Silajlık Mısır Yetiştiriciliğinde Çapraz Ekim Yönteminin Verim ve Kaliteye Etkisi

Year 2024, , 53 - 62, 31.12.2024

Kemal Altuntaş , Mustafa Yılmaz

https://doi.org/10.58728/joinabt.1482467

Abstract

Bu araştırma; silajlık mısır yetiştiriciliğinde çapraz ekim yönteminin Sakarya ekolojik koşullarında verim ve kalite unsurlarının belirlenmesi amacıyla 2023 yılında Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Ziraat Fakültesi deneme arazisinde çalışılmıştır. Çalışma, Kale hibrit mısır çeşidi kullanılarak tesadüf blokları deneme planına göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. 5 farklı ekim yönteminin uygulandığı araştırmada; geleneksel 15×70 cm ekim şekline alternatif olarak, (20+50) cm sabit sıra arası mesafesine sahip çapraz ekim yönteminde 4 farklı sıra üzeri mesafesinin (15, 20, 25 ve 30 cm) verim ve kaliteye etkisi araştırılmıştır. Çalışmada; bitki boyu (cm), yaprak boyu (cm), yaprak eni (cm), yaprak sayısı (adet), yeşil ot verimi (kg/da), yaprak/sap oranı (%), koçan/bitki oranı (%), kuru madde oranı (%), kuru madde verimi (kg/da), ham protein oranı (%), ADF oranı (%), NDF oranı (%), ham selüloz oranı (%) ve ham kül oranı (%) özellikleri incelenmiştir. İstatistiksel analiz sonucunda; bitki boyu, yaprak boyu, yaprak eni, yeşil ot verimi, yaprak/sap oranı, koçan/bitki oranı, kuru madde verimi, ham protein, ADF, NDF ve ham selüloz oranları çok önemli bulunmuşken, diğer özelliklere ait ortalamalar arasında oluşan farkın önemsiz olduğu belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen ortalama veriler değerlendirildiğinde, Sakarya ekolojik şartlarında ana ürün yetiştirme dönemi içerisinde silajlık mısır yetiştiriciliğinde verim ve kalite yönünden 15×(20+50) cm çapraz ekim yönteminin önerilebileceği kanaatine varılmıştır.

Keywords

Silajlık mısır, çapraz ekim yöntemi, verim, kalite

Effect of Cross Sowing Method on Yield and Quality in Silage Corn Cultivation

Abstract

This research was carried out in Sakarya University of Applied Sciences, Faculty of Agriculture experimental field in 2023 to determine the yield and quality factors of cross sowing method in silage maize cultivation under Sakarya ecological conditions. The study was carried out using Kale hybrid maize variety according to the coincidence blocks experiment plan with 3 replications. In the study in which 5 different sowing methods were applied, the effect of 4 different row spacing (15, 20, 25 and 30 cm) on yield and quality was investigated in the cross sowing method with a fixed row spacing of (20+50) cm as an alternative to the traditional 15×70 cm sowing method. Plant height (cm), leaf height (cm), leaf width (cm), number of leaves (number), green herbage yield (kg/da), leaf/stalk ratio (%), cob/plant ratio (%), dry matter rate (%), dry matter yield (kg/da), crude protein rate (%), ADF rate (%), NDF rate (%), crude cellulose rate (%) and crude ash rate (%) were investigated. As a result of statistical analysis; plant height, leaf height, leaf width, green herb yield, leaf/stalk ratio, cob/plant ratio, dry matter yield, crude protein, ADF, NDF and crude cellulose ratios were found to be very significant, while the difference between the averages of other traits was found to be insignificant. When the average data obtained from the research were evaluated, it was found that 15×(20+50) cm cross sowing method was the most important method in terms of yield and quality in silage maize cultivation in the main crop growing period under Sakarya ecological conditions.

