TÜRK VE ALMAN ÖĞRENCİLERİN UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI VE UMUTUSUZLUK DÜZEYLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ: TURİZM EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLER ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2009, Cilt: 4 Sayı: 14, 2093 - 2127, 01.06.2009

Arş. Gör. Engin ÜNGÖREN Yrd. Doç. Dr. Rü Ehtiyar

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TÜRK VE ALMAN ÖĞRENCİLERİN UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI VE UMUTUSUZLUK DÜZEYLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ: TURİZM EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLER ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Yapılan araştırmalar turizm eğitimi almış mezunların zamanla turizm sektöründen ayrıldığı ve farklı sektörlerde çalıştığını ortaya koymuştur. Bu bağlamda araştırmada Türkiye ve Almanya’da turizm eğitimi alan üniversite öğrencilerin umutsuzluk düzeylerinin saptanması ve karşılaştırılması, umutsuzluk düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Türkiye’den 166, Almanya’dan 115 olmak üzere toplam 281 öğrenci katılmıştır. Verilerin toplanmasına Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) ve kişisel anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde kümeleme analizi, t testi, varyans analizi ve çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Çoklu regresyon analizi sonucunda Türk öğrencilerin umutsuzluk düzeylerinin yordayıcıları olarak eğitim memnuniyeti, okuldaki başarı durumu, gelir durumu, cinsiyet, arkadaş ilişkiler düzeyinin olduğu saptanmıştır. Alman öğrencilerin ise sadece “eğitim memnuniyeti” değişkeninin öğrencilerin umutsuzluk düzeyleri üzerinde düşük düzeyde de olsa yordayıcı olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre, Türk ve Alman öğrencilerin umutsuzluk düzeylerini etkileyen ortak değişkenin eğitim memnuniyeti olduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Anahtar Sözlükler: Umut, umutsuzluk, turizm eğitimi

Kaynakça

• Abbey, J., G., “Hopelessness at the end of life: The Utility Of The Hopelessness Scale With Terminally Ill Cancer Patients”, British Journal of Health Psychology, 11, (2006), 173–183.
• Abramson, L., Gerald, I., M., Lauren, B.,A. (1989) “Hopelessness Depression: A Theory Based Subtype of Depression”, Psychological Review, 96(2):358-372.
• Ağaoğlu, O. K. (1991). Türkiye’de Turizm Eğitimi ve Etkinliği, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara
• Ağır, M. (2007). “Üniversite Ögrencilerinin Bilişsel Çarpıtma Düzeyleri İle Problem Çözme Becerileri Ve Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişki”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Ak, M., Özmenler, K.N., Bozkurt, A: (2006). “Depresyon Hastalarında Belirti Şiddeti Ve Umutsuzluğun İtihar Davranışı Üzerindeki Etkisi”, Kriz Dergisi 14 (3): 1-7
• Aksu, A., Köksal, C.D. (2005). “Perceptions and attitudes of tourism students in Turkey”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17, 4/5: 436-447.
• Aktaş, A., Boyacı, C. (1992). Üniversiteler Kurumunda Lisans Düzeyinde Turizm İşletmeciliği ve Akdeniz Örneği, III: Ulusal Turizm Kongresi Kuşadası Belediye Yayınları-5, Kuşadası.
• Altınkurt, Y. (2008). “Öğrenci Devamsızlıklarının Nedenleri ve Devamsızlığın Akademik Başarıya Olan Etkisi” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20:129-142
• Altman, L.A. VE Brothers, L.R.(1995). “Career Longevity of Hospitality Graduates, FIU Hospitality Review, 13(2):77-83.
• Arslan, Ş., Kutsal, Y., G. (1999). “Geriatride Yaşam Kalitesinin Değerlendirimi”, Geriatri, 2(4):173-178.
• Aytaç, S. (2002). “ İşsizliğin Çalışan Birey Üzerindeki Etkisi: İşsizlik Kaygısı”, İş-Güş Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 4(2): http://www.isguc.org, (E.T. 12/09/2006).
• Baron, P., Maxwell, G. (1993). “Hospitality Management Students` Image Of The Hospitality Industry”, International Journay of Contemporary Hospitality Management, 5 (5): 5-8.
• Bayam, G., Okay, T., Dilbaz, N., Açıkgöz, Ç. (2002). “Sivil Savunma Birliği Çalışanlarında Kaygı, Umutsuzluk Ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri Ve Posttravmatik Stres Bozukluğu Sıklığı”, Kriz Dergisi, 10(1):1-9.
