ACİL SERVİSTE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN EMPATİ DÜZEYLERİ VE ALEKSİTİMİ VARLIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Year 2023, Volume: 8 Issue: 3, 455 - 468, 28.12.2023

Nalan Bostan Akmeşe , Buşra Arık

https://doi.org/10.47115/jshs.1200550

Abstract

Amaç: Bu araştırma Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi acil servisinde çalışan hemşirelerin empati düzeyleri ve aleksitimi varlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırmanın evrenini Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi acil servisinde çalışan hemşireler oluşturmaktadır. Çalışmada Örneklem seçme yöntemine gidilmemiş olup araştırmaya katılmayı kabul eden 90 hemşire ile çalışma tamamlanmıştır. Veri toplama araçları olarak sosyo-demografik özelikleri belirleyen “Kişisel Bilgi Formu” ve “Toronto Aleksitimi Ölçeği” “Empatik Eğilim Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma 01.10.2020-01.01.2021 tarihleri arasında çalışmaya katılmayı kabul eden hemşirelerden toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler için sayı ve yüzde dağılımlarına bakılmıştır. Veriler normal dağılım gösterdiği için ileri istatistiksel analizlerde parametrik testlerden iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (t testi) ve ANOVA kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya toplamda 90 hemşire katılmıştır. Çalışmaya katılan hemşirelerin %36.7’si 18-24 yaş aralığında, %53.3’ü kadın, %72.2’sinin eğitim durumu lisans ve üstü eğitimdir. Hemşirelerin %60’ı bekar ve %50.7’sinin çocuğu yok, %56.7’sinin meslek deneyim süresi 0-5 yıl arasıdır. Katılımcıların %63.3’ü hemşirelik mesleğini isteyerek seçtiğini beyan etmiş ve %82.2’si ise acil serviste gönüllü çalıştıklarını bildirmişlerdir. Hemşirelerin Toronto Aleksitimi Ölçeği puan ortalaması 56.27±7.24 (orta düzeyde), Empatik eğilim ölçeği puan ortalaması ise 66.66±6.44 (orta düzeyde) bulunmuştur. Kadın hemşirelerin empatik eğilim ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları anlamlı olarak daha yüksek saptanmıştır (p<0.05). Erkek hemşerilerin ise Toronto aleksitimi ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Toronto aleksitimi ölçeği ile mesleğini isteyerek seçme ve acilde gönüllü çalışma arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05).
Sonuçlar ve Öneriler: Hemşirelerin Toronto Aleksitimi Ölçeği puan ortalamasının ve Empatik eğilim ölçeği puan ortalamasının orta düzeyde olduğu belirlenmiş olup her iki ölçek arasında ilişki saptanmamıştır.

Keywords

Aleksitimi, Hemşirelik, Empati, Acil Servis

The Examination of Relation Between The Empathy Levels and The Presence of Alexithymia of The Nurses Working in The Emergency Department

Abstract

Aim: This study was conducted to examine the relationship between the empathy levels of nurses working in the emergency department of Kütahya Health Sciences University Evliya Çelebi Training and Research Hospital and the presence of alexithymia.
Method: The content of this descriptive study consists of nurses working in the emergency department of Kütahya Health Sciences University, Evliya Çelebi Training and Research Hospital. Sample selection method was not used in the study, and the study was completed with 90 nurses who agreed to participate in the study. “The Personal Information Form”, “The Toronto Alexithymia Scale” and “The Empathetic Tendency Scale”, which determine socio-demographic features, were used as the data collection tools. The Research data were collected from the participants who agreed to participate in the study by signing a voluntary consent form on a voluntary basis. In the analysis of the data, number and percentage distribution were examined for descriptive statistics. Since the data indicate a normal distribution, the significance test of the difference between two means from parametric tests (t-test) and ANOVA were used in the advanced statistical analyzes.
Results: A total of 90 Nurses participated in the examination. 36.7% of the nurses participating in the examination are between the ages of 18-24, 53.3% women, 72.2% of the education level is undergraduate and post graduate. 60% of the nurses are single and 50.7% have no children, The professional experience period of 56.7% of them is between 0-5 years. 63.3% of the participants stated that they chose the nursing profession willingly and 82.2% of them stated that they worked in the emergency department willingly. Nurses' Toronto Alexithymia Scale average score is 56.27±7.24 (medium-level), the average tendency scale score was presented 66.66±6.44 (medium-level). The mean scores of female nurses from the empathic tendency scale were presented to be significantly higher. (p<0.05). The mean scores of male nurses from the Toronto alexithymia scale were presented to be significantly higher (p<0.05). A crucial correlation was found between the Toronto alexithymia scale and the desire to choose a profession and volunteer in the emergency department (p<0.05).
Conclusions and Suggestions: It was determined that the Toronto Alexithymia Scale mean score and the Empathic tendency scale mean score of the nurses were moderate, and no correlation was found between the two scales.

