Abstract
Bu çalışma sosyolojide çokça tartışılan yapı-fail ilişkisi çerçevesinde bireyin gündelik hayat alanında sergilediği performanslarında aktif bir katılımcı olup olmadığını belirlemeyi amaç edinmiştir. Bu amaç doğrultusunda gündelik hayat ve performans arasındaki bağlantıların ortaya konulması için literatürle ilgili genel bir sınır çizilmiştir. Buna göre gündelik hayat alanında bireyler kendilerini ifade edebilmek, tanıtmak ve toplumsal konumları hakkında bilgiler verebilmek için çeşitli eylemler gerçekleştirmektedir. Bu eylemler kaynağını toplumun kültürel yaşamında yer alan kodlardan aldığı gibi modernleşmenin etkisiyle birlikte gündelik hayat alanına hakim olmaya başlayan tüketim kültüründen de almaktadır. Bu durum birçok postmodern kuramcı tarafından failin pasif eyleyiciler olarak kabul görmesine neden olmuştur. Ancak gündelik hayat alanında çalışan Michel de Certeau gibi Marksist kuramcılar ise bireyi gündelik hayat alanında pasif eyleyiciler olarak görmekten ziyade aktif bir şekilde katılım gösteren eyleyiciler olarak görürler. Buradan hareketle çalışma bireyin gündelik hayat alanında karşılıklı etkileşim içerisinde sergilediği eylemlerini nasıl anlamlandırmamız gerektiği sorusu üzerine temellenmiştir. Erving Goffman, bireyin eylemlerinin anlaşılması için verdiği izlenimlere bakılması gerektiğini söyler. Bu nedenle bu çalışmada kullanılan performans kavramı, çeşitli mücadelelere sahne olan gündelik hayat alanındaki toplum/birey veya iktidar/özne arasında yaşanan çatışma ve güç ilişkilerinin anlaşılması için yeni bir boyut kazandırdığından anahtar bir kavram olarak kullanılmıştır. Bu anlamda bireyin eylemlerine bakıldığında; birey ister direniş göstersin isterse göstermesin gerçekleştirdiği eylem/sergilediği performans ya kendisine yönelik kazanç olarak dönecek şekilde kendisinden bekleneni gerçekleştirmekte ya da var olana karşı çeşitli eylem biçimleriyle direniş gösterip yeni anlam ve farklı eylem pratiklerinin ortaya çıkmasına katkı sunan aktif bir aktör olarak gündelik hayat alanında yer almaktadır.
Keywords
References
- Adorno, W. T. (2007) Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi, Çev. Nihat Ünler, Mustafa Tüzel ve Ezgi Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Adorno, W. T., & Horkheimer, M. (2014) Aydınlanmanın Diyalektiği, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Baudrıllard, J. (2010). Tüketim Toplumu / Söylenceleri-Yapıları, (Çev. Hazal Deliçayırlı, Ferda Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017a). Can Çekişen Küresel Güç. (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017b). Simülakrlar ve Simülasyon. (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Bauman, Z.(2010). Etiğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var mı?, Çev. Funda Çoban, İnci Katırcı, Ankara: De Ki Yayınları
- Bennett, A. (2013). Kültür ve Gündelik Hayat. (Çev. Nagehan Tokdoğan, Burcu Şenel, Umut Yener Kara). Ankara: Phoenix Yayıncılık.
- Berger, L. P., & Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. (Çev. V. Saygın Öğütle). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
- Bourdieu, P. (1995). Pratik Nedenler. (Çev. Hülya Uğur Tanrıöver). İstanbul: Hil Yayınları.
