Televizyonun Okul Öncesi Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 2, 93 - 104, 01.12.2012

Nazan Ünal Ender Durualp

Öz

Kitle iletişim araçlarının insanların zihinleri ve günlük yaşamları üzerindeki etkisi iletişim bilimciler tarafından ele alınmakta ve araştırmalara konu edilmektedir. Yaygınlığı ve ulaşılabilirliği nedeniyle televizyon, bu çalışmaların odağı halindedir. Özellikle, yaşları gereği kurgu ile gerçeğin tam ayrımına varamayan okul öncesi dönemdeki çocuklar açısından televizyonun etkileri geniş bir araştırma alanına karşılık gelmektedir. Okul öncesi dönemdeki çocuklar açısından sürekli olumsuz bir teknolojik ürün olarak algılanan televizyon ve televizyon programlarının çocuk üzerinde olumlu etkileri de bulunmaktadır. Televizyonun çocuklar üzerinde olumlu veya olumsuz etki yaratmasının temelinde anne-baba önemli rol oynamaktadır. Literatürde televizyonun çocuklara olan etkilerine yönelik kimi çalışmalar bulunmasına rağmen, özelikle okul öncesi dönemde televizyon-çocuk ilişkisi ve ailenin bu konudaki önemi konusunda çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Bu nedenle çalışmada televizyonun okul öncesi dönemdeki çocuklar üzerindeki etkileri ve ailenin öneminin vurgulanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönem, çocuk, televizyon

Effect of Television on Pre-School Children

Öz

Effects of media on people’s minds and daily routines are addressed and studied by communication scientists. Television is focus of these studies because of its extensiveness and accessibility. In particular from preschool children’s perspective, who cannot clearly distinguish the fact and fiction because of their age; effects of television correspond to a wide field of research. Television and television programs which are often perceived as a negative technologic product for preschool children have also some positive effects on children. On the basis of positive or negative effects of television on children, parents play a key role. Though there are a few studies in literature regarding effects of television on children, there are limited studies especially on relation between child and television during preschool ages and importance of parents on such issue. Therefore, this study is aimed at highlighting effects of television on preschool children and importance of family.

Anahtar Kelimeler

Pre-school, child, television

Kaynakça

• Aksaçlıoğlu, A.,Yılmaz, B. (2007). “Öğrencilerin Televizyon izlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalannın Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi”, Türk Kütüphaneciliği, 21(1): 3-28.
• Aktaş, C. (2007). “İlköğretim Okullarında Medya Okuryazarlığı Eğitimi”, 4. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi, 22-24 Ekim, İstanbul.
• Aktaş, H. (2008). Çocuk Televizyonlarınm Eğitme ve Eğlendirme Özelliklerinin Çocuğun Gelişimine Etkisi Digi Türk Baby TV Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aral, N., Ceylan, R., Bıçakçı, M. (2011). “Çocukların Televizyon İzleme Alışkanlıklarının Yaş ve Cinsiyete Göre İncelenmesi”,Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2): 489-498.
• Aral, N. (2011). Dil Gelişimi. Çocuk Gelişimi. (Ed. N. Aral ve G. Baran). İstanbul: Ya-Pa Yayın A.Ş.
• Arnas, Y.A.,Erden, S. (2006). “Çizgi Filmlerdeki Şiddet Unsurlarının İncelenmesi”, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi 1. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi Bildiri Kitabı.lstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Arslan, Ş. (2010). Televizyon Reklamlarının Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Tüketici Davranışlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arslan, F., Ünal, A., Güler, H., Kardaş, K. (2006). “Okul Çağı Çocuklarının Televizyon İzleme Alışkanlıklarının İncelenmesi”,T SK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 5(6): 392-401.
• Balaban, A. (2002). Televizyon Çocuk Programlarımn Kalite Kriterlerine İlişkin Olarak Okul Öncesi Kurumlarına Devam Eden Çocukların Anne- Babalarının Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bağlı, T. (2003). “Televizyona Karşı Ana-Baba Aracılığı: Kısıtlayıcı Aracılığm Biçimleri”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 13(1): 129-149.
• Brown, A. (2011). “Media UseByChildren Under Than 2 Years”,
• Pediatrics, 128(5): 1040-1045.
• Dereli, E.,Koçak, N. (2005). “Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Dört-Altı Yaş Arasındaki Çocukların ifade Edici Dil Düzeylerinin Bakım Tarzı ve Anne-Baba Eğitim Düzeyi Açısından İncelenmesi (Konya İli Örneği)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1): 245-258.
• Erdoğan, S. (2010). “Erken Çocukluk Döneminde Televizyonun Sosyal Gelişime ve Değerler Eğitimine Etkisi”, International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 November, Antalya.
• Ertürk, Y.D.,Akkor, A. (2006). Çocuğunuzu Televizyona Teslim
• Etmeyin. Ankara: Nobel Yayınları.
• Gülşen, S. (2006). Okul Öncesi Çocuklarının Televizyon İzleme Alışkanlıklarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Göksu, S. (2004). Altı Yaş Çocuklarında Televizyon İzleme ve Zihinsel Gelişim Arasındaki İlişki, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Bilimler Dergisi, 12(1): 121-132.
• Günaydın, B. (2011). Çocuklara Yönelik Programlarda Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sunumu: TRT Çocuk ve Yumurcak TV. Uzmanlık Tezi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Ankara.
• Huesman, R.L.,Titus, M.J., Podolski, L.C. (2003). “Longitudinal Reletions Between Children’s Exposureto TV Violenceand Their Agressiveand Violent Behavior in Young Adulthood”, Development Psychology, 39(2): 201-221.
• İnanlı, M. (2009). Televizyondaki Çocuk Programlarının Beş-Altı Yaş Çocukları İçin Sözel Şiddet ve Antisosyal Sözcükler İçerme Durumunun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İrkin, A. (2012). ÇocuklarınGelişim Süreci ve Televizyonun Etkileri. Uzmanlık Tezi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Ankara.
• Kalan, Ö. (2010). “Medya Okuryazarlığı ve Okulöncesi Çocuk: Ebeveynlerin Medya Okuryazarlığı Bilinci Üzerine Bir Araştırma”,