Keywords

Alexithymia, Nursing, Empathy, Emergency

References

• Aksoy, M., & Çoban, G. (2017). Hemşirelik Öğrencilerinin Aleksitimi Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 45-51.
• Arpacı, P., & Özmen, D. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin özgecilik ve empatik eğilim düzeyleri ve aralarındaki ilişki. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 51-57.
• Aydemir, C., & Akdoğan, A. (2022). Örgütsel Yaşamda Aleksitimi (Duygular İçin Söz Yokluğu) ve İş Performansı Üzerindeki Etkisi. Journal of Yasar University, 315-328.
• Çaka, S. Y., Nemrut, T., Topal, S., & Çınar, N. (2018). Hemşirelik Ve Ebelik Öğrencilerinde Aleksitimi İle Empati Arasındaki İlişki. International Journal Of Human Sciences, 997-1005.
• Dereboy, .F.(1990). ; “Aleksitimi Özbildirim Ölçeklerinin Psikometrik Özellikleri Üzerine Bir Çalışma”, (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Dökmen, Ü. (2016). İletişim Çatışmaları Ve Empati. Ankara: Remzi Kitabevi.
• Grabe, H. J., Frommer, J., Ankerhold, A., Ulrich, C., Cornelia , R., Franke, G., . . . Spitzer, C. (2008). Alexithymia and outcome in psychotherapy. Psychother Psychosom, 189-194.
• Ham, E.-M., & You, M.-J. (2018). Role of Irrational Beliefs and Anger Rumination on Nurses’ Anger Expression Styles. Workplace Health Saf, 223-232.
• Honkalampi, K., Hintikka, J., Saarinen, P., Lehtonen, J., & Viinamäki, H. (2000). Is Alexithymia A Permanent Feature In Depressed Patients? Psychotherapy and Psychosomatics, 303-308.
• Köknel, Ö. (2005). Kaygıdan Mutluluğa Kişilik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Karaca, A., Açıkgöz, F., Akkuş, D. (2013). Eğitim ile Empatik Beceri ve Empatik Eğilim Geliştirilebir mi?: Bir Sağlık Yüksekokulu Örneği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 118-122.
• Karaismailoğlu, D., Kulakaç, N., & Çilingir, D. (2021). Ameliyathane Hemşirelerinde Aleksitimi Düzeyi ve İletişim Becerilerine Etkisi: Doğu Karadeniz Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 81-87.
• Kalaman, S., Orhan, H., & Kocabay, İ. (2019). Sosyal Medya Kullanımı ve Aleksitimi: Acil Serviste Çalışan Hemşireler Üzerine Bir Araştırma. Online Academic Journal of Information Technology, 46-56.
• Naldan, M. E., Karayağmurlu, A., Yayık, M., & Arı, M. (2019). Ameliyathanede Çalışan Sağlık Profesyonellerinde Tükenmişlik, İş Doyumu ve Depresyon. Selçuk Tıp Dergisi, 152-158.
• Özgür, G., Babacan Gümüş, A., & Gürdağ, Ş. (2011). Hastanede Çalışan Hemşirelerde Ruhsal Belirtilerin İncelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 296-305.
• Özdelikara, A., & Babur, S. (2020). Hemşirelik Öğrencilerinin Merhamet Düzeyi ve Empatik Eğilim İlişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 342-349.
• Şahı̇n, Z. A., & Kardaş Özdemir, F. (2015). Hemşirelerin İletişim Ve Empati Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim Araştırma Hastanesi, 1-7.
• Şen, H. T., Taşkın Yılmaz, F., Pekşen Ünüvar, Ö., & Demirkaya, F. (2012). Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Empatk Beceri Düzeyleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6-12.
• Taylor, J. G. (2000). Recent developments in alexithymia theory and research. Canadian Journal of Psychiatry, 134-142.
• Tutuk, A., Al, D., & Doğan, S. (2002). Hemşı̇relı̇k Öğrencı̇lerı̇nı̇n İletı̇şı̇m Becerı̇sı̇ Ve Empatı̇ Düzeylerı̇nı̇n Belı̇rlenmesı̇. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 36-41.
• Uzun, K., Gönültaş, O., & Akın, M. (2020). Ergenlerin Aleksitimi Düzeylerinin Yordayıcıları Olarak Belirsizliğe Tahammülsüzlük ve Akılcı Olmayan İnançlar. ournal of International Psychological Counseling and Guidance Researches, 191-211.
• Velioğlu, P. (1999). Hemşirelikte Kavram Ve Kuramlar. P. Velioğlu İçinde, Hemşirelikte Kavram Ve Kuramlar (S. 260). İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Yalçın, S., & Hamarta, E. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Duygularını İfade Edebilmelerinin Aleksitimi ve Psikolojik İhtiyaçlarına Göre İncelenmesi. Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 38-82.
• Yazıcı, H. G., Kahraman, F., & Karabulut, E. (2022). Acil Serviste Çalışan Hemşirelerin Aleksitimi ve Depresyon Düzeyleri: Kesitsel Bir Çalışma. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 202-208.
• Yıldız, B., & Güllü, A. (2018). Belirsizliğe Tahammülsüzlük ile Aleksitimi Arasındaki İlişki ve Bazı Sosyo- Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 113-131.