• Beck A.,T, Weishaar, M.,E. (1990) “Suicide Risk Assessment And Prediction” Crisis, 11:22- Bradley, E.,H, Prigerson H, Carlson, M.,D, Cherlin, E, Johnson, H.,R, KasI, S.,V. (2004).
• “Depression Among Surviving Caregivers Does Length of Hospice Enrollment Matter? Am J. Psychiatry, 161(12):2257-2262.
• Buick, I.,Thomas, M. (2001), “Why do Middele managers In Hotels burn-out?” International Journal of Contemporary Hospitality Management, 13(6):304-309.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İkinci Baskı, Pegem, Ankara
• Carver, C.S., Scheier, M.F. (1990) “Origins and functions of positive and affect: a controlprocess view” Psychological Review, 97:19-35.
• Ceyhan, A.A. (2004). “Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğretmen Adaylarının Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1: 91-102.
• Cheavens, J, S, Feldman, D, B., Woodward J. T, Snyder, C. R. (2006). “Hope in Cognitive Psychotherapies: On Working With Client Strengths”, Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterly, 20(2):135-145.
• Collins, S., Cutcliffe, R. (2003). “Adressing Hopelessness In People With Suicidal Ideantion: Building Upon The Therapeutic Relationship Utilizing A Cognitive Behavioral Approach”, Jornal of Psychiatric and mental Healty Nursing, 10(2): 175-185
• Çakır, İ. (1998). Türkiye`de Lisans Düzeyi Turizm Eğitiminde Staj Sorunları ve Çözüm Önerileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Eğildir Meslek Yüksekokulu 1. Ulusal Turizm Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, Eğildir.
• Çelikel, F.Ç., Erkorkmaz, Ü., (2008). “Üniversite Öğrencilerinde Depresif Belirtiler ve Umutsuzluk Düzeyleri ile İlişkili Etmenler” Nöropsikiyatri Arşivi, 45: 122-129
• Demirer, H. (2000). Kapadokya Bölgesi Turizm Belgeli Konaklama İşletmeleri Üst ve Orta Düzey Yöneticilerinin Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Öğrencilerinden Beklentilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Kapadokya Toplantıları VII. Nevşehir: Erciyes Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu: 8-23.
• Dinçer, D., Derelioğlu, Y. (2005). Üniversite Sınavına Hazırlanan Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi, VIII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildiri Özetleri Kitapçığı, Nobel Basımevi, Ankara.
• Durak, A. Palabıyıkoğlu, R. (1994). “Beck Umutsuzluk Ölçeği Geçerlilik Çalışması”, Kriz Dergisi, 2(2): 311-319.
• Durak, A. (1994). “Beck Umutsuzlık Ölçeği (BUÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Türk Psikoloji Dergisi, 9(3): 1-11
• Erdem, N., Karabulutlu, E., Okanlı, A.,Tan, M. (2004). “Hemodiyaliz Hastalarında Umutsuzluk Ve Yaşam Doyumu”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1-14.
• Eser, Z. (2002). “Turizm Eğitimine Üç Açılı Yaklaşım: Profesyonel Eğitim, Mesleki Beceri Eğitimi ve Girişimcilik Eğitimi”, Turizm Bakanlığı II. Turizm Şurası Bildirileri II. Cilt Geçtan, E.(2003). Psikodinamik, Psikiyatri ve Normal Davranışlar, Metis Yayınları, İstanbul.
• Getz, D. (1994) “Students` work experinces, perceptions and attitudes towards careers in hospitality and tourism: A longitudinal case study in Spey Valley. Scotland”, International Journay of Hospitality Management, 13(1):25-37.
• Görker, I., Korkmazlar, Ü., Durukan, M., Aydoğdu, A. (2004) “Çocuk ve Ergen Psikiyatri Kliniğine Başvuran Ergenlerde Belirti ve Tanı Dağılımı”, Klinik Psikiyatr Klinik Psikiyatri, 7: 103-110.
• Güler, B.,K. (2005). “İşsizlik Ve Yarattığı Psiko-Sosyal Sorunların Öğrenilmiş Çaresizlik Bağlamında İncelenmesi” İktisat Fakültesi Mecmuası, (Prof. Dr. Toker Dereliye Armağan Özel Sayısı), Cilt: 55, Sayı: 1: 373-393
• Gündoğar, D, Gül, S.S., Uskun, E., Demirci, S., Keçeci, D. (2007). “Üniversite Öğrencilerinde Yaşam Doyumunu Yordayan Etkenlerin İncelenmesi”, Klinik Psikiyatr, 10:14-27
• Güzel, N. G. (2006). Yükseköğretimde Turizm Eğitimi ve Hizmet Kalitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Hinkin, T.R., Tracey, J.B. (2000). “The cost of turnover” The Cornell HRA Quarterly, June: 14-21.
