Sosyal Beceri Eğitimine Yönelik Çalışmaların İncelenmesi / Review of the Studies in the Field of Social Skills Education

Year 2022, Volume: 6 Issue: 13, 328 - 352, 30.12.2022

Hatice Damla Gür Dörtok , Mehmet Başaran

https://doi.org/10.57135/jier.1150523

Abstract

Bu çalışmada 2000 – 2022 yılları arasında sosyal beceri eğitimi alanında yapılmış çalışmaların doküman analizi ile incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla sosyal beceri eğitimi alanında yapılmış makale, yüksek lisan tezi ve doktora tezleri incelenmiştir. Ulusal Tez Merkezi YÖKTEZ, Google Akademik, Science Direct ve Proquest tabanlarından ulaşılan 179 çalışma incelenmiştir. Bu çalışmalardan Türkiye’de yürütülenler kendi içinde ayrıca incelenmiştir. Çalışmalar amaç, yapıldığı yer, yayın yılı, yöntem, desen, yayın dili, uygulandığı popülasyon, örneklem büyüklüğü, uygulandığı kademe, türü, uygulama süresi ve ölçme araçları alt problemleri ile ele alınmıştır. Bu araştırma nitel araştırma modellerinden doküman incelemesi yöntemiyle yürütülmüştür. Bu yöntem ile elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. 179 çalışmaya ait veriler bir Excel dosyasında toplanmış, betimlenmiş, açıklanmış ve sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda daha çok program geliştirmek amacıyla yapıldığı, daha çok nicel yöntemin kullanıldığı, deneysel desen kullanıldığı, genellikle tipik gelişim gösteren bireylerle çalışıldığı, çalışmaların son yıllara doğru yoğunlaştığı, en çok okul öncesi kademesinde çalışma yapıldığı ve bu konuda en çok makale yayınlandığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca Türkiye’de yürütülen çalışmaların büyük bir çoğunluğu Türkiye’nin üç büyük ilinde uygulandığı sonucuna varılmıştır.

Keywords

Sosyal beceri eğitimi, sosyal beceri öğretimi, sosyal beceri, doküman analizi

Review of the Studies in the Field of Social Skills Education

Abstract

The goal of the study is to examine research about social skills education conducted between 2000 – 2022 years. For this purpose, articles, masters’ and doctoral thesis on that issue were examined. One hundred seventy-nine studies were examined from National Thesis Center, Google Scholar, Science Direct, and Proquest databases. Among these studies, those conducted in Turkey were also examined within themselves. The studies were handled with sub-problems of purpose, place, publication year, method, design, publication language, population, sample size, grade, type, duration of application, and measurement tools. This research was carried out with the document analysis method, one of the qualitative research models. The data obtained with this method were analyzed with the descriptive analysis method. Data of 179 studies were collected in an excel sheet, described and explained, and finally, results were obtained. As a result of the study, it is concluded that studies were conducted chiefly for developing a program, the most common methods were quantitative ones, the most preferred designs were experimental ones, typically, developmental individuals were preferred for the studies, and most of the studies were intensified on the last years, studies were mainly conducted on the preschool level, and most articles were published on that issue. In addition, it was concluded that most of the studies carried out in Turkey were applied in the three big cities of Turkey

Keywords

Social skills education, social skills teaching, social skills, literature review.

