İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Yapılmış Hemşirelik Konulu Tezlerin Bibliyometrik Analizi (2002-2022)

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 14 - 22, 30.04.2023

Ali Ağar Belkız Kızıltan

https://doi.org/10.5281/zenodo.7866612

Öz

Amaç: Bu çalışma, Türkiye’de 2002-2022 yılları arasında iş sağlığı ve güvenliği alanında hemşirelik konusuyla ilgili yapılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Retrospektif model ile yapılan araştırmada belirlenen anahtar kelimeler için, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanı kullanılarak tarama yapılmıştır. Araştırma kapsamında seçim kriterlerine uyan 43 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Bulgular: Lisansüstü tezlerin %88’inin 2013-2022 yılları arasında yapıldığı, çoğunluğunun yüksek lisans tezi olduğu (%81) ve lisansüstü tez danışmanlarının ise en çok (%37) doktor öğretim üyesi olduğu tespit edilmiştir. Yüksek lisans tezleri en fazla (%66) sağlık bilimleri enstitüsünde ve (%29) hemşirelik ana bilim dalında, doktora ve tıpta uzmanlık tezlerinin ise en fazla (%62.5) sağlık bilimleri enstitüsünde ve (%50) halk sağlığı ana bilim dalında yapıldığı saptanmıştır. Ayrıca lisansüstü tezler 11 farklı ana bilim dalında yürütülmüş ve çoğunluğunun (%30) iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri konusunda yapıldığı görülmüştür. Sonuç ve Öneriler: Sağlık hizmetlerinin neredeyse her alanında yer alan hemşireler, diğer sağlık profesyonelleri arasında en uzun süre ve en ağır koşullarda çalışmaktadırlar. Bu nedenle yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi, çalışma sonuçlarının değerlendirilmesi ve sonuçların uygulamaya aktarılması son derece önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, İş Sağlığı ve Güvenliği, Lisansüstü Tez

Kaynakça

• Kıyak M. Sağlık Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri. 2. Baskı. İstanbul: Okan Üniversitesi Yayınları; 2014. 17–29 s.
• Özdemir H. Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Analizi. Içinde: Biçer ZÖP, editör. Akademisyenler, Profesyoneller ve Öğrenciler için İş Sağlığı ve Güvenliği. Ankara: Nobel Yayınları; 2019. s. 251–69.
• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu [Internet]. 2012. Available at: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6331.pdf
• McLinton SS, Afsharian A, Dollard MF, Tuckey MR. The dynamic interplay of physical and psychosocial safety climates in frontline healthcare. Stress Heal. 2019;35(5):650–64.
• Aslan İ. Sağlık Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği. Içinde: Aslan İ, editör. İs Sağlığı ve Güvenliği Sektörel Yönetimi. Ankara: Nobel Yayınları; 2021. s. 111–85.
• Ridge LJ, Dickson VV, Stimpfel AW. The Occupational Health of Nurses in the Economic Community of West African States: A Review of the Literature. Work Heal Saf. 2019;67(11):554–64.
• Mustafaei Najaf-Abadi H, Rezaei B. Health-promoting behaviours of Iranian nurses and its relationship with some occupational factors: A cross sectional study. J Nurs Manag. 2018;26(6):717–25.
• Boucaut R, Knobben L. Occupational health and safety incidents at a university school of nursing: A retrospective, descriptive appraisal. Nurse Educ Pract. 2020;44:102776.
• Yıldız A, Kaya S, Teleş M, Korku C. The effect of nurses’ empowerment perceptions on job safety behaviours: a research study in Turkey. Int J Occup Saf Ergon. 2020;26(3):489–96.
• McLinton SS, Loh MY, Dollard MF, Tuckey MMR, Idris MA, Morton S. Benchmarking working conditions for health and safety in the frontline healthcare industry: Perspectives from Australia and Malaysia. J Adv Nurs. 2018;74(8):1851–62.
• Ghasemi F, Aghaei H, Askaripoor T, Ghamari F. Analysis of occupational accidents among nurses working in hospitals based on safety climate and safety performance: a Bayesian network analysis. Int J Occup Saf Ergon. 2020;28(1):1–7.
• Çelikkalp Ü, Dilek F. Factors affecting the occupational accident rates among nurses. Rev da Esc Enferm. 2019;53:1–8.
• Batur Z, Özcan HZ. Eleştirel Düşünme Üzeri̇ne Yazılan Li̇sansüstü Tezleri̇n Bi̇bli̇yometri̇k Anali̇zi̇. Uluslararası Türkçe Edeb Kültür Eğitim Derg. 2020;9(2):834–54.
• Alhassan RK, Poku KA. Experiences of frontline nursing staff on workplace safety and occupational health hazards in two psychiatric hospitals in Ghana. BMC Public Health. 2018;18(1).
• Sevinç H, Bozkurt E, Sevinç DE. Ekonomik Gelişmişlik Göstergesi Olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Üzerine Bir Araştırma. Soc Sci Res J. 2016;5(4):1–11.
• Bulut A, Ünal E, Şengül H. Bir kamu hastanesinde iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Derg. 2020;23(1):1–22.
• Bayer E, Günal D. Hemşirelerin İş Sağlığı ve Güvenli̇ği̇ Algılarının İncelenmesi̇. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sos Bilim Enstitüsü Derg. 2018;10(25):503–19.
• Karabiber C, Sarb G, Kerman B, Savaş N. Bir Tıp Fakültesi Hastanesi Sağlık Çalışanlarında İş Sağlığı-Güvenliği Durumu ve Risk Faktörleri. Sağlık Bilim ve Meslekleri Derg. 2018;5(3):367–75.
• Çelikkalp Ü, Saraçoğlu GV, Keloğlu G, Bilgiç Ş. Hemşirelerin çalışma ortamlarında iş güvenliği uygulamalarını değerlendirmesi. TAF Prev Med Bull. 2016;15(5):408–13.
• Çelikkalp Ü, Saraçoğlu G, Tokuç B. Hemşirelik Öğrencilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Farkındalık Düzeylerinin Arttırılması. Namık Kemal Med J. 2017;5(1):36–43.
• Solmaz M, Solmaz T. Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2017;6(3):147–56. 10.5694/j.1326-5377.1975.tb95067.x
• Tüzüner VL, Özaslan BÖ. Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Derg. 2011;40(2):138–54.
• Mollaoğlu M, Fertelli TK, Tuncay FÖ. Hastanede Çalısan Hemsirelerin Çalışma Ortamlarına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Derg. 2010;5(15):17–30.