İş Güvencesizliği ve Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Eskişehir Yabancı Dil Kursları Örneği

Necmi Günaydın; Tuba Yiyit

Research Article

Examining The Relationship Between Job Insecurity and Organizational Cynicism in Eskişehir Foreign Language Courses

Year 2025, Volume: 7 Issue: 2, 171 - 200, 22.07.2025

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı iş güvencesizliği algısı ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Çalışma Eskişehir ilinde yabancı dil kurslarında çalışan İngilizce öğretmenlerinin katılımı ile gerçekleştirilmiş olup, ölçek madde sayısı üzerinden yeterliliği hesaplanmıştır. Çalışmada kolayda örneklem yöntemi kapsamında 145 kişiye ulaşılmıştır. Elde edilen veriler anket formu aracılığıyla toplanmış olup, anket formu demografik özelliklere yönelik sorulardan, örgütsel sinizm ve iş güvencesizliği ölçeğinden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 23 (Statistical Package for Social Sciences) kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak yabancı dil kurslarında çalışan İngilizce öğretmenlerinin iş güvencesizliği algısı ile örgütsel sinizm arasında istatistiksel olarak anlamlı ve karşılıklı pozitif bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca demografik değişkenlere göre elde edilen sonuçlarda evli bireylerin daha az iş güvencesizliği algısına sahip oldukları ve daha az sinik tutumlar geliştirdiği bulgusuna ulaşılmıştır.

