ZENGEZUR KORİDORUNUN ULUSLARARASI TİCARET POLİTİKASI VE LOJİSTİK AÇIDAN ÖNEMİ

Yıl 2022, Sayı: 8, 66 - 74, 30.04.2022

Alper Tütünsatar

https://doi.org/10.46236/jovosst.1107596

Cited By: 1

Öz

Türkiye ve Azerbaycan arasındaki uluslararası ticaret her iki ülke için de bu nedenle önemlidir. Azerbaycan’ın ihracat yaptığı başlıca ülkeler sıralandığında Türkiye %19 pay ile 2. sırada yer almaktadır. Azerbaycan’ın ithalat verilerine incelendiğinde toplam ithalatın 10,7 milyar dolar olduğu ve dünya genelinde 92. sırada bulunduğu anlaşılmaktadır. Türkiye %15 pay ile yine Azerbaycan’ın 2. en büyük ihracat ortağı konumundadır. İthalat ve ihracat verilerinin Türkiye açısından değerlendirilmesi sonucunda, Türkiye’nin toplam ihracat hacminin 169 milyar dolar olduğu, toplam ithalat hacminin ise 219,5 milyar dolar olduğu görülmüştür. Bu hacim değerlerinden ihracatın 1,3 milyar doları Azerbaycan’a, ithalatın 328 milyon doları ise Azerbaycan’dan yapılmıştır. 2020 yılı için Azerbaycan tarafından gerçekleşen ihracat ve ithalat verilerinden sırasıyla 1,7 milyar dolar ve 8,2 milyar dolar boyutlarındaki hacmi karayolu ile gerçekleştirilmiştir. Bu değerler Türkiye için ise sırasıyla 53 milyar dolar ve 41 milyar dolar hacmindedir. Karayolu taşımacılığının maliyetleri uluslararası ticarette önemli bir konudur. Gerçekleştirilen bu çalışma ile açılması planlanan Zengezur koridorunun Azerbaycan ile Türkiye arasındaki uluslararası ticarete muhtemel etkileri araştırılmıştır. Yapılan incelemeye göre mevcut durumda karayolu taşımacılığında Gürbulak sınır kapısından çıkılarak İran üzerinden Bilasuvar sınır kapısına ulaşılmaktadır. Bilasuvar sınır kapısından Azerbaycan’a giriş yapılarak Bakü’ye ulaşım söz konusudur. Bu ulaşım hattı değerlendirildiğinde ise ortalama 819 km mesafe olduğu görülmüştür. Zengezur koridorunun tamamlanması ile yeni güzergâh Dilucu sınır kapısından Nahcivan’a geçilmesi ve oradan devam edilmesi şeklinde devam edilecektir. Oluşturulması planlanan yeni güzergâh ile ortalama seyahat mesafesi 618 km olacaktır. Burada yaklaşık %25 mesafe kazancı olacaktır ve bu durum neticesinde karayolu taşımacılığının maliyetleri düşürülebilecektir.

Anahtar Kelimeler

uluslararası ticaret, Zengezur, lojistik

Teşekkür

Değerli fikirleri ve katkıları için Prof. Dr. Serdal Terzi'ye ve Dr. Öğretim Üyesi Ekinhan Erişkin'e sonsuz teşekkürler.

