Milliyetçiliğe Yönelik İki Kuramın Değerlendirilmesi: Modern Milliyetçi Kuram ve Etno-Sembolcü Milliyetçi Yaklaşım

Year 2016, Volume: 7 Issue: 1, 559 - 582, 01.12.2016

Celalettin Yanık Mustafa Kara

Abstract

Milliyetçilik, bugünün sosyal ve siyasal yapısını etkileyen önemli olgulardan biridir. Milliyetçilik, çoğu zaman, bir ideoloji, söylem, dil ve harekete geçirici siyasi eylem olarak ele alınmaktadır. Milliyetçilik, nihayetinde, bir doktrindir. Bu nedenle, milliyetçiliğin oluşumunu açıklamak için farklı kuramlar, ele alışlar geliştirilmiştir. Bu ele alışların altında yatan unsur, milliyetçiliğin siyasal, toplumsal ve kültürel hayatta yarattığı etkileme düzeylerinin nasıl ve ne şekilde gerçekleştiğine yöneliktir. Milliyetçiliğe ilişkin geliştirilen kuramsal yaklaşımlardan modern milliyetçi kuram, onun modern bir olgu olduğuna işaret eder. Modernite ile birlikte yaşanan toplumsal, siyasal ve ekonomik dönüşümler, pratikte ve söylemde ulus düşüncesiyle bütünleşik olarak milliyetçiliğin gelişim aşamalarından ilkini oluşturduğunu ifade eder.Etno-sembolcü yaklaşım ise, milliyetçiliğin salt modernleşme süreci ile başlangıcını kabul etmenin hatalı olabileceği yargısından yola çıkarak, onun modern öncesi dönemde etnik unsurlar bağlamında açıklanması gerektiği ve yine mitlerin, köken anlayışlarının semboller ve simgeler aracılığıyla kitleler üzerindeki hâkimiyetini esas alarak yaklaşılması gerektiğini varsayar. Bu anlamda, bu makale, milliyetçilik ile ilgili geliştirilen iki kuramın ayrıntılı bir değerlendirmesini sunarak, onun hangi bağlamlarda ele alınması gerektiğine ilişkin varsayımlarda bulunmaktadır.

Keywords

Ulus, Milliyetçilik, Modern Milliyetçilik Kuramı, Etno-Sembolcü Milliyetçilik Yaklaşımı.

The Evolution of the Two Nationalism Theories: Modern Nationalism Theory and Ethno-Symbolism Nationalism Theory

Abstract

Nationalism is one of the significant facts which influences today’s social and political structure. Nationalism is mostly discussed as an ideology, discourse, language, and mobilizing political action. Nationalism is ultimately a doctrine. The factor that underlying these discussions is directed towards how and in what way the occurrence of the affect the level of political, social, and cultural which are created by nationalism. The modern nationalist theory, which is one of theoretical approaches about nationalism, indicates that nationalism is a modern fact. Again, this theory states that in practice and discourse the social, political and economic transformations, which have been lived together with the modernity, constituted the first of the development stage of nationalism which integrated with the national idea. The ethno-symbolic approach is based on the judgment that the acceptance of the idea that the nationalism begins with absolute modernization process, may be wrong. It should be explained in the context of ethnic elements in the pre-modern period and again this approach assumes that nationalism should be understood by the taking into account of the myths, origins understanding’s dominance over the masses through symbols and icons. In this sense, this article presents a detailed assessment of the two theories of nationalism and makes an assumption about in which contexts it should be discussed.

Keywords

Nation, Nationalism, Modern Nationalism Theory, Ethno-Symbolism Nationalism Approach.

