The Notion and Field of Application of Collective Labour Agreement In Turkish and Turkish Republic of Northern Cyprus Labour Law

Year 2021, Volume: 20 Issue: 3, 1200 - 1214, 29.07.2021

Fikrican Kayıkçı

https://doi.org/10.21547/jss.906164

Abstract

In Turkish and Turkish Republic of Northern Cyprus Labour law, employers and employees have the right to form a collective labour agreement with the purposes of defining bilateral conditions of employment, or amending their economic and social status. This right has vested within the Constitution of Republic of Turkey Article 53(1) under the title of Socio economic rights and duties for Turkish Labour law, and for the Turkish Republic of Northern Cyprus Labour Law it has vested within the the Constitution of TRNC Part II Article 54(1) under the title of Socio economic rights and duties. The institution of collective labour agreements is regulated under the Law of Trade Unions and Collective Bargaining Agreements enumerated as 6356 in Turkish Labour Law, under the Collective Bargaining Agreements, Strikes and Referendums Act No 42/96 in TRNC Labour Law.
In this research, a comparative analysis has been formed including similarities and differences of both countries within the field of application for collective labour agreement after the concept of collective labour agreements has been briefly examined as an institution in Turkish and TRNC Labour Law.

Keywords

Turkish Labour Law, TRNC Labour Law, Collective Agreement

Türk ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İş Hukukunda Toplu İş Sözleşmesi Kavramı ve Toplu İş Sözleşmesinin Uygulanma Alanı

Abstract

Türk ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti iş hukukunda işçiler ve işverenler, karşılıklı olarak çalışma koşullarını, sosyal ve ekonomik durumlarını düzenlemek amacı ile toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler. Bu hak Türk iş hukukunda Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sının Sosyal Ekonomik Hak ve Ödevler başlıklı Üçüncü Bölümünün 53. maddesinin birinci fıkrasında , Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti iş hukukunda ise KKTC Anayasasının ikinci kısmında bulunan Sosyal Ekonomik Hak ve Ödevler başlıklı 54. maddesinin birinci fıkrasında tanınmıştır. Toplu iş sözleşmesi müessesesi Türk iş hukukunda 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmeleri Kanunu’nda, KKTC iş hukukunda ise 42/96 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Referandum Yasası’nda düzenlenmiştir.
Çalışmamızda Türk ve KKTC iş hukukunda, bir müessese olarak toplu iş sözleşmesi kavramı kısaca irdelendikten sonra iki ülke iş hukukunda toplu iş sözleşmelerinin uygulama alanı bakımından benzerlikleri ve farklılıkları karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir.