Kaynakça

• Akyüz, A. Ö., Şimşek, B. ve Güngör, A. (2018). “Enerji Güvenliği Açısından Türkiye: Politikalar ve İş Birlikleri”, Mesleki Bilimler Dergisi, 7(2), 337-340.
• Alpdoğan H., Akal, M., Hasanov G., (2020). “Türkiye ile Azerbaycan’ın Dış Ticaret Gelişimi”, Journal of Business and Trade, 1(1), 16-26,
• Altuğ, F.N. ve Demirtaş, I. (2021). “Sınır Ötesi Ham Petrol Boru Hattı Yatırımları ve Teorik İncelemesi: BTC ve Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hatları Örneği”, Journal of Emerging Economies and Policy, 6(2), 247-261.
• Aras, O. N. ve Suleymanov, E. (2012). “Azerbaycan’ın Bağımsızlığının 20 Yılında: Azerbaycan-Türkiye Ekonomik İlişkileri ve Perspektifi” (Kasım 30, 2012). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2182920
• Aslanlı, A. (2018). “Türkiye-Azerbaycan Ekonomik İlişkileri”, Yönetim ve Ekonomi, 25(1), 15-27
• Aydın, U. (2017), “Türkiye ve Azerbaycan Arasında Ulaştırma İşbirliği: Çağdaş İpek Yolu Üzerine Bölgesel ve Küresel Bir Analiz”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Bahar 2017(19), 207-223
• Aydın, U. (2018). “Türkiye – Azerbaycan İlişkilerinin Son On Yılı (2006-2016): Kardeşlikten Stratejik İşbirliğine Uzanan Yol”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(13), 38-62.
• Baghırova, A., Oğuzhan, A. ve Yıldız, E. (2017). “Türkiye-Azerbaycan Dış Ticaretini Etkileyen Faktörler (1998-2014 Dönemi)”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 301-314.
• Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2015) “Uluslararası ve Yurtiçi Ticarette Taşıma Türlerinin Payı: Bir Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Uygulaması”, Çankırı Karatekin Üniversitesi SBE Dergisi, 6(2), 405-436
• Bousonville, T., Cheubou Kamga, D., Krüger, T., ve Dirichs, M. (2020). “Data Driven Analysis And Forecasting Of Medium And Heavy Truck Fuel Consumption”, Enterprise Information Systems, 1-22.
• Coşar, A.K., Demir B. (2016). “Domestic Road İnfrastructure And İnternational Trade: Evidence From Turkey” Journal of Development Economics, 118, 232–244
• Dindar, R., Lokmanoğlu, E. ve Chingiz, R. (2017). “Türkiye İle Azerbaycan Arasında Karayolu Ulaşımı Taşımalarının Ve Liman Hizmetlerinin Gelişiminin Öncelikli Yönleri”, Ekonomik, Toplumsal ve Siyasi Analiz Dergisi. II(10), s. 1-26.
• Durmuş, S. (2018). “Türkiye Azerbaycan Dış Ticaret Hacmi ve Cari Açık: Ampirik Bir Çalışma”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,11(3), 2575-2584.
• Ekşi, M. (2009). “Türkiye-Azerbaycan İlişkileri: Söylemden Reelpolitiğe”, Avrasya Etüdleri, 36 (2), 95-112.
• Eravcı, H. M. (2019). “Sovyetler Sonrası Azerbaycan Türkiye Arasındaki Enerji İşbirliği Çalışmaları ve Dış Politikadaki Etkisi”, Ulisa: Uluslararası Çalışmalar Dergisi, 3(1), 37-48.
• Gulaliyev, M. G., Ok, N. I., Musayeva, F. Q., Efendiyev, R. J., Musayeva, Jamila Q. ve Agayeva, S. R. 2016, “Economic Liberalization And İts İmpact On Human Development: A Comparative Analysis Of Turkey And Azerbaijan”, International Journal Of Environmental & Science Education, 11(17), 9753-9771
• House, M., Bruinsma, F. R., Rienstra, S. A., Rietveld, P., ve Rienstra, S. A. (1997). “Economic Impacts of the Construction of a Transport Corridor: A Multi-Level And Multiapproach Case Study For The Construction Of A1 Highway In The Netherlands”. Regional Studies, 31, 391–402.
• Jiang Y., Qiao, G. ve Lu, J. (2020). “Impacts of the New International Land–Sea Trade Corridor on the Freight Transport Structure in China, Central Asia, the ASEAN countries and the EU”, Research in Transportation Business & Management, 35, 1-9
• Koca, M. (2021). “Lojistik Sektörünün Dış Ticaret Gelişimi Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Türkiye Örneği”, Mersin Üniversitesi Denizcilik ve Lojistik Araştırmaları Dergisi, 3(1), 40-62
• Kuştepeli, Y., Gülcan, Y. ve Akgüngör, S., (2012). “Transportation Infrastructure Investment, Growth And International Trade in Turkey”. Applied Economics, 44(20), 2619–2629 Mammadov, İ., (2018). “Azerbaycan Ekonomisinin Bağımsızlıktan Sonraki Entegrasyon Süreci, Turkish Studies”, 13(15), 323-332
• Muradov, A., Bağırzade, E., 2015, Azerbaycan Ve Türkiye Ekonomik İlişkileri Üzerine Bir İnceleme, Türkiye ile Türk Cumhuriyetleri Arasındaki Ekonomik İlişkiler, Ed. Şanlı Bahar, Haykır Hobikoğlu Elif. Türk Dünyası Kırgız – Türk Prof. Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat.
• Progonati, E. ve Gashamlı, F. (2021). “Energy Geopolitics of Relations between Turkey and Azerbaijan”, Journal of Current Researches on Business and Economics, 11(1), 73-92.
• Şahin, G, ve Konak, A. (2019). “Türkiye ve Azerbaycan Örnekleminde Büyümenin, Enerji ve Dış Ticaret Dinamikleri”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1851-1874.
• Kardaş Ş. ve Macit F., (2015). “Turkey-Azerbaijan Relations: The Economic Dimension”, Journal of Caspian Affairs, 1(1), 23-46.
• Özdemir, S. Sacar Ö., ve Özcan E., “Dijkstra Algoritması Kullanılarak İpek Yolu Koridorları Arasında En Kısa Ulaştırma Güzergâhının Belirlenmesi,” Demiryolu Mühendisliği, 13, 97-105.
• URL1, 2022, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/orta-asya/azerbaycan/ulke-profili
• URL2, 2022, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/orta-asya/azerbaycan/ulke-profili
• URL3, 2022, https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/bakanlik-yayinlari/ulasan-ve-erisen-turkiye-2021.pdf
• Ünlü, A. ve Kabak, S. (2016). “Türkiye ve Azerbaycan Ticaretinin Sürdürülebilirliği ve Ampirik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, CIEP Özel Sayısı, 962-986