• Johnstone, D.(1994).“College at work: partnerships and rebuilding of American competence”, Journal of Higher Education, 65(2):168-181.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., II. Basım, Ankara.
• Kashani, J.H., Stoyls, M.S., Dandoy, A.C, Viadya, A.F., Reid, J.C. (1991). “Correlates of Hopelessness In Psychiatrically Hospitalized Children, Comprehensive Psychiatry, 32(4):30- 337.
• Kemer, G., Atik, K. (2005). “Kırsal Ve İl Merkezinde Yaşayan Lise Öğrencilerinin Umut Düzeylerinin Aileden Algılanan Sosyal Destek Düzeyine Göre Karşılaştırılması”, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Sayı 21:161-168
• Kızılırmak, İ. (2000). “Meslek Yüksekokulları Turizm ve Otelcilik Programlarının Turizm Sektörünün Beklentileri Doğrultusunda Değerlendirilmesi” Milli Eğitim Dergisi, Sayı:147 (http://yayim.meb.gov.tr/yayimlar/147/kizilırmak.htm, 12/10/2006)
• King, B., Mckercher, B., Waryszak, R., (2003). “A comparative study of hospitality and tourism graduates in Australia and Honh Kong”, The International Journal of Tourism Research, 5-6 Nov/Dec : 409-420.
• Koko, J., Guerrier, Y. (1994). “Overedication, Underemployment And Jop Satisfaction: A Study Of Finnish Hotel Receptionist”, International Journey of Hospitality Management, 13(4): 375-386.
• Koyuncu, M. (2000). Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Öğrencilerinin Turizm İşletmeleri Yöneticilerinden Beklentileri, Kapadokya Toplantıları VII. Nevşehir: Erciyes Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu: 24-35.
• Kozak, M., Kızılırmak, İ. (2001). “Türkiye`de Meslek Yüsekokulu Turizm-Otelcilik Programı Öğrencilerinin Turizm Sektörüne Yönelik Tutumlarının Demografik Değişkenlere Göre Değişimi: Anadolu, Akdeniz ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama”, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 12: 9-16.
• Kumcağız, H. (2007). “Grupla Psikolojik Danışmanın Diyabet Hastalarının Umutsuzluk Düzeyine Etkisi” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun
• Kusluvan, S., KuşluvaN, Z., (2000). “Perceptions and attitudes of undergraduate tourism students towards working in the tourism industry in Turkey”, Tourism Management, 21: 251- 269.
• Kuşluvan, S., Kuşluvan, Z., (2004). “Turizm İşetmelerinde İşgören Devri: Anlamı, Türleri ve Nedenleri”, SOİD Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 1(1): 28-36.
• Lam, T. Zhang, H., Baum, T. (2001). “An Investigation Of Employees' Job Satisfaction: The Case Of Hotels In Hong Kong”, Tourism Management 22:157-165.
• Lavender, A, Watkins, E. (2004). “Rumination And Future Thinking In Depression”, British Journal of Clinical Psychology ,43:129–142.
• MacLeod, A., K.; Tata, P.; Tyrer, P.; Schmidt, U.; Davidson, K, Thompson, S.(2005). “Hopelessness and positive and negative future thinking in parasuicide”, British Journal of Clinical Psychology, 44:495–504.
• Mısırlı, İ.. (2002) “Turizm Sektöründe Meslek Standartları ve Mesleki Belgelendirme Sistemi (Sertifikasyon)”, Anatolia Turizm Araştırma Dergisi, 13(1):39-55
• O`Connor, R.,C., O`Connor, D.B., O`Connor, S.M., Swallwood, J., Miles, J. (2004).
• “Hopelessness, Stres and Perpectionism: The Moderating Effects Of Future Thinking”, Cognition and Emotion, 18(8):1099-1120.
• O’connor, R, C, Connery, H., Cheyne, W, M.(2000). “Hopelessness: the role of depression, future directed thinking and cognitive vulnerability”, Psychology, Health and Medicine, 5(2):155-161.
• Öner, N. (1997). Türkiye`de Kullanılan Psikolojik Testler: Bir Başvuru Kaynağı, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 3. Basım, İstanbul.