Keywords

İş Güvencesizliği , Örgütsel Sinizm , İngilizce Öğretmenleri

References

Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126(3), 269-92. https://www.proquest.com/scholarly-journals/organizational-cynicism-bases-consequences/docview/231482422/se-2
Alanoğlu, M., & Karabatak, S. (2021). Social connectedness, gratitude and demographic variables as predictors of teachers' perceptions of organizational cynicism. International Online Journal of Education and Teaching, 8(2), 884-903.
Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract violation framework. Human Relations, 49(11), 1395-1418. https://doi.org/10.1177/001872679604901102
Andersson, L. M., & Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects. Journal Of Organizational Behavior, 18(5), 449-469. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1379(199709)18:5%3C449::AID-JOB808%3E3.0.CO;2-O
Arık, B. M., Polat, E., Korlu, Ö., & Düşkün, Y. (2018). Eğitim İzleme Raporu 2017-2018. Eğitim Reformu Girişimi.
Ashford, S. J., Lee, C., & Bobko, P. (1989). Content, causes, and consequences of job insecurity: A Theory-based measure and substantive test. The Academy of Management Journal, 32(4), 803-829. https://doi.org/10.5465/256569
Atalay, E. (2021). İş güvencesizliğinin duygusal tükenme üzerindeki etkisinde yabancılaşmanın düzenleyici ve aracı rolleri: Araştırma görevlileri örneği. [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi].
Barling , J., & Macewen, K. E. (1992). Linking work experiences to facets of marital functioning. Journal of Organizational Behaviour, 13(6), 573-583. https://doi.org/10.1002/job.4030130604
Barling, J., Dupré, K. E., & Hepburn, C. (1998). Effects of parents' job insecurity on children's work beliefs and attitudes. Journal of Applied Psychology, 83(1), 112-118. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0021-9010.83.1.112
Başaran, O., Özen , H., & Yeten, S. (2024). The teacher precariat: Implications and policies in the Turkish educational landscape. Leadership and Policy in Schools, 1-19. https://doi.org/10.1080/15700763.2024.2425365
Betti, E. (2018). Historicizing precarious work: Forty years of research in the social sciences and humanities. International Review of Social History, 63(2), 273-319. https://doi.org/10.1017/S0020859018000329
Borg, I., & Elizur, D. (1992). Job insecurity: Correlates, moderators and measurement. International Journal of Manpower, 13(2), 13-26. https://doi.org/10.1108/01437729210010210
Boya, F. Ö., Demiral, Y., Ergör, A., Akvardar, Y., & De Witte, H. (2008). Effects of perceived job insecurity on perceived anxiety and depression in nurses. Industrial Health, 46(6), 613-619. https://doi.org/10.2486/indhealth.46.613
Brandes, P., Dharwadkar, R., & Dean, J. W. (1999). Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, 2(1), 150-153.
Cebe, S. İ. (2022). Turizm işletmelerinde iş güvencesizliğinin iş-aile çatışmasına etkisi: Nevşehir'de bir uygulama. [Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi].
Chen, C., Liu, T., & Chen, Y. (2018, January). A study of career adaptability and work engagement of online teachers in the E-education industry: The mechanism of job insecurity and employability. In Proceedings of the 6th International Conference on Information and Education Technology. 190-195.
Cheng, G., & Chan, D. K. (2008). Who suffers more from job insecurity? A meta-analytic review. Applied Psychology, 57(2), 272-303. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.2007.00312.x
Clark, L. J. (2005). Moderators of the effects of perceived job insecurity: A comparison of temporary and permanent employees. [Doktora Tezi, Queensland University of Technology].
Çınar, O., Karcıoğlu, F., & Aslan, İ. (2014). The relationships among organizational cynicism, job insecurity and turnover intention: A survey study in Erzurum/Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150, 429-437. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.09.045
Dağyar, M., & Kasalak, G. (2018). Eğitim örgütlerinde yaşanan örgütsel sinizmin öncülleri ve sonuçları üzerine bir meta-analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 967-986. https://dergipark.org.tr/en/pub/hunefd/issue/39869/472927
Davy, J. A., Kinicki, A. J., & Scheck, C. L. (1997). A test of job security's direct and mediated effects on withdrawal cognitions. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 18(4), 323-349. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1379(199707)18:4%3C323::AID-JOB801%3E3.0.CO;2-%23
De Stefano, V. (2015). The rise of the just-in-time workforce: On-demand work, crowdwork, and labor protection in the gig-economy. Comp. Lab. L. & Pol'y J., 37, 471.
