INVESTIGATION OF PATERNALIST LEADERSHIP MODEL IN HEALTH INSTITUTIONS

Yıl 2018, Sayı: 1, 1 - 12, 03.12.2018

Erhan Kılınç

https://doi.org/10.35345/johmal.518870

Cited By: 4

Öz

Leadership,
which is considered as a social impact process, in the most general sense; it
is defined as the ability and ability to drive and manage people. Classical
leadership approaches can no longer meet today's leadership needs. Because the
qualities, possibilities and environments of both the leader and the followers
have changed. It is also stated that a leader's chance of success is possible
by adapting to changing conditions rather than applying all the principles of
leadership. Nowadays, "Whatever the environment, certain leadership styles
are always good and effective" opinion rather than lead the society to
society, from culture to culture is even widespread opinion may vary from
sector to sector. However, it can be said that societies will more easily adopt
leaders who are close to their own culture styles, and this will positively
affect the organizations which are a building block of society. Paternalist
leadership is one of the most important research subjects of this approach. One
of the reasons for the importance of paternalist leadership is that this
leadership model, which is seen as a result of paternalist culture in Southeast
Asian countries, which has an increasing importance in the world economy, is
widely seen.

Leadership
models that can be applied in health care institutions are among the important
health management topics investigated until now. Because many of the problems
experienced in health organizations , as in other organizations, are based on
the lack of good management of these organizations. The solution of these
problems can be provided by leaders who are adapted to the field, organization
and society. Today, when changes are experienced quickly and the society is
conscious, it is possible that health organizations can demonstrate their
modern management approach and that they have an interactive, human-oriented
and innovative leadership. In this study, the paternalist understanding of
leadership areas required for effective and efficient management of health
institutions and the effects of this understanding on health enterprises were
examined.

Anahtar Kelimeler

Health institutions, leadership, paternalist leadership

SAĞLIK KURUMLARINDA PATERNALİST LİDERLİK MODELİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bir toplumsal etki süreci olarak değerlendirilen liderlik en genel
anlamıyla; insanları sevk ve idare edebilme becerisi ve yeteneği olarak
tanımlanmaktadır. Klasik liderlik yaklaşımları artık günümüzün liderlik
ihtiyaçlarını karşılayamamaktadır. Çünkü hem liderin hem de takipçilerin
nitelikleri, olanakları ve çevreleri artık çok değişmiştir. Ayrıca bir liderin
başarı şansı, liderlik ilkelerinin tamamını uygulamasından ziyade değişen
koşullara dengeli bir şekilde uyum sağlayabilmesi ile mümkün olduğu ifade edilmektedir.
Günümüzde artık, “ortam ne olursa olsun, bazı liderlik tarzları daima iyidir ve
etkilidir” görüşü yerine liderliğin toplumdan topluma, kültürden kültüre hatta
sektörden sektöre değişebileceği görüşü yaygınlaşmaktadır. Bununla birlikte
toplumların, kendi kültür tarzlarına yakın liderleri daha kolay benimseyeceği
ve dolayısıyla bu durumun toplumun bir yapı taşı olan örgütleri de olumlu
etkileyeceği de söylenebilir. Bu yaklaşımın yakın zamanda önem kazanan
araştırma konularından biri de paternalist liderliktir. Paternalist liderliğin
önem kazanmasının nedenlerinden biri de dünya ekonomisinde artan bir öneme
sahip olan Güneydoğu Asya ülkelerinde de paternalist kültürün sonucu olarak
görülen bu liderlik modelinin yaygın olarak görülmesidir.

Sağlık kurumlarında yönetimi uygulanabilecek liderlik modelleri,
günümüze kadar araştırılan önemli sağlık yönetimi konular arasındadır. Çünkü
sağlık örgütlerinde yaşanan pek çok sorunun temelinde, diğer örgütlerde de
olduğu gibi, bu örgütlerin iyi yönetilmemesi yatmaktadır. Bu sorunların çözümü
ise alanına, örgüte ve topluma uyum sağlamış liderlerle sağlanabilir.
Değişimlerin hızlı yaşandığı ve toplumun bilinçlendiği günümüzde, sağlık
kuruluşların çağdaş yönetim anlayışını ortaya koyabilmeleri, etkileşimci, insan
odaklı ve yenilikçi bir liderlere sahip olmaları ile mümkündür. Bu çalışmada,
sağlık kuruluşlarının etkili ve verimli yönetebilmesi için gereken liderlik
alanlarından paternalist anlayışı, bu anlayışın sağlık işletmelerinde etkileri
ve sağlık sektöründe yapılacak paternalist liderlik araştırmalarında dikkat
edilmesi gereken konular incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Sağlık kurumları, liderlik, paternalist liderlik