• Pavesic, D.V., Brymer, R.A. (1990). “Job Satisfaction: What’s Happening to the Young Managers?” The Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly. 30(4): 90-96.
• Pelit, E., Güçer, E. (2006). “Turizm Alanında Öğretmenlik Eğitimi Alan Öğrencilerin Turizm İsletmelerinde Yaptıkları Stajları Değerlendirmeler Üzerine Bir Araştırma”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 1: 139-163
• Purcell, K., Quinn, J. (1996). “Exploring the edication-employment equation in hospitality management. A comparision of graduates and HNS”, International Journal of Hospitality Management, 15(1):51-68.
• Rutter, P.A., Behrendt, A.E. (2004). “Adolescent Suicide Risk: Four Psychosocıal Factors”, Adolescence, 39(154):295-302.
• Seber, G., Dilbaz, N., Kaptanoğlu, C., Tekin, D. (1993). “Umutsuzluk Ölçeği: Geçerlilik Ve Güvenirliği”, Kriz Dergisi, 1(3): 139-142.
• Seymen, A., O. (2002). “Turizm İşletmelerinde Oryantosyon Eğitiminin İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından Önemi ve Buna Yönelik Program Modelinin Oluşturulması”, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 13(1):15-25.
• Snyder, C. R. (1989). “Reality Negotiation From Excuses to Hope and Beyond”, Journal of Social and Clinical Psychogy, 8(2):130-157
• Sungur, M. (1994). “Kognitif Görüş Bağlamında Depresyon ve Antisipasyon”, Psikiyatri, Psikoloji ve Psikofarmakoloji Dergisi, Aralık: 15-23.
• Şahin, A. (2002). “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Dergisi, 13: 143-157.
• Tamar, M. (2004). “Çocuk ve Ergenlerde Depresyon”, Klinik Psikiyatri, Ek 2: 84-92.
• Tanç, S. (1999). Benlik Değeri, Umutsuzluk Ve Kariyer Beklentileri, Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tutar, H. (2007). “Katı Olan Her İş Sanallaşıyor Veya İşgörenin Artan Yalnızlığı Üzerine: Kuramsal Bir Yaklaşım”, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(2):116-141
• Tümkaya, S. (2005). “Ailesi Yanında ve Yetiştirme Yurdunda Kalan Ergenlerin Umutsuzluk Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi” 2(4):445-459
• Tüylüoğlu, T. (2003). “Türkiye’de Turizm Eğitiminin Niteliği”, Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ünaldı, Z.; Köseli, A.; Teker, N.; Şener, S.; Bal, E. (1994). Sağlığın Gelişiminde Toplum Katılımı Sağlık Hizmetlerinin Sorgulanması, Pelin Ofset Ltd.Şti., Ankara.
• Ünlüönen, K. (2004). “Turizm işletmeciliği Öğretmenlik Programlarının Öğrenci Beklentileri ve Algılamaları Açısından Karşılaştırılması: 1998.1999 ve 2003-2004 Öğretim Yılları”, Ticaret Ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı : 1:108-130.
• Üzümcü, T., P., Bayraktar, S., (2009). “Türkiye’de Turizm Otel İşletmeciliği Alanında Eğitim Veren Yüksek Öğretim Kuruluşlarındaki Eğitimcilerin Turizm Mesleki eğitiminin Etiksel Açıdan İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması”, 3.Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Kitapçığı, Eskişehir.
• Westefeld, J.S. (1990). College And University Student Suicide: Trends And Implications. The Counseling Psychologist. 18 (3). 464-476.
• Yalom, İ. (1999). Varoluşçu Psikoterapi, (Çeviren: Zeliha İyidoğan Babayiğit), Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Yang B., Clum, G.,A.(1994). “Life Stress, Social Support And Problem Solving Skills Predictive Of Depressive Symptoms, Hopelessness And Suicide İdeation In An Asian Student Population: A Test Of Model” Suicide and Life Threatening Behavior, 24(2):127-139.
• Yerlikaya, İ.(2006). “Bilişisel-Davranışçı Yaklaşıma Ve Hobi Terapiye Dayalı “Umut Eğitimi Programlarının İlköğretim Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyine Etkisi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yüksel, İ. (2003). “İşsizliğin Psiko-Sosyal Sonuçlarının İncelenmesi (Ankara Örneği)”, Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2): 21-38.
• Zopiatis, A., Constanti, P. (2007). “Human resource challenges confronting the Cyprus hospitality industry”, EuroMed Journal of Business, 2(2):135-153