De Witte, H. (1999). Job insecurity and psychological well-being: Review of the literature and exploration of some unresolved issues. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(2), 155-177. https://doi.org/10.1080/135943299398302
De Witte, H. (2005). Job insecurity: Revıew of the internatıonal literature on definitions, prevalence, antecedents and consequences. Journal of Industrial Psychology, 31(4), 1-6. https://hdl.handle.net/10520/EJC89073
De Witte, H., & Näswall, K. (2003). `Objective' vs `Subjective' job insecurity: Consequences of temporary work for job satisfaction and organizational commitment in four European countries. Economic and Industrial Democracy, 24(2), 149-188. https://doi.org/10.1177/0143831X03024002002
Dean, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352. https://doi.org/10.5465/amr.1998.533230
Dede, E. (2017). İş güvencesizliği algısının ve örgütsel güven düzeyinin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkileri: Devlet ortaokulu ve özel ortaokul öğretmenleri üzerine bir araştırma. [Doktora Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi].
duvaR.english. (2024, Haziran 20). https://www.duvarenglish.com/turkeys-private-school-teachers-demand-job-security-living-wages-news-64546.
Eaton, J. A. (2000). A social motivation approach to organizational cynicism. [Yüksek Lisans Tezi, York University].
Erdost, E. H., Karacaoğlu, K., & Reyhanoğlu, M. (2007). Örgütsel sinizm kavramı ve ilgili ölçeklerin Türkiye'deki bir firmada test edilmesi. 514-524. http://hdl.handle.net/20.500.11787/1891
Etikan, İ., Musa, S. A., & Alkassim, R. S. (2016). Comparison of convenience sampling and purposive sampling. American Journal of Theoretical and Applied Statistics, 5(1), 1-4. https://doi.org/ 10.11648/j.ajtas.20160501.11
Feather, N. T., & Rauter, K. A. (2004). Organizational citizenship behaviors in relation to job status, job insecurity, organizational commitment and identification, job satisfaction and work values. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1), 81-94. https://doi.org/10.1348/096317904322915928
Fındık, M., & Eryeşil, K. (2012). Örgütsel sinizmin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. International Iron & Steel Symposium, 1250-1255.
Fitzgerald, M. R. (2002). Organizational cynicism: Its relationship to perceived organizational injustice and explanatory style. [Doktora Tezi, University of Cincinnati].
Forcella, L., Donato, D. D., Reversi, S., Fattorini, E., & Paolo, B. (2009). Occupational stress, job insecurity and perception of the health status in Italian teachers with stable or temporary employment. Journal of Biological Regulators and Homeostatic Agents, 23(2), 85-93.
George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 25 step by step: A simple guide and reference (Fifteenth Edition). Routledge.
Gezer, E. (2018). Yabancı diller yüksekokullarında görev yapan öğretim elemanlarının genel ve örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]
Greenhalgh, L., & Rosenblatt, Z. (1984). Job insecurity: Toward conceptual clarity. Academy of Management Review, 9(3), 438-448. https://doi.org/10.5465/amr.1984.4279673
Guidetti, G., Converso, D., Di Fiore, T., & Viotti, S. (2022). Cynicism and dedication to work in post-docs: Relationships between individual job insecurity, job insecurity climate, and supervisor support. European Journal of Higher Education, 12(2), 134-152. https://doi.org/10.1080/21568235.2021.1900743
Hegazy, A. M., Diab, G. M., Allam, S. M., & Shimaa E Elshall, S. E. (2024). Organizational identification and organizational cynicism and their effect on nurses' job performance. Menoufia Nursing Journal, 9(2), 193-213. https://doi.org/10.21608/menj.2024.378722
Hellgren, J., Sverke, M., & Isaksson, K. (1999). A two-dimensional approach to job insecurity: Consequences for employee attitudes and well-being. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(2), 179-195. https://doi.org/10.1080/135943299398311
Huang, G.-H., Niu, X., Lee, C., & Ashford, S. J. (2012). Differentiating cognitive and affective job insecurity: Antecedents and outcomes. Journal of Organizational Behavior, 33, 752-769. https://doi.org/10.1002/job.1815
İbrahimağaoğlu, Ö. & Can, E. (2017). Örgütsel sinizm ile örgütsel tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi: Hizmet sektörü çalışanları üzerine ampirik bir araştırma. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), s. 181-205. https://dergipark.org.tr/en/pub/ysbed/issue/31709/309288