References

• Akkök, F. (2006). İlköğretimde Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi – Öğretmen El Kitabı. İstanbul: Özgür Yayınları. Arastaman, G., Fidan, İ. Ö., & Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75.
• Bacanlı, H. (2020). Sosyal Beceri Eğitimi (9. Baskı). Pegem Akademi: Ankara.
• Bingöl Üniversitesi Sosyolojide Nicel ve Nitel Araştırma Yöntemleri (t.y.). 25.09.21 tarihinde https://www.bingol.edu.tr/media/204988/sayt-bolum8-Sosyolojide-Nicel-ve-Nitel-Arastirma-Yontemleri.pdf sitesinden erişilmiştir.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (3.Baskı). Trabzon: Üçyol Kültür Merkezi Yayınları.
• Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2006). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal beceriler. Bilig, (37), 155-174.
• Dodge, K. A., Pettit, G. S., McClaskey, C. L., Brown, M. M., & Gottman, J. M. (1986). Social competence in children. Monographs of the society for research in child development, i-85.
• Ekinci Vural, D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitimi programının çocuklarda sosyal becerilerin gelişimine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Gander, M. J.& Gardiner, H. W. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi (7. Baskı). Ankara: İmge.
• Göktaş, İ. (2015). Aile katılımı ve sosyal beceri eğitimi programlarının tek başına ve birlikte 4 - 5 yaş çocuklarının sosyal becerileri ve anne - çocuk ilişkileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Güneri, E. (b.t.). Sosyal Beceri Eğitimi. https://mavimarti.net/sosyal-beceri-egitimi/
• Karataş, Z. (2020). Sosyal Beceriye Giriş. M. Engin Deniz ve Ali Eryılmaz (Editörler), Sosyal Beceri Eğitimi (ss. 2 – 27) içinde. Pegem Akademi.
• Köksal, O., Dilci, T. & Koç, M. (2013). Çocuklarda görülen sosyal problemlerin akademik başarıya etkisi üzerine öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies – International Periodical for The Languages Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (8), 873 – 883.
• Kyllonen, P. C. (2012). Measurement of 21st century skills within the common core state standards. Paper presented at the Invitational Research Symposium on Technology Enhanced Assessments, May 7-8.
• Munley, P. H. (1975). Erik Erikson's theory of psychosocial development and vocational behavior. Journal of Counseling Psychology, 22(4), 314.
• Nur, İ. ve Kale, M. (2020). Sosyal Gelişim Kuramları. Durmuş Aslan (Ed), Erken Çocuklukta Sosyal Beceri Eğitimi (ss. 63 – 100). Pegem Akademi.
• Oktay, A., (2004). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Orville, G., Brim, Jr., ve Stanton, W. (1966). Socialization after Childhood: Two Essays. John Willey and Sons, New York.
• Özdemir, O., Özdemir, P. G., Kadak, M. T. & Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 566-589
• Sağlık, G. N. (2021). Psikanalitik kuram ve sosyal hizmet. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 435-455.
• Samancı, O. ve Diş, O. (2014). Sosyal Becerileri Zayif Olan İlkokul Öğrencilerinin Tutum ve Davranişlarinin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitimim Dergisi, 22 (2), 573 – 590.
• Samancı, O., & Uçan, Z. (2017). Çocuklarda Sosyal Beceri Eğitimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (1), 281 – 288.
• Tavallaei, M., & Talib, M. A. (2010). A general perspective on role of theory in qualitative research. Journal of International Social Research, 3(11).
• Toloie-Eshlaghy, A., Chitsaz, S., Karimian, L., & Charkhchi, R. (2011). A classification of qualitative research methods. Research Journal of International Studies, 20(20), 106-123.
• Tuncer, M. ve Aslan, D. (2020). Sosyal Beceri ile İlgili Kavramlar. Durmuş Aslan (Ed), Erken Çocuklukta Sosyal Beceri Eğitimi (ss. 63 – 100) içinde. Pegem Akademi.
• Uysal, A. ve Kaya Balkan, İ. (2015). Sosyal Beceri Eğitimi Alan ve Almayan Okul Öncesi Çocukların, Sosyal Beceri ve Benlik Kavrama Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması. Psikoloji Çalışmaları, 35 (1), 27 – 56.
• Uz Baş, A. (2003). İlköğretim 4. Ve 5. Sınıflarda Okuyan Öğrencilerin Sosyal Becerileri ve Okul Uyumu ile Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Uzun, H. (2020). Sosyal Beceri Eğitimi. Durmuş Aslan (Ed.), Erken Çocuklukta Sosyal Beceri Eğitimi. (ss. 247 – 271) içinde. Pegem Akademi.
• Vukovic, M. (2021). Survival Camps In Nature As A Form Of Social Skills Training.Journal of Elementary Eductaion, 14, 129 – 151. DOI https://doi.org/10.18690/rei.14.Sp.Iss.129-151.2021.
• Waters, E. & Cummings, E. M. (2000). A secure base from which to explore close relationships. Child Development, 71(1), 164 – 172. Doi:10.1111/1467-8624.00130
• Yalçın, S. (2018). 21. yüzyıl becerileri ve bu becerilerin ölçülmesinde kullanılan araçlar ve yaklaşımlar. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 51(1), 183-201.
• Yılar, M. B. ve Şimşek, U. (2016). Sosyal Bilgiler Dersinde Farklı İşbirlikli Öğrenme Uygulamalarının Sosyal Beceriler Üzerindeki Etkileri. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 835 – 854.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.