Kentleşme ve Çevresel Gelişim: BRICS-T Ülkeleri Üzerine Panel Dinamik Eşik Modeli Analizi

Year 2022, Volume: 17 Issue: 66, 351 - 366, 30.04.2022

Haktan Sevinç Merter Akıncı Dervis Kirikkaleli

https://doi.org/10.19168/jyasar.1072920

Abstract

Özellikle 1980'li yıllardan itibaren “başka bir alternatifinin olmadığı” mottosuyla dünya ekonomisine yeniden pazarlanan neoklasik görüş, pek çok ülkenin sosyo-ekonomik yapısını değiştirerek kentsel nüfusun hızlanmasına, iktisadi büyüme sürecinin niteliğinin bozulmasına ve buradan hareketle de çevresel tahribata neden olmuştur. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı, kentleşme sürecinin karbon emisyonu üzerindeki etkilerinin BRICS-T ülkeleri için 1990-2014 dönemi itibariyle panel dinamik eşik modeli kullanılarak araştırılmasıdır. Değişkenler arasında uzun dönemli ilişkilerin varlığını gösteren analiz bulguları, kentleşme ve enerji tüketiminden karbon emisyonuna doğru tek yönlü ve iktisadi büyüme ile karbon emisyonu arasında ise çift yönlü nedensellik ilişkilerinin geçerli olduğunu yansıtmıştır. Model tahminlerini ön plana çıkaran dinamik panel eşik modeli ise hem kısa hem uzun dönemde kentleşme eşik değerine ulaşıncaya kadar kentsel nüfusu artışının karbon emisyonunu artırdığını, eşik değerin aşılmasını takiben ise kentsel nüfus artışının karbon emisyonunu çok daha fazla hızlandırdığını ortaya koymuştur. Bu bağlamda analiz sonuçları, uzun dönemli etkilerin kısa döneme kıyasla daha baskın olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla bulgular, kentleşme düzeyinin çevresel tahribata yol açtığını öne sürmüştür.

Keywords

Kentleşme, Karbon Emisyonu, Panel Dinamik Eşik Modeli

References

• Akıncı, M., Sevinç, H. and Yılmaz, Ö. (2018). A Switching Regression Analysis on the Validity of Rebound Effect and Energy Efficiency in Turkish Economy. Wirth, E., Şimşek, O. and Apaydın, Ş. (Eds.). In Economic & Management Issues in Retrospect & Prospect (pp. 193-208). London: IJOPEC Publication.
• Al-mulali, U., Sab, C.N.B.C. and Fereidouni, H.G. (2012). “Exploring the Bi-Directional Long Run Relationship Between Urbanization, Energy Consumption, And Carbon Dioxide Emission”, Energy, 46, 156-167.
• Arellano, M. and Bover, O. (1995). Another Look at the Instrumental Variable Estimation of Error-Components Models. Journal of Econometrics, 68(1), 29-51.
• Başaran, Z. (2017). “A Brief Assessment on the Paris Climate Agreement and Compliance Issue“, Uluslararası İlişkiler, 14(54), 107-125.
• Caner, M. and Hansen, B. E. (2004). Instrumental Variable Estimation of a Threshold Model. Econometric Theory, 20(5), 813-843.