James, M. S. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organizations: An examination of the potential positive and negative effects on school systems. [Doktora Tezi, Florida State University]
Johnson, J. L., & O'Leary-Kelly, A. M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: Not all social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior, 24(5), 627-647. https://doi.org/10.1002/job.207
Kahraman, S., & İşözen, H. (2019). Devlet ve özel ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ile örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Biruni Sağlık ve Eğitim Bilimleri Dergisi, (3), 1-20.
Kahya, C. (2013). Örgütsel sinizm, iş performansını etkiler mi? İş tatmininin aracılık etkisi. Global Journal of Economics and Business Studies, 2(3), 34-46. https://dergipark.org.tr/en/pub/gumusgjebs/issue/7489/98697
Kalağan, G., & Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 83-97. https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11116/132932
Kalleberg, A. L. (2009). Precarious work, insecure workers: Employment relations in transition. American Sociological Review, 74(1), 1-22. https://doi.org/10.1177/000312240907400101
Karacaoğlu, K., & İnce, F. (2012). Brandes, Dharwadkar ve Dean’in (1999) örgütsel sinizm ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Kayseri organize sanayi bölgesi örneği. Business and Economics Research Journal, 3(3), 77-92.
Karanfil, S. M. & Doğan, A. (2020). Çalışanların iş güvencesizliğine yönelik algılarının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisinde kaygının aracı rolü. Alphanumeric Journal, 8(1), 144-162. https://doi.org/10.17093/alphanumeric.588752
Karapınar, A., & Hatipoğlu, Z. (2021). Özel öğretim kurumlarında görev alan öğretmenlerin iş güvencesi algısının örgütsel bağlılık ve performansa etkisi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 52-64. https://dergipark.org.tr/en/pub/ysbed/issue/65290/834166
Kaya, F., & Yıldız, K. (2020). Özel okullarda çalışan öğretmenlerin iş güvencesi ve iş memnuniyeti algılarının, örgütsel bağlılık ve motivasyonlarına etkisi. ZfWT, 12(3), 109-133.
Kaya, S., & Demirdağ, S. (2024). Öğretmenlerin örgütsel sinizm, örgütsel vatandaşlık ve tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelemesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 13(4), 831-846. https://doi.org/10.30703/cije.1364401
Kıral, B. (2023). Organizational cynicism and school administrators' strategies to cope with teachers' cynicism. International Journal on New Trends in Education and Their Implications (IJONTE), 14(1), 151-158.
Kim, S. M., & Jo, S. J. (2024). An examination of the effects of job insecurity on counterproductive work behavior through organizational cynicism: Moderating roles of perceived organizational support and quality of leader-member exchange. Psychological Reports, 127(2), 957-993. https://doi.org/10.1177/00332941221129135
Klandermans, B., & Vuuren, T. V. (1999). Job insecurity: Introduction. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(2), 145-153. https://doi.org/10.1080/135943299398294
Köse, E., Özkoç, A. G., & Bekçi, İ. (2019). İş güvencesizliğinin işten ayrılma niyetine etkisi: Muhasebe meslek mensuplarına yönelik bir araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 396-409. https://dergipark.org.tr/en/pub/nevsosbilen/issue/51363/589771
Mabrouk, Sohair & Gab Allah, Amal. (2020). Relationship among organizational cynicism, perceived job insecurity and nurses’ work role performance. Journal of Nursing Education and Practice. 10(4), 99-100. https://doi.org/10.5430/jnep.v10n4p99.
Mousa, M. (2017). Organizational cynicism and organizational commitment in Egyptian public primary education: When spring yields black flowers. Management Research and Practice, 6(9), 4-19.
Naswall, K., & De Witte, H. (2003). Who feels insecure in europe? Predicting job insecurity from background variables. Economic and Industrial Democracy, 24(2), 189-215. https://doi.org/10.1177/0143831X03024002003
Nemr, M. A., & Liu, Y. (2021). The impact of ethical leadership on organizational citizenship behaviors: Moderating role of organizational cynicism. Cogent Business & Management, 8(1), 1-14. https://doi.org/10.1080/23311975.2020.1865860
Özdemir, B., & Tekin, E. (2018). Örgütsel sinizm’in örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 129-150.
Qian, Y., & Daniels, T. D. (2008). A communication model of employee cynicism toward organizational change. Corporate Communications: An International Journal, 13(3), 319-332. https://doi.org/10.1108/13563280810893689
