Türkiye’de okul öncesi dönem çocuklarının psikomotor gelişimlerini destekleyen eğitim uygulamalarının incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması

Year 2020, Volume: 7 Issue: 2, 100 - 118, 31.08.2020

Osman Basit Ümit Deniz

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.743149

Cited By: 3

Abstract

Tüm bilim dallarında olduğu gibi okul öncesi eğitim alanında da her geçen gün bilimsel yayınların sayısı artmaktadır. Kartopu gibi hızla büyüyen bilimsel bilginin insanlığa çok önemli katkılar sunduğu tartışmasız bir gerçektir. Fakat hızla büyüyen bilimsel bilgi yığınının sentezlenmesi ve düzenli hale getirilmesi gerekmektedir. Farklı yöntem, örneklem ve zamanlarda, benzer amaçlar ile gerçekleştirilmiş bireysel çalışmaların sentezlenmesi bütünün görülmesi açısından önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de 1998-2020 yılları arasında yayınlanan lisansüstü tezler kapsamında, okul öncesi dönem çocuklarına uygulanan eğitimsel müdahale programlarının çocukların psikomotor gelişimlerine etkisini belirlemektir. Araştırmanın verileri Ulusal Tez Merkezi üzerinden yapılan taramalar sonucunda elde edilmiştir. 1080 tez içerisinden araştırmaya dâhil edilme kriterlerini karşılayan 28 tez araştırma kapsamında ele alınmıştır. 1998-2020 yılları arasında yayınlanmış, okul öncesi dönem çocuklarına yönelik uygulanan eğitimsel müdahaleleri içeren, deneysel desende tasarlanmış ve uygun verilere sahip 28 tezden, toplam 1575 okul öncesi dönem çocuğunun oluşturduğu bir örnekleme ulaşılmıştır. Meta-analiz ile ilgili yapılması gereken tüm istatistiksel işlemler Comprehensive Meta-Analysis V3.0 (CMA) yazılımı deneme kopyasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda okul öncesi dönem çocukların psikomotor gelişimlerini destekleyen lisansüstü çalışmaların sayısının son yıllarda arttığı sonucuna varılmıştır. Meta-analiz kapsamında incelenen 28 lisansüstü tezdeki eğitimsel müdahalelerin etki büyüklükleri birleştirildiğinde uygulanan programların okul öncesi dönem çocuklarının psikomotor gelişim alanlarını orta büyüklükte etkilediği tespit edilmiştir. Bu sonuçlara bağlı olarak, okul öncesi dönem çocuklarının diğer gelişim alanlarını ilgilendiren çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Keywords

