Blok Zincir Ekonomisinde Yeni Uygulamalar: E-Fatura Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 67, 821 - 837, 31.07.2022

Mansur Beştaş

https://doi.org/10.19168/jyasar.1066886

Öz

Blok zincir ve akıllı sözleşmeler birçok iş yapış şeklinde yerini bulmaya başlamıştır. Blok zincir teknolojisi kimi zaman verinin değiştirilmemesi amaçlı olarak kullanılmakta iken kimi zaman da merkezi yazılım kullanımına ait yatırım harcamalarını azaltmaya yönelik olmaktadır. Muhasebe alanında bulunan iş süreçleri dijitalleşmenin getirdiği faydalardan gittikçe daha fazla faydalanmaktadır. Ancak muhasebe ile ilgili ortaya çıkan çözümler merkezi yazılım mimarisine ait çözümler şeklinde olmaktadır. Muhasebe süreçlerinde oluşturulan faturaların yasal zorunluluktan dolayı belli süre boyunca saklanması ve bu faturaların kesinlikle değiştirilmemiş olması, garanti altına alınması bir gerekliliktir. Bu noktada Blok zincir teknolojisinin sağladığı akıllı sözleşmeler sayesinde süreçler yönetilmektedir. Verilerin saklanması amacıyla ek olarak merkezi olmayan depolama teknolojileri bir çözüm olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada e-faturanın merkezi olmayan uygulamalar ile nasıl işleneceği ve saklanacağına yönelik çözüm önerisi sunulmuş olup uygulama olarak hayata geçirilmiştir. Önerilen çözüm yöntemi blok zincir teknolojisi aracılığı ile muhasebe süreçlerinde ihtiyaç duyulan onaylama işlemlerini üçlü onay seviyesine taşımasına, merkezi olmayan uygulama mimarisinde e-fatura’nın süreçlerini ortaya koymasına, veri güvenliğinin yönetilmesine yardımcı olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Blok Zincir, Muhasebe, Fatura, Finans, Akıllı Sözleşme

New Applications in Blockchain Economy: A Review on E-Invoice

Öz

Blockchain and smart contracts have begun to find their place in many ways of doing business. While the blockchain technology is sometimes used for the purpose of not changing the data, sometimes it is aimed at reducing the investment expenditures of the use of central software. Business processes in the field of accounting are increasingly benefiting from the benefits of digitalization. However, the solutions related to accounting are in the form of solutions belonging to the central software architecture. It is a requirement that the invoices created in the accounting processes are kept for a certain period of time due to legal obligations and that these invoices are not changed and guaranteed. At this point, processes are managed thanks to smart contracts provided by Blockchain technology. In addition, decentralized storage technologies are used as a solution for data storage. In this study, a solution proposal has been presented on how to process and store e-invoice with decentralized applications and has been implemented as an application. The proposed solution method helps to carry the approval processes needed in accounting processes to triple approval level, to reveal the processes of e-invoice in a decentralized application architecture, and to manage data security through blockchain technology.