Reisel, W. D., Chia, S.-L., Maloles, C. M., & Slocum Jr., J. W. (2007). The effects of job insecurity on satisfaction and perceived organizational performance. Journal of Leadership & Organizational Studies, 14(2), 106-116. https://doi.org/10.1177/1071791907308055
Ruvio , A., & Rosenblatt, Z. (1999). Job insecurity among Israeli schoolteachers sectoral profiles and organizational implications. Journal of Educational Administration, 37(2), 139-158. https://doi.org/10.1108/09578239910263024
Saad Saleh Ali, M., & Abdelwahab Ibrahim Elsayed, A. (2022). Correlation between organizational cynicism and counterproductive work behaviors among nurses. Egyptian Journal of Health Care, 13(2), 1601-1614.
Sağıroğlu, S. (2013). Güvencesiz çalışmadan güvencesiz yaşam şartlarına: Türkiye’de ataması yapılmayan öğretmenler örneği. [Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi].
Samadi, L., Bagheri, M. S., Sadighi, F., & Yarmohammadi, L. (2020). An inquiry into EFL instructors’ organizational silence, job insecurity, job satisfaction, and burnout. Journal of Language and Translation, 10(1), 93-111.
Schermelleh, E. K., Moosbrugger, H., & Muller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures, Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Seçer, B. (2011). İş güvencesizliğinin içsel işten ayrılma ve yaşam doyumuna etkisi. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(4), 43-60. https://dergipark.org.tr/en/pub/isguc/issue/25479/268747
Seçkin, Ş. (2018). Algılanan iş güvencesizliği ve örgütsel sinizm ilişkisinde algılanan içsellik statüsü ve örgütsel desteğin rolü: İmalat sektöründe bir araştırma. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 13(50), 112-124. https://doi.org/10.19168/jyasar.334834
Sharma, K., Davidson, B. G. J., George, J. P., & Muttungal, P. V. (2024). Breeding distrust during artificial intelligence (AI) era: How technological advancements, job insecurity and job stress fuel organizational cynicism?. Evidence-based HRM, Emerald Publishing Limited. https://doi.org/10.1108/EBHRM-05-2024-0159
Singh, P., Kharwar, S., & Mishra, N. (2025). Job insecurity and work engagement among teachers: Moderated-mediation involving affective well-being and emotion regulation difficulties. Social Psychology of Education, 28(70), 1-24. https://doi.org/10.1007/s11218-025-10033-9
Sora, B., Caballer, A., González-Morales, M. G., & Peiro, J. M. (2011). Consequences of job insecurity and the moderator role of occupational group. The Spanish Journal of Psychology, 14(2), 820-831. https://doi.org/10.5209/rev_SJOP.2011.v14.n2.29
Sverke, M., & Hellgren, J. (2002). The nature of job insecurity: Understanding employment uncertainty on the brink of a new millennium. International Association for Applied Psychology, 51(1), 23-42. https://doi.org/10.1111/1464-0597.0077z
Sverke, M., Hellgren, J., & Naswall, K. (2002). No security: A meta-analysis and review of job insecurity and its consequences. Journal of Occupational Health, 7(3), 242-264.
Şeker, S. (2011). Çalışanlarda iş güvencesizliği ve tükenmişlik ilişkisi: Tıbbi tanıtım sorumlularına yönelik bir alan araştırması. [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi].
Şener, G., & Aytaç, T. (2023). Öğretmenlerin örgütsel sinizm algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 40-59. https://doi.org/10.31592/aeusbed.1097977
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Experimental designs using ANOVA (Vol. 724). Thomson/Brooks/Cole.
Terzi, C., & Sazkaya, M. K. (2020). Örgütsel sinizmin örgütsel bağlılık üzerine etkisinin incelenmesi: Hekimlere yönelik bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 129-143. https://doi.org/10.33206/mjss.487309
Thinane, S. G. (2005). Job insecurity, job satisfaction, organisational commitment, burnout and work engagement of personnel after an incorporation of tertiary educational institutions [Doktora Tezi, North-West University].
Tokmak, M. (2019). Örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (53), 183-202. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.438231
Topluk, G. (2018). Algılanan iş güvencesizliğinin örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde örgütsel desteğin düzenleyici rolü. [Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi]
Valibayova, G. (2018). İş güvencesizliği algısının iş stresi ve iş performansına etkisi: Araştırma görevlileri üzerine bir çalışma. [Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]
Wanous, J. P., Reichers, A. E., & Austin, J. T. (2000). Cynicism about organizational change: Measurement, antecedents, and correlates. Group & Organization Management, 25(2), 132-153. https://doi.org/10.1177/1059601100252003