Keywords

Silage maize, cross-sowing method, yield, quality

References

• Cankurt, M., Miran, B., Şahin, A. (2010). Sığır eti tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. İzmir İli Örneği, Hayvansal Üretim, 51(2), 16-22.
• Cevheri, A.C., Polat, T. (2009). Şanlıurfa’da yem bitkileri tarımının dünü, bugünü ve yarını. Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(1), 63-67.
• Budak, F., Budak, F. (2014). Yem bitkilerinde kalite ve yem bitkileri kalitesini etkileyen faktörler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 7(1), 1-6.
• TÜİK, (2001). Türkiye İstatistik Kurumu, Tarım ve orman alanları. https://data.tuik.gov.tr/ Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1
• Demiroğlu Topçu, G., Özkan, Ş.S. (2017). Türkiye ve Ege Bölgesi çayır-mera alanları ile yem bitkileri tarımına genel bir bakış. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(1), 21-28.
• BM. (2022). Birleşmiş Milletler. Dünya nüfusu beklentileri. https://population.un.org/ dataportal/ Açıkgöz, E., Turgut, İ., Filya, İ. (2002). Silaj Bitkileri Yetiştirme ve Silaj Yapımı. Hasad Yay. Ltd. Şti. Bursa, 86 s.
• Ranum, P., Pena-Rosas, J.P., Garcia-Casal, M.N. (2014). Global maize production, utilization and consumption. Annals of the New York Academy of Sciences, 1312, 105-112.
• Öz, A., Kapar, H., Dok, M. (2023, 6 Mayıs). Mısır tarımı. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ktae/Belgeler/brosurler/M%C4%B1s%C4%B1r%20Tar%C4%B1m%C4%B1.pdf
• Sarıyerli, Ş., Soylu, S. (2016). Sivas koşullarında farklı bitki sıklıklarında silajlık mısır çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 5(2), 77-88.
• Brohi, A.R., Aydeniz, A. (1991). Gübreler ve Gübreleme. Cumhuriyet Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları: 10, Ders Kitabı: 3, Tokat, 880 s.
• Rafiq, M.A., Ali, A., Malik, M.A., Hussain, M. (2010). Effect of fertilizer levels and plant densities on yield and protein contents of autumn planted maize. Pak. J. Agri. Sci., 47(3), 201-208.
• Güneş, A., Acar, R. (2006). Karaman ekolojik koşullarında silajlık hibrit mısır çeşitlerinin ikinci ürün olarak yetiştirme imkanlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(39), 84-92.
• Sönmez, F. (2000). Farklı ekim sıklıklarının bazı mısır çeşitlerinde tane verimi ve verim komponentlerine etkisi. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1), 103-108.
• Yozgatlı, O. (2017). Yozgat ekolojik koşullarına uygun silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Bozok Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yozgat, 36 s.
• Torun, Ö. (2019). Bursa koşullarında farklı silajlık mısır çeşitlerinin bazı verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 36 s.
• Boran, E. (2007). Bitki sıklığının silajlık mısırda verim ve bazı agronomik karakterlere etkisi, (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 40 s.
• Ünsal, B. (2020). Farklı sıra üzeri mesafelerinin kırşehir ekolojik koşullarında bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir, 50 s.
• Şavk, Ç. (2019). İkinci ürün silajlık mısırda (Zea mays L.) alternatif sıra aralıklarının verim ve verim unsurları üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 37 s.
• Saruhan, V., Şireli, H.D. (2005). Mısır (Zea mays L.) bitkisinde farklı azot dozları ve bitki sıklığının koçan, sap ve yaprak verimlerine etkisi üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2), 45-53.
• Çarpıcı Budaklı, E. (2009). Bitki yoğunluğu ve farklı miktarda azot uygulamalarının stres fizyolojisi açısından silajlık mısır yetiştiriciliğinde değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 300 s.
• Öztürk, A., Bulut, S., Boran, E. (2008). Bitki sıklığının silajlık mısırda verim ve bazı agronomik karakterlere etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(2), 217-224.
• Bayram, G., Turgut, İ., Şenyiğit, E. (2017). İkinci ürün olarak yetiştirilen silajlık mısırda ekim şekilleri ile farklı bitki sıklıklarının verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20(Özel Sayı), 97-101.
• Turgut, İ., Duman, A., Bilgili, U., Açıkgöz, E. (2005). Alternate row spacing and plant density effects on forage and dry matter yield of corn hybrids (Zea mays L.). J. Agronomy & Crop Science, 191, 146-151.
• Widdicombe, W.D., Thelen, K.D. (2002). Row width and plant density effect on corn forage hybrids. Agronomy Journal, 94, 326-330.
• Seydoşoğlu, S., Saruhan, V. (2017). Mısır bitkisinde (Zea mays L.) ekim zamanı ve çeşidin silaj kalitesi üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(3), 361-366.
• Taş, T., Öktem, A.G., Öktem, A., Sürücü, A. (2017). Harran ovası koşullarında yetiştirilen mısır bitkisinde (Zea mays L. indentata) farklı ekim sıklıklarının silaj verimi ve kalitesi üzerine etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(Özel Sayı), 125-130.
• Yılmaz, N., Akman, O., Önal Aşcı, Ö. (2020). Bazı silajlık mısır çeşitlerinde (Zea mays L.) verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 9(1), 271-278.
• Balmuk, Y. (2012). Konya yunak koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat, 54 s.
• Erdal, Ş., Pamukçu, M., Ekiz, H., Soysal, M., Savur, O., Toros, A. (2009). Bazı silajlık mısır çeşit adaylarının silajlık verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 75-81.
• Yıldız, H., İlker, E., Yıldırım, A. (2017). Bazı silajlık mısır (Zea mays) çeşit ve çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2), 81-89.
• Özdüven, M.L., Koç, F., Polat, C., Coşkuntuna, L., Başkavak, S., Şamlı, H.E. (2009). Bazı mısır çeşitlerinde vejetasyon döneminin silolamada fermantasyon özellikleri ve yem değeri üzerine etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(2), 121-129.