References

• etnisite
• Milliyetçilik düşüncesinin şekillenmesini ele alan kuramların ortak özelliği,
• onun nasıl ve ne zaman şekil aldığı noktasında odaklanmalarıdır. Bu açıdan,
• milliyetçiliğin kendi teorisyenlerinin olmaması, bir anlamda, onun doktriner
• boyutunun daha fazla ön plana çıkmasını sağlamıştır. Fakat, bu noktada,
• milliyetçilik, her ne kadar, ne zaman oluşmuş olsa bile, onun iki yüzlü bir
• fanus görünümünden uzaklaşmasını sağlayamaz. Çünkü milliyetçilik ile
• birlikte geliştirilen söylemsel alanlar çerçevesinde ulusun, yurttaşlığın vb.
• olguların kendi ana akslarını meydana getirdiği ifade ederek, özgürlüklerin
• kaynağı şeklinde bir yanılsamayı oluşturması olasıdır. Bu nedenle, özellikle,
• Fransız Devrimi sonrasında eşitlik, özgürlük ve kardeşlik söylemlerin
• genişlemesi ve siyasal iktidarlar tarafından araçsal bir nitelikte kullanımı,
• milliyetçi söylem pratikleri tarafından meşrulaştırma olasılığına açıktır.
• Kolektif bilincin, devletin, topluluktan topluma geçişin olanakları da, bir
• açıdan, milliyetçi söylem tarafından meşrulaştırılabilir. Bu yüzden
• ulusalcılık kuramları, kendi parçalı bütünlükleri içerisinde ele alınarak,
• milliyetçiliğin, faşizm ve savaşların müsebbibi konumunu göz ardı
• etmeksizin açıklama çabalarına açık olmalıdır. Ancak bu durum şu özel
• niteliği göz önünde bulundurmalıdır: “farklı milliyetçi örneklerin analizi,
• tüm milliyetçiliklerin bütünlüklü ve tam işleyişini bulmanın neredeyse
• olanaksız olduğunu göstermektedir” (Guibernau, 1997: 93). KAYNAKÇA Anderson, B. (1993). Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökeni ve
• Yayılması. Çev. İskender Savaşır, İstanbul: Metis Yay.. Breuilly, J. (1993). Nationalism and the State. Manchester: Manchester
• University Press. Calhoun, C. (1997). Concepts in Social Thought: Nationalism. Minneapolis:
• University of Minnesota Pres. Carr, E. H.. (1945). Nationalism and After. London: Macmillan & Co. Ltd.. Deutsch, K. W. (1966) Nationalismand Social Communication: An Inquiryin
• to the Foundations of Nationality. New York: MIT Press. Hobsbawm, E. (1990). Nations and Nationalism Since 1780: Programme,
• Myth, Reality. Cambridge: Cambridge University Press. Gellner, E. (1983). Nations and Nationalism. Ithaca: Cornell University Pres. Guıbernau, M. (1997). Milliyetçilikler: 20. Yüzyılda Ulusal Devlet ve
• Milliyetçilikler. Çev. Neşe Nur Domaniç, İstanbul: Sarmal Yayınevi. Kedourie, E. (1961). Nationalism. London: Hutchinson University Library. Kellas, J. G. (1998). The Politics of Nationalism and Ethnicity. Basingstoke:
• MacMillan, 1998. Kerestecioğlu, İ. Ö. (2013). Milliyetçilik: ‘Uyuyan Güzeli Uyandıran
• Prens’ten Frankeştayn’ın Canavarına. H. Birsen Örs (Edt.), 19.
• Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler, İstanbul: İstanbul
• Bilgi Üniversitesi Yay., 307-350. Kohn, H. (1965). Nationalism: Its Meaning and History. Florida: Robert E.
• Krieger Publishing Company. Lawrence, P. (2005). Nationalism: Historyand Theory. Pearson: Harlow. Özkırımlı, Ü. (2000). Theories of Nationalism: A Critical Introduction. New
• York: Palgrave. Partha, C. (1996). Whose Imagined Community?.Gopal Balakrishnan (Edt.),
• Mappingthe Nation, London: Verso-New Left Books, 214-226. Smith, A. D. (2004). Milli Kimlik. Çev. Bahadır Sina ŞENER, İstanbul: