missing links between psychological distress and greater body weight? Appetite. 2018;120:536-46. doi: 10.1016/j.appet.2017.10.013.
• Sidor A, Rzymski P. Dietary Choices and Habits during COVID-19 Lockdown: Experience from Poland. Nutrients. 2020;12(6). https://doi.org/10.3390/nu12061657
• Kartal YA, Kaykisiz EY. Covid-19 salgınında ebelik öğrencilerinin yeme davranışları ile premenstruel sendrom semptomları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Medical Sciences. 2020;15(4):133-43. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2020.15.4.1B0097
• Tural E. COVID-19 pandemi dönemi ev karantinasinda fiziksel aktivite düzeyinin yaşam kalitesine etkisi. Van Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;13(COVID-19 Özel Sayı):10-8.
• Çiçek G. Quality of Life and Physical Activity among University Students. Universal Journal of Educational Research. 2018;6(6):1141-8. DOI: 10.13189/ujer.2018.060602
• Wu XY, Han LH, Zhang JH, Luo S, Hu JW, Sun K. The influence of physical activity, sedentary behavior on health-related quality of life among the general population of children and adolescents: A systematic review. PLoS One. 2017;12(11):e0187668. doi: 10.1371/journal.pone.0187668.
• Timurtaş E, Avci EE, Ayberk B, Demirbüken İ, Polat MG. Covid-19 pandemisi sırasında üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite, depresyon, stres, uyku ve yaşam kalitesi düzeylerinin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2022;10(1):17-26. https://doi.org/10.30720/ered.1039882
• Fontaine KR, Barofsky I. Obesity and health-related quality of life. Obes Rev. 2001;2(3):173-82. doi: 10.1046/j.1467-789x.2001.00032.x.
• Oksel E. Obez Bireylerde Yaşam Kalitesi Esra OKSEL. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2008;24(3):115-23.
• Kocaman F. Obez bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin değerlendirilmesi[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Bilim Üniversitesi; 2014.
• Kolotkin RL, Meter K, Williams GR. Quality of life and obesity. Obes Rev. 2001;2(4):219-29. doi: 10.1046/j.1467-789x.2001.00040.x.
• Keener TA, Hall K, Wang K, Hulsey T, Piamjariyakul U. Quality of Life, Resilience, and Related Factors of Nursing Students During the COVID-19 Pandemic. Nurse Educ. 2021;46(3):143-8. doi: 10.1097/NNE.0000000000000969.
• Beisland EG, Gjeilo KH, Andersen JR, Bratås O, Bø B, Haraldstad K, et al. Quality of life and fear of COVID-19 in 2600 baccalaureate nursing students at five universities: a cross-sectional study. Health Qual Life Outcomes. 2021;19(1):198. 021) 19:198 https://doi.org/10.1186/s12955-021- 01837-2
• Leong Bin Abdullah MFI, Mansor NS, Mohamad MA, Teoh SH. Quality of life and associated factors among university students during the COVID-19 pandemic: a cross-sectional study. BMJ Open. 2021;11(10):e048446. doi: 10.1136/bmjopen-2020-04844