- Cantek, L. (2008). Cumhuriyetin Buluğ Çağı: Gündelik Yaşama Dair Tartışmalar (1945-1950). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Chaney, D.,(1999) Yaşam tarzları, (Çev. İrem Kutluk). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Crane, D. (20039. Moda ve Gündemleri. (Çev. Özge Çelik). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Çetin, E. (2017). Gündelik Hayata Sosyolojik Bakmak. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Davis, F. (1997). Moda, Kültür ve Kimlik.(Çev. Özden Arıkan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- de Certeau, M. (2009). Gündelik Hayatın Keşfi I; Eylem Uygulama Üretim Sanatları. (Çev. L. Arslan Özcan ). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Debord, G. (2014). Gösteri Toplumu, (Çev. Ayşen Ekmekçi). Okşan Taşkent, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Enloe, C. (2006). Manveralar: Kadın Yaşamının Militarize Edimesine Yönelik Politikalar, (Çev. Serpil Çağlayan) İstanbul: İletişim Yayınları
- Foucault, M. (2012). İktidarın Gözü, (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Güloğlu, M. F. (2017). Baba Otoritesinin Yeniden Üretimi: Baba Destek Programı (Badep), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Goffman, E. (2018). Karşılaşmalar Etkileşim Sosyolojisinde İki Çalışma. (Çev. Sercan Çalcı,). Ankara: Heretik Yayınları.
- Goffman, E. (2019). Etkileşim Ritüelleri Yüz Yüze Davranış Üzerine Denemeler. (Çev. Adem Bölükbaşı,). Ankara: Heretik Yayınları.
- Goffman, E. (2020). Gündelik Yaşamda Benliğin Sunumu. (Çev. Barış Cezar,). İstanbul: Metis Yayıncılık
- Hewitt, J. P., Shulman, D. (2019). Benlik ve Toplum Sembolik Etkileşimci Sosyal Psikoloji. (Çev. Ed. Büşra Aktaş,). İstanbul: Bilge Yayıncılık.
- Hortaçsu, N., (2012). En Güzel Psikoloji Sosyal Psikoloji. İstanbul: İmge Kitabevi.
- Lefebvre, H., & Levich, C. (1987). The Everyday and Everydayness. Yale French Studies, 73, 7–11. https://doi.org/10.2307/2930193
- Lefebvre, H. (2012). Gündelik Hayat Eleştirisi I. (Çev. Işık Erdoğan). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Lefebvre, H. (2013). Gündelik Hayat Eleştirisi II. (Çev. Işık Erdoğan). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Lefebvre, H. (2015). Gündelik Hayat Eleştirisi III. (Çev. Işık Erdoğan). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Lyotard, J. F. (2013). Postmodern Durum. (Çev. İsmet Birkan). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
- Mead, H. G. (2019). Zihin, Benlik ve Toplum. (Çev. Yeşim Erdem). Ankara: Heretik Yayınları.
- Schechner, R. (2015). Ritüelin Geleceği (Kültür ve Performans Üzerine Yazılar). (Çev. Zeynep Ertan). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Abstract
References
- Adorno, W. T. (2007) Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi, Çev. Nihat Ünler, Mustafa Tüzel ve Ezgi Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Adorno, W. T., & Horkheimer, M. (2014) Aydınlanmanın Diyalektiği, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Baudrıllard, J. (2010). Tüketim Toplumu / Söylenceleri-Yapıları, (Çev. Hazal Deliçayırlı, Ferda Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017a). Can Çekişen Küresel Güç. (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017b). Simülakrlar ve Simülasyon. (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Bauman, Z.(2010). Etiğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var mı?, Çev. Funda Çoban, İnci Katırcı, Ankara: De Ki Yayınları
- Bennett, A. (2013). Kültür ve Gündelik Hayat. (Çev. Nagehan Tokdoğan, Burcu Şenel, Umut Yener Kara). Ankara: Phoenix Yayıncılık.
- Berger, L. P., & Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. (Çev. V. Saygın Öğütle). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
- Bourdieu, P. (1995). Pratik Nedenler. (Çev. Hülya Uğur Tanrıöver). İstanbul: Hil Yayınları.
