Kelamın Mahiyeti Bağlamında Kur'an'ın Yaratılmışlığı Sorunu

Yıl 2014, Cilt: 12 Sayı: 2, 335 - 362, 21.08.2014

Hasan Türkmen

Öz

With the intense discussions of Mutazilite and  Sunnite theologians on the createdness of the holy Qur?an, this theory got a doctrinal facet supported by religious and rational arguments. This theory bases itself on the principle that God can create His speech however He wills, as He creates everything as He wish via His attributes of power, will and actions. Whether the eternal or temporal character has the priority is the focal point in the discussion. The spatial or phenomenal character of the divine speech and its transcendental or meta-character and their convergence point is under debate. Our paper tackles this issue from Mu?tazili point of view, i.e. their arguments around the createdness of the holy Qur?an. 

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• -Abdulcebbar, Ebu’l-Hasan el-Hemedani, el-Muğni fi Ebvabi’t-Tevhid ve’l-Adl, Kahire, 1961.
• el-Muhit bi’t-Teklif, tah. Ömer es-Seyyid Azmi, Kahire, tsz.
• el-Muhtasar fi Usuli’d-Din, çev. Murat Memiş, İz Yay., 2. Baskı, İstanbul, 2011.
• Muteşabihu’l-Kur’an, nşr. Adnan Muhammed Zerzur, Kahire, 1969
• Şerhu Usuli’l-Hamse, nşr. Abdülkerim Osman, Mektebetü’l-Vehbe, Kahire, 1988.
• - Aydınlı, Osman, Akılcı Din Söylemi, Hititkitap Yayınevi, 1. Baskı, Ankara, 2010.
• - Bağdadi, Abdulkahir b. Tahir, el-Fark beyne’l-Fırak, nşr. M. Muhyiddin Abdulhamid, Beyrut, tsz.
• - Bakıllani, Ebu Bekr Muhammed b. Et-Tayyib, el-İnsaf, tah. İmadüddin Ahmed Haydar, Alemü’l-Kütüb, 1. Baskı, Beyrut, 1986.
• İ’cazu’l-Kur’an, Alemü’l-Kütüb, Beyrut,1988.
• Temhidi’l-Evail ve Telhisi’d-Delail, tah. İmamuddin Ahmed Haydar, Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekafiyye, 1. Baskı, Beyrut, 1987.
• - Ebu Zeyd, Nasr Hamid, İlahi Hitabın Tabiatı, çev. Mehmet Emin Maşalı, Kitabiyat Yay., 2. Baskı, Ankara, 2006.
• - Esen, Muammer, Kelamullah Tartışmaları ve el-Hayde, Araştırma Yay., Ankara, 2005.
• - Eş’ari, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail, el-İbane an Usuli’d-Diyane, çev. Mehmet Kubat, İşrak Yay., 1. Basım, İstanbul, 2008.
• Makalatu’l-İslamiyyin, çev. Mehmet Dalkılıç-Ömer Aydın, Kabalcı Yayınevi, 1. Basım, İstanbul, 2005.
• - Gazzali, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed, el-İktisat fi’l-İtikad, trc. Hanifi Akın, Ahsen Yay., İstanbul, 2005.
• - Hayyat, Ebu’l-Hüseyin, Abdurrahim b. Muhammed, el-İntisar fi’r-Reddi ala İbni’rRavendi, tah. Albert Nader Nasri, Beyrut, 1957.
• - Kırbaşoğlu, Mehmet, ‘‘Allah’ın Kelamı Olması Açısından Kur’an’ın Mahiyetiyle İlgili İhtilaflar ve İbn Kudame el-Makdisi’nin Kitabu’l-Burhan fi Beyani Hakikati’lKur’an’ı’’, AÜİFD, S: 28, Ankara, 1986.
• - Maturidi, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed, Kitabu’t-Tevhid, trc. Bekir Topaloğlu, İSAM Yay., 4. Baskı, Ankara, 2009.
• - Nesefi, Ebu’l-Muin Meymun b. Muhammed, Tabsıratu’l-Edille, nşr. Hüseyin Atay, Ankara, 1993
• - Peters, Jan, Gods Created Speech: A Study In The Speculative Teology Of The Mu’tazili Qadi’l-QudatAbdu’l-Hasan Abd al-Cabbar bn Ahmad al-Hamadani, Leiden: Brill, Netherlands, 1976.
• - Razi, Fahruddin, Tefsir-i Kebir (Mefathu’l-Gayb), trc. Komisyon, Huzur Yayınevi, İstanbul, tsz.
• - Suyuti, Ebu’l-Fadl Celaluddin Abdurrahman b. Ebi Bekr, el-İtkan fi Ulumi’lKur’an, çev. Yıldız, S. Çelik, İstanbul, 1983.
• - Wat, William Montgomery, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul, 1998.
• - Zemahşeri, Ebu’l-Kasım Carullah Mahmud b. Ömer el-Harezmi, el-Keşşaf an Hakaiki’t-Tenzil ve Uyuni’l-Ekavili fi Vücuhi’t-Te’vil, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1977