Kaynakça

• Aslan, Ş., ve Uyar, S. (2015). Sağlık yöneticilerinde Liderlikte Özellikler Teorisi algılamaları. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(2), 519-530.
• Atıcı, E. (2007). Hasta-hekim ilişkisi kavramı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 33 (1) 45-50, Bursa.
• Aycan, Z. (2006). Paternalism: Towards conceptual refinement and operationalization. In K. S. Yang, K. K. Hwang, & U. Kim (Eds.), Scientific Advances İn Indigenous Psychologies:
• Cesur, D. K. (2015). Paternalist liderlik ve örgüt kültürü ilişkisi: Sakarya Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Chen, X. P., Eberly, M. B., Chiang, T. J., Farh, J. L., ve Cheng, B. S. (2014). Affective trust in Chinese leaders: Linking paternalistic leadership to employee performance. Journal of management, 40(3), 796-819.
• Cheng B.S., Chou L.F., Wu T.Y., Huang M.P. and Farh J.L. (2004). “Paternalistic Leadeship and Subordinate Responses:Establishing a Leadership Model in Chinese Organizations”, Asian Journal of Social Psychology, Volume7, pp.89-117.
• Çıraklar, N. H., Ucar, Z., ve Sezgin, O. B. (2016). Effects of paternalistic leadership on organizational identification: mediating role of trust in leader. Research Journal of Business and Management, 3(1), 73-87.
• Durmuş, A. (2016). Yöneticilerin Liderlik Davranışlarının Çalışanların Örgütsel Bağlılığı İle İlişkisinin İstatistiksel Yöntemlerle Araştırılması. Business And Management Studies: An International Journal, 4(2).
• Empirical, Philosophical, And Cultural Contributions (pp. 445-466). London: Cambridge University Press
• Eraslan L.,(1998) Liderlikte Post-Modern Bir Paradigma: Dönüşümcü Liderlik, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134
• Erben, G., S. ve Güneşer, A., B. (2008). “The Relationship Between Paternalist Leadership and Organizational Commitment: Investigating The Role of Climate Regarding Ethics”, Journal of Business Ethics, 82: 955-968.
• Erdal, M. ve Altıntaş H.(2007). İşletmelerde Dönüştürücü Liderlik Davranışlarının Analizi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, K.Maraş.
• Erdem, O. ve Dikici, M.(2009). Liderlik ve Kurum Kültürü Etkileşimi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz-2009, C.8 S.29 (198-213)
• Farh, J. L., & Cheng, B. S. (2000). A cultural analysis of paternalistic leadership in Chinese organizations. In Management and organizations in the Chinese context (pp. 84-127). Palgrave Macmillan, London.
• Hao, Z. ve Lirong, L. (2007). Relationship between Paternalistic Leadership and Organizational Justice. Acta Psychologica Sinica, 5(17).https://ismetbarutcugil.com/2015/03/06/karizmatik-liderlik/, E.T.:23.12.2018
• Izgar, H. (Ed.). (2012). Endüstri ve örgüt psikolojisi. Eğitim Kitabevi.
• Karakaş, F. (2009). Sıfır Merkez Liderlik. Hayat Yayınları, İstanbul.
• Kavuncubaşı, Ş. (2000). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Keçecioğlu T. (2003). ‘Lider & Liderlik’. 1.Baskı. İstanbul. Okumuş Adam Yayıncılık.
• Keklik, B. (2012). Sağlık Hizmetlerinde Benimsenen Liderlik Tiplerinin Belirlenmesi: Özel Bir Hastane Örneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi ( C.XIV, S I, 2012 )
• Köksal, O. (2011). Bir Kültürel Liderlik Paradoksu: Paternalizm/A Cultural Leadership Paradox: Paternalism. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15).
• Küçüközkan, Y. (2018). Yönetici Hizmetkâr Liderlik Ölçeğinin Güvenilirlik Ve Geçerlilik Çalışması: Sağlık Kurumlarına Yönelik Bir Araştırma (A Reliability and Validity Study of Servant Leadership Scale: A Research in Health Institutions), Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(5).
• Mutlu, M. S. (2018). Hasta-Hekim İlişkisinde Temel Yaklaşımlar: Paternalizm Ve Hasta Özerkliği, Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özkan, M. (2016). Liderlik Hangi Sıfatları, Nasıl Alıyor? Liderlik Konulu Makalelerin İncelenmesi. Gaziantep University Journal Of Social Sciences, 15(2), 615-639.
• Özsalmanlı, A. Y. (2005). Türkiye’de Kamu Yönetiminde Liderlik ve Lider Yöneticilik. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 137-146.
• Paşa, S. F. (2000). Türkiye ortamında liderlik özellikleri: Türkiye’de yönetim, liderlik ve insan kaynakları uygulamaları, 225-241.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. V. (2003). Örgütsel psikoloji. Furkan Ofset, Bursa.
• Soylu, S. (2011). Creating a family or loyalty-based framework: The effects of paternalistic leadership on workplace bullying. Journal of business ethics, 99(2), 217-231.
• Şendoğdu, A. A., ve Erdirençelebi, M. (2014). Paternalist Liderlik İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 253-274.
• Tengilimoğlu, D., Işık, O. ve Akbolat, M. (2014). Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Tetik, H. T. ve Köse, S. (2015). Örgüt Çalışanlarının Paternalistik Liderlik Algıları ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(26), 29-56.
• Uluköy, M., Kılıç, R. ve Bozkaya, E. (2014). Hiyerarşik Yapısı Yüksek Olan Kurumlarda Liderlik Yaklaşımlarının Çalışanların Motivasyonu Üzerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 191-206.
• Uysal, Ş., Keklik, B., Erdem, R., Çelik, R. (2012). Hastane Yöneticilerinin Liderlik Özellikleri İle Çalışanların İş Üretkenlik Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 15(1), 25-57.
• Yüksek, A. (2005). Türk Kamu Yönetiminde Önderlik Davranışı. Ankara: AÜ.
• https://ismetbarutcugil.com/2015/03/06/karizmatik-liderlik/, E.T.:23.12.2018
• http://www.tdk.gov.tr/, E.T.: 23.12.2018
• https://www.etimolojiturkce.com/ kelime/paternalizm, E.T.: 23.12.2018