- Cantek, L. (2008). Cumhuriyetin Buluğ Çağı: Gündelik Yaşama Dair Tartışmalar (1945-1950). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Chaney, D.,(1999) Yaşam tarzları, (Çev. İrem Kutluk). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Crane, D. (20039. Moda ve Gündemleri. (Çev. Özge Çelik). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Çetin, E. (2017). Gündelik Hayata Sosyolojik Bakmak. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Davis, F. (1997). Moda, Kültür ve Kimlik.(Çev. Özden Arıkan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- de Certeau, M. (2009). Gündelik Hayatın Keşfi I; Eylem Uygulama Üretim Sanatları. (Çev. L. Arslan Özcan ). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Debord, G. (2014). Gösteri Toplumu, (Çev. Ayşen Ekmekçi). Okşan Taşkent, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Enloe, C. (2006). Manveralar: Kadın Yaşamının Militarize Edimesine Yönelik Politikalar, (Çev. Serpil Çağlayan) İstanbul: İletişim Yayınları
- Foucault, M. (2012). İktidarın Gözü, (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Güloğlu, M. F. (2017). Baba Otoritesinin Yeniden Üretimi: Baba Destek Programı (Badep), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Goffman, E. (2018). Karşılaşmalar Etkileşim Sosyolojisinde İki Çalışma. (Çev. Sercan Çalcı,). Ankara: Heretik Yayınları.
- Goffman, E. (2019). Etkileşim Ritüelleri Yüz Yüze Davranış Üzerine Denemeler. (Çev. Adem Bölükbaşı,). Ankara: Heretik Yayınları.
- Goffman, E. (2020). Gündelik Yaşamda Benliğin Sunumu. (Çev. Barış Cezar,). İstanbul: Metis Yayıncılık
- Hewitt, J. P., Shulman, D. (2019). Benlik ve Toplum Sembolik Etkileşimci Sosyal Psikoloji. (Çev. Ed. Büşra Aktaş,). İstanbul: Bilge Yayıncılık.
- Hortaçsu, N., (2012). En Güzel Psikoloji Sosyal Psikoloji. İstanbul: İmge Kitabevi.
- Lefebvre, H., & Levich, C. (1987). The Everyday and Everydayness. Yale French Studies, 73, 7–11. https://doi.org/10.2307/2930193
- Lefebvre, H. (2012). Gündelik Hayat Eleştirisi I. (Çev. Işık Erdoğan). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Lefebvre, H. (2013). Gündelik Hayat Eleştirisi II. (Çev. Işık Erdoğan). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Lefebvre, H. (2015). Gündelik Hayat Eleştirisi III. (Çev. Işık Erdoğan). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Lyotard, J. F. (2013). Postmodern Durum. (Çev. İsmet Birkan). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
- Mead, H. G. (2019). Zihin, Benlik ve Toplum. (Çev. Yeşim Erdem). Ankara: Heretik Yayınları.
- Schechner, R. (2015). Ritüelin Geleceği (Kültür ve Performans Üzerine Yazılar). (Çev. Zeynep Ertan). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | January 10, 2022 |
| Publication Date | December 31, 2021 |
| Submission Date | November 29, 2021 |
| Published in Issue | Year 2021 Issue: 8 |
“Journal of Social and Cultural Studies” (J-SCS) is published in Turkish and English. “Journal of Social and Cultural Studies” (J-SCS) is published only in electronic form through its website and adopts open access policy. The journal is published twice a year, in June and December. No fees are charged for publications, no fees are paid to the editors, the editorial board and the referees and their owners. It is accepted that the authors who submit articles to the contact address for publication in the journal should read and acknowledge this copyright statement.
“Journal of Social and Cultural Studies” is open to the work of all researchers who have the title “PhD” or “PhD student”. It is not obligatory that the second, third and fourth authors of the article have the title “PhD” or “PhD student”. An article should has been written by max. four authors. The articles prepared in accordance with the writing rules are presented to the referee for review after they have passed the editorial review. The reviewer may ask for a correction to the article, directly refuse or accept it. For the articles declined as a result of the reviewer evaluation, a second reviewer may be requested by the author, If the editors’ board finds that the request is appropriate, the article will be sent to a second reviewer.
The articles previously published in another publication or in the evaluation stage by another publication are not accepted into “Journal of Social and Cultural Studies” publication process. All the ethical and legal responsibilities related to the published articles belong to the authors.