Keywords

Türk İş Hukuku, KKTC İş Hukuku, Toplu İş Sözleşmeleri

References

• Aktay, A. N. (2015). Toplu iş hukuku, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aktay, A.N Arıcı, K ve Senyen Kaplan, T. (2013). İş hukuku, Yenilenmiş 6. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akyiğit, Ercan, (2015). Toplu iş hukuku el kitabı, 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Alp, M ve Erkanlı, B. (2016). “İşletme toplu iş sözleşmelerinde yetki” İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Özel Sayı Prof. Dr. Fevzi Demire’e Armağan, s. 69-100. Erişim Tarihi: 25.1.2021, https://legal.com.tr/Book/B93pK8HWMkqk3h4HAOFfSg/978a5ab9b4ae439d9db975f044f94cdf?s=toplu+i%c5%9f+s%c3%b6zle%c5%9fmesi&pn=69.
• Berki, N. (1978). “Dayanışma aidatı”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:35, S: 1, s. 447-455. Erişim Tarihi: 4.1.2021, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/307/2934.pdf.
• Canbolat, T. (2002): “Toplu iş sözleşmesinden yararlanamayacak işçiler”, Yargıç Dr. Aydın Özkul’a Armağan; Kamu-İş, C.6, S. 4, s. 163- 201.
• Çelik, N Caniklioğlu, N ve Canbolat, T. (2017). İş hukuku dersleri, Yenilenmiş 30. Baskı Ankara: Beta Yayınları.
• Demircioğlu, M ve Centel, T. (2016). İş hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 19. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Doğan, S. (2014). “Toplu iş sözleşmesinin ard etkisi”. Dokuz Eylül Hukuk Fakültesi Dergisi, C.15, Özel S., s. 781-812. Erişim Tarihi: 28.12.2020, http://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/dergimiz-15-ozel/1-ishukuku/27-sevildogan.pdf.
• Esener, T. (1978). İş hukuku. Yeniden Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Ankara: Ankara Hukuk Fakültesi Yayınları. Erişim Tarihi: 30.12.2020, http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/820.pdf.
• Eyrenci, Ö. (2013). “6356 sayılı Kanunda toplu iş sözleşmesi türleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Özel S. , s.119-146. Erişim Tarihi: 18.1.2021, http://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/dergimiz-15-ozel/1-ishukuku/6-onereyrenci.pdf.
• Kandemir, M. (2013). “Toplu iş sözleşmelerinin uygulama alanı”. Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, C. 4, S. 39 s. 167- 214. Erişim Tarihi: 22.12.2020, https://www.calismatoplum.org/makale/toplu-is-sozlesmesinin-uygulanma-alani.
• Karakaş, G. (2009). Toplu İş Sözleşmelerinden Üyelik Dışında Yararlanma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kılıç, Ş. (2018). Türk hukukunda grup toplu iş sözleşmeleri ve çerçeve sözleşmeler, Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Manav, A.E ve (Urhanoğlu) Cengiz, İ. (2011). “Toplu iş sözleşmesinin hükümsüzlüğü”. Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C.11, S.4, s. 9-58.
• Narmanlıoğlu, Ü. (2016). İş hukuku II toplu iş ilişkileri, 3. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Özkan, S. D. (2016). Toplu İş Sözleşmesinin Kişi Bakımından Uygulama Alanı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kadir Has Üniversitesi Soysal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Saraç, C. (1992). “Toplu İş Sözleşmesinin Normatif Etkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi S. 4, s. 532- 545. Erişim Tarihi: 29.12.2020, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m1992-19924-980.
• Subaşı, İ. (2013). “6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda toplu iş sözleşmesinin teşmili”. Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, C. 4, S. 39, s.209-246. Erişim Tarihi: 7.1.2021, https://www.calismatoplum.org/makale/6356-sayili-sendikalar-ve-toplu-is-sozlesmesi-kanununda-toplu-is-sozlesmesinin-tesmili.
• Sur, M. (2017). İş hukuku toplu ilişkiler, 6. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
• Sümer, H. H. (2017). İş hukuku, Gözden Geçirilmiş 22. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tuncay, A. C. ve Savaş Kutsal, F. B. (2016).Toplu iş hukuku, 5. Bası, İstanbul: Beta Yayınları.
• Tunçomağ, K. ve Centel, T. (2016). İş hukukunun esasları. 8. Bası, İstanbul: Beta Yayınları.
• Uğurlu, A. H. (2017). “ Sendikaya Sonradan Üye Olan Taşeron İşçilerin Toplu Sözleşmeden Yararlanma Tarihleri Ne Olacak?”. Erişim Tarihi: 2.1.2021, http://e-taseron.net/mevzuat/makaleler/Sendikaya-Sonradan-Uye-Olan-Taseron-Isciler-Hangi-Tarihte-TIS-den-Yararlanacaktir.pdf.
• Ulutaş, Y. (2008). “Toplu İş Sözleşmesinde Süreler”. Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Dergisi, C.5, S.18, s. 491-504. Erişim Tarihi 25.12.2020, https://legal.com.tr/Book/B93pK8HWMkqk3h4HAOFfSg/50726611481b46e7a37b1098367bd87c?s=toplu+i%c5%9f+s%c3%b6zle%c5%9fmesi&pn=109.
• Urhanoğlu Cengiz, İ. (2010), “Türk Hukukunda İşyerleri Toplu İş Sözleşmesi”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 89, s. 129-153. Erişim Tarihi: 15.1.2020, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2010-89-624.
• Yardımcıoğlu, D. (2014). Toplu İş Sözleşmesinin Uygulanma Alanı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Yayvak, İ. (2014). Toplu iş sözleşmesinin art etkisi (Türk-Alman Hukukunda karşılaştırmalı), 1. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Yenisey Doğan, K. (2010). “Toplu iş sözleşmesinin ard etkisi kazanılmış hakların korunması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, C. 2, S. 18, s. 165-174. Erişim Tarihi 29.12.2020, https://www.mess.org.tr/media/files/6322_ETFBRXFFKQ18.pdf