ÖZ: Geç Eklenti Varsayımına (Stepanov, 2001; 2007; Fox, 2002; Boskovic,
2004; Henderson, 2007) göre eklentiler türetime diğer tümce öğelerine kıyasla
daha geç katılmaktadırlar. Bu nedenle de bu tür yapılardan dışarı doğru taşıma
yapmak mümkün olmamaktadır. Türkçede ilgi tümceciği eklenti adası dışına
yapılan taşımaları inceleyen çalışmaların bulguları (Gürel ve Çele, 2011, İnce,
2012, Çakır, 2018) Geç Eklenti Varsayımının iddialıyla örtüşmektedir. Ancak
Hoffman (1995, s.56-57), Türkçede kişi adılı kullanılan bazı durumlarda ilgi
tümcecikleri gibi oldukça güçlü eklenti adalarından bile öğelerin dışarı taşınabildiğini
iddia etmektedir. Mevcut çalışma, bu tür yapılara odaklanmaktadır. 18 maddeden
oluşan Bir Dilbilgisellik Değerlendirme Testi ve 9 maddeden oluşan Bireysel
Hızda Belirlenen Hızda Okuma Testi (Self-paced Reading Test) ile toplam 93
katılımcıdan veri toplanmıştır. Çalışmanın bulguları Geç Eklenti Varsayımının
iddialarını desteklemektedir. İlgi tümceciği içeren tümcenin öznesi konumunda
ister bir kişi adılı bulunsun ister diğer bir ad öbeği, bu tümcecikten dışarı
doğru yapılan taşımalar dilbilgisel sonuçlar vermemektedir. Kişi adılı içeren
tümcelerde, ilgi tümceciğinden dışarı doğru yapılan taşımaların göreceli olarak
daha fazla kabul edilebilir oluşu ise bu tümcelerde bulunan açık adılların
zihinsel işlemleme esnasında düşürüldüğü şeklinde açıklanmıştır. Çalışma
bulgularının da gösterdiği gibi, açık adılların başka ad öbekleri ile
değiştirilmesiyle bu tür taşımalardaki dilbilgisellik sorunu daha belirgin bir
hale gelmektedir.
Anahtar sözcükler: Geç Eklenti Varsayımı, İlgi Tümceciği Adası, açık adıllar, Türkçe.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | April 25, 2020 |
Submission Date | June 12, 2019 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 6 Issue: 1 |
________________________________________________
Journal of Language Education and Research (JLERE)
Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi
https://dergipark.org.tr/en/pub/jlere
ISSN: 2149-5602
Facebook Grup
Copyright © Journal of Language Education and Research