Anahtar Kelimeler

Blockchain, Accounting, Invoice, Finance, Smart Contract

Kaynakça

• Allison, I. (2016). Skuchain: Here’s how blockchain will save global trade a trillion dollars. International Business Times, 1–5. https://www.ibtimes.co.uk/skuchain-heres-how-blockchain-will-save-global-trade-trillion-dollars-1540618. Erişim tarihi: 28.12.2021
• Asrav, E. A. (2019). Blok Zincir Teknolojisi Ve Akıllı Sözleşmelerin Vergilendirme Usulleri İle Muhasebe Ve Denetim Uygulamalarına Muhtemel Etkileri. Vergi Raporu, (232), 245–268.
• Atabey, A. ve Parlakkaya, R. (2004). Muhasebede Belge Düzeni. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Atçı, M. (2019). Blok Zincir, Akıllı Sözleşmeler ve Üçlü Kayıt Sistemi Vergi ve Muhasebe Uygulamalarına Katkı Sağlayabilir mi? Vergi Sorunları Dergisi, 42(370), 76–88.
• Aykın, H. (2002). Türk Vergi Hukukunda Elektronik Defter, Belge ve Kayıt Kavramları. Yaklaşım Dergisi, (110). Baev, A. A., Levina, V. S., Reut, A. V, Svidler, A. A., Kharitonov, I. A. ve Grigor’ev, V. V. (2020). Blockchain technology in accounting and auditing. Accounting. Analysis. Auditing, 7(1), 69–79.
• Benet, J. ve Greco, N. (2017). Filecoin: A Decentralized Storage Network. Protocol Labs. https://filecoin.io. Erişim tarihi: 28.12.2021
• Brito, J. ve Castillo, A. (2013). BITCOIN A Primer for Policymakers. http://online.wsj.com/article/SB100. Erişim tarihi: 28.12.2021
• Cai, C. (2019). Triple‐entry accounting with blockchain: How far have we come? Accounting & Finance, 61. doi:10.1111/acfi.12556
• ConsenSys (2021). Truffle Suite. https://trufflesuite.com/ganache/. Erişim tarihi: 28.12.2021
• Clack, C. D., Bakshi, V. A. ve Braine, L. (2016). Smart contract templates: foundations, design landscape and research directions. arXiv preprint arXiv:1608.00771.
• Dai, J. ve Vasarhelyi, M. A. (2017). Toward blockchain-based accounting and assurance. Journal of Information Systems, 31(3), 5–21.
• Demirdöven, M. O. (2017). Muhasebede E fatura ve E defter; Türkiye’de E fatura E defter Sistemine Geçen İşletmelere İlişkin Bir Araştırma. http://dspace.trakya.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/trakya/2019/0142449.pdf?sequence=1. Erişim tarihi: 20.12.2021
• Elektronik defter genel tebliği (2019). Elektronik defter genel tebliği (sıra no: 1)’nde değişiklik yapılmasına dair tebliğ. Resmi Gazete ( Sayı: 30923 ). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/10/20191019-4.htm. Erişim tarihi: 20.12.2021
• Finley, K. (2016). The Inventors of the Internet Are Trying to Build a Truly Permanent Web. Wired. 20 Haziran. https://www.wired.com/2016/06/inventors-internet-trying-build-truly-permanent-web/. Erişim tarihi: 30.12.2021
• Fullana, O. ve Ruiz, J. (2021). Accounting information systems in the blockchain era. International Journal of Intellectual Property Management, 11(1), 63–80.
• Gelir İdaresi Başkanlığı. (2013). e-Fatura Portalı Kullanım Kılavuzu. e-Fatura Portalı Kullanım Kılavuzu. Ankara: Gelir İdaresi Başkanlığı.
• Guerar, M., Merlo, A., Migliardi, M., Palmieri, F. ve Verderame, L. (2020). A fraud-resilient blockchain-based solution for invoice financing. IEEE Transactions on Engineering Management, 67(4), 1086–1098.
• Haber, S. ve Stornetta, W. S. (1991). How to time-stamp a digital document. Journal of Cryptology, 3(2), 99–111. doi:10.1007/BF00196791
• Hambiralovic, M. ve Karlsson, R. (2018). Blockchain Accounting in a Tripple-Entry System.
• Jamil, F., Hang, L., Kim, K. ve Kim, D. (2019). A Novel Medical Blockchain Model for Drug Supply Chain Integrity Management in a Smart Hospital. Electronics . doi:10.3390/electronics8050505
• Lau, D., Lau, D., Jin, T. S., Kho, K., Azmi, E., Lee, T. M., & Ong, B. (2020). How to Defi (Vol. 1). https://www.coingecko.com/account/rewards/how-to-defi-book?locale=tr. Erişim tarihi: 02.01.2022
• Lazanis, R. (2015). How Technology Behind Bitcoin Could Transform Accounting As We Know It. BrainStation. 22 Ocak. https://brainstation.io/magazine/how-technology-behind-bitcoin-could-transform-accounting-as-we-know-it. Erişim tarihi: 01.01.2022
• Liu, M. ve Fraser, J. (2018). Origin White Paper. https://www.originprotocol.com/en/whitepaper. Erişim tarihi: 23.12.2021
• Merkle, R. C. (1987). A Digital Signature Based on a Conventional Encryption Function. Lecture Notes in Computer Science (including subseries Lecture Notes in Artificial Intelligence and Lecture Notes in Bioinformatics), 293 LNCS, 369–378. doi:10.1007/3-540-48184-2_32
• Mittal, V. (2017). A survey of Blockchain Technologies for Open Innovation. World Open Innovation Conference 2017, (November), 1–27.
• Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A peer-to-peer electronic cash system. Decentralized Business Review, 21260.
• Narayanam, K., Goel, S., Singh, A., Shrinivasan, Y., Chakraborty, S., Selvam, P., Verma, M. (2020). Blockchain based e-invoicing platform for global trade. 2020 IEEE International Conference on Blockchain (Blockchain), ss. 385–392. IEEE.
• Narayanan, A., Bonneau, J., Felten, E., Miller, A. ve Goldfeder, S. (2016). Bitcoin and cryptocurrency technologies: a comprehensive introduction. Princeton University Press.
• Özdoğan, B. ve Karğın, S. (2018). Blok zinciri teknolojisinin muhasebe ve finans alanlarına yönelik yansımaları ve beklentiler. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (80), 161–176.
• Özkul, F. ve Alkan, B. Ş. (2020). Dijital çağda muhasebenin dönüşümü:“Blockchain” teknolojisinde muhasebe ve mali kontroller. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(2), 218–236.
• Pascual Pedreño, E., Gelashvili, V. ve Pascual Nebreda, L. (2021). Blockchain and its application to accounting. Intangible Capital, 17(1), 1–16.
• Resmi Gazete. (2010). Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. Resmi Gazete. 5 Mart. https://www.gib.gov.tr/node/88067. Erişim tarihi: 28.12.2021
• Sharma, A. (2018, 24 Ağustos). 5 Trends Shows How Blockchain Is Changing Social Media | Hacker Noon. Hackernoon. 24 Ağustos. https://hackernoon.com/5-trends-shows-how-blockchain-is-changing-social-media-ba50c975c041. Erişim tarihi: 26.11.2021
• Vergi Usul Kanunu. (1961). Vergi Usul Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.4.213.pdf. Erişim tarihi: 20.01.2022
• Yanık, R. ve Karadaş, A. (2013). E-Faturanın Türkiye Muhasebe Standartları Uyum Sürecine Uygun Düzenlenmesine İlişkin Bir Öneri. Ekev Akademi Dergisi, 57(57), 133–142.
• Web3Js (2021). Ethereum JavaScript API. https://web3js.readthedocs.io/en/v1.7.0/index.html. Erişim tarihi: 02.12.2021