Psikomotor, Okul öncesi, Meta-analiz

References

• Akgül, E., Yazıcı, D. ve Akman, B. (2019). Views of parents preferring to raise a bilingual child. Early Child Development and Care, 189(10), 1588-1601.
• Akgün, S. (2019). Hareket eğitimi ve imgelemenin okulöncesi eğitim kurumlarındaki 4-6 yaş çocuklarda motor gelişime etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Trabzon: Trabzon Üniversitesi.
• Akçay, A. (2016). Okulöncesi eğitimi almanın öğrencilerin dil becerilerinin gelişimine etkisi. Turkish Studies,11(3),15-28.
• Alvarez-Bueno, C., Pesce, C., Cavero-Redondo I., Sanchez-Lopez, M., Garrido-Miguel, M. ve Martínez-Vizcaíno, V. (2017). Academic Achievement and Physical Activity: A Metaanalysis. Pediatrics, 140(6), :e20171498. doi: 10.1542/peds.20171498.
• Álvarez-Bueno, C., Hillman, C. H., Cavero-Redondo, I., Sánchez-López, M., Pozuelo- Carrascosa, D. P. ve Martínez-Vizcaíno, V. (2020) Aerobic fitness and academic achievement: A systematic review and meta-analysis, Journal of Sports Sciences, 38(5), 582-589.
• Berk, L. E. (2013). Bebekler ve çocuklar doğum öncesinden orta çocukluğa. Çeviri editörü: Işıkoğlu Erdoğan. Ankara: Nobel Akademi.
• Borenstein, M., Hedges, L., Higgins, J. ve Rothstein, H. (2013). Meta-analize giriş. (Çev. S. Dinçer). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Borre, A. J., Bernhard, J., Bleiker, C. ve Winsler, A. (2019). Preschool literacy intervention for lowincome, ethnically diverse children: Effects of the early authors program through kindergarten. Journal of Education for Students Placed at Risk (JESPAR), 24(2), 132-153.
• Burns, R. D., Fu, Y. ve Podlog, L. W. (2017). School-based physical activity interventions and physical activity enjoyment: A meta-analysis. Preventive Medicine, 103, 84–90.
• Camilli, G., Vargas, S., Ryan, S. ve Barnett, W. S. (2010). Meta-analysis of the effects of early education interventions on cognitive and social development. Teacher Colllege Reccord. 112, 579–620.
• Capelle, A.V., Broderick, C. R., van Doorn N. ve Ward R. E. (2017). Parmenter, B. J. Interventions to improve fundamental motor skills in pre-school aged children: A systematic review and metaanalysis. Journal of Science and Medicine in Sport 20, 658–666.
• Card, N. A. (2012). Applied meta-analysis for social science research. (T. D. Little, Ed.). New York: The Guilford Press.
• Ceylan, R. (2019). Ebeveynlerin okul öncesi kurumu hakkındaki görüşleri: tercih sebepleri, beklentileri ve memnuniyetleri. Electronic Journal of Social Sciences, 18(70), 497-517.
• Chambers, B., Cheung, A. C. ve Slavin, R. E. (2016). Literacy and language outcomes of comprehensive and developmental-constructivist approaches to early childhood education: A systematic review. Educational Research Review, 18, 88-111.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2. baskı). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Cohrdes, C., Grolig, L. ve Schroeder, S. (2019). The development of music competencies in preschool children: effects of a training program and the role of environmental factors. Psychology of Music, 47(3), 358-375.
• Cumming, G. (2012). Understanding the new statistics. New York: Routledge, Taylor and Francis Group.
• Çullu, F., ve Güleç, H. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitimine yönelik görüşleri. Journal of International Social Research, 12(65).
• Değirmenci, B. (2020). Yaratıcı drama temelli etkinliklerin okul öncesi çocukların problem çözme ve sosyal beceri düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin: Çağ Üniversitesi.
• de Greeff, J. W., Bosker,R.J., Oosterlaan, J. Visscher, C. ve Hartman. E. (2018). Effects of physical activity on executive functions, attention and academic performance in preadolescent children: a meta-analysis. Journal of Science and Medicine in Sport, 21, 501–507.
• Dickinson, D. K., Collins, M. F., Nesbitt, K., Toub, T. S., Hassinger-Das, B., Hadley, E. B.,HirshPasek, K. ve Golinkoff, R. M. (2019). Effects of teacher-delivered book reading and play on vocabulary learning and self-regulation among low-income preschool children. Journal of Cognition and Development, 20(2), 136-164.
• Dilek, Ö. (2019). Orman okulu uygulamalarının çocukların gelişimine yönelik katkısının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi.
• Engel, A. C., Broderick, C. R., van Doorn, N., Hardy, L. L. ve Parmenter, B. J. (2018). Exploring the relationship between fundamental motor skill interventions and physical activity levels in children: A systematic review and meta-analysis. Sports Medicine, 48(8), 1845-1857.
• Erbay, E. (2008). Okul öncesi eğitim alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin sosyal becerilere sahip olma düzeyleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Gallahue, D. (1982). Understanding motor development in children. New York: John Wileyand Son. Gove, A., Dombrowski, E., King, S. J., Pressley, J. ve Weatherholt, T. (2018). Persistence and fadeout of preschool participation effects on early reading skills in low-and middleincome countries. Global Education Review, 5(2), 85-109.
• Gözüm, A. İ. C. ve Kandır, A. (2019). Attention Skill Development Program's Effects on Children in Terms of Attention Skill Acquisition during Preschool Term= Okul öncesi dönemde dikkat yetisinin gelişimi programının çocukların dikkat yetisi kazanımına etkisi. Pegem Journal of Education and Instruction, 9(2), 547-584.
• Güzel, N. ve Özyurt, M. (2018). Okul öncesi eğitimi alan çocukların okul olgunluğu düzeylerinin ve okul olgunluğuna ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 1250-1267.
• Hedlin, M. (2019). ‘They only see their own child’: an interview study of preschool teachers’ perceptions about parents. Early Child Development and Care, 189(11), 1776-1785.
• Hungi, N. ve Ngware, M. (2018). The effects of preschool participation on mathematics achievement of Grade 6 pupils in Uganda. Educational Research for Policy and Practice, 17(2), 105-126.
• Johnstone, A., Hughes, A., R. Martin, A. ve Reilly, J. J. (2018). Utilising active play interventions to promote physical activity and improve fundamental movement skills in children: a systematic review and meta-analysis. BMC Public Health, 18, 789.
• Ihmeideh, F. (2019). Getting parents involved in children’s play: Qatari parents’ perceptions of and engagement with their children’s play. International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 47(1), 47-63.
• Kaminski, R. A., Good III, R. H., Abbott, M., Latimer, R. ve Warnock, A. (2018). Effectiveness of preschool and kindergarten in promoting and maintaining early literacy skills. Poster session presented at the National Research Conference on Early Childhood, Arlington, VA. https://acadiencelearning. org/papers/PELI_handout_NRCEC_2018. pdf. adresinden alınmıştır.
• Karahan, S. (2019). Okul öncesindeki özel gereksinimli çocukların sosyal becerilerine ilişkin anne, baba ve öğretmen görüşleri: Karma yöntem çalışması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Kefi, S. (2004) Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 36-72 aylık öğrencilerin dil gelişimi düzeylerine bu kurumlarda high-scope modeli eğitim almalarıyla klasik model eğitim almalarının etkisinin incelenmesi. Omep Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansında sunulan bildiri, İstanbul.
• Kış, A. (2013). Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarını gösterme düzeylerine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşlerine yönelik bir meta-analiz (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Kuday, F. S. (2007). Aile destekli kurum merkezli eğitim alan ve hiç okul öncesi eğitim almayan 3–6 yaş çocukların bilişsel gelişimlerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi. Lehrl, S., Kluczniok, K. ve Rossbach, H. G. (2016). Longer-term associations of preschool education: The predictive role of preschool quality for the development of mathematical skills through elementary school. Early Childhood Research Quarterly, 36, 475-488.
• Lehrl, S., Kluczniok, K., Rossbach, H. G. ve Anders, Y. (2017). Longer-term effects of a high-quality preschool intervention on childrens mathematical development through age 12: Results from the German model project Kindergarten of the Future in Bavaria. Global Education Review, 4(3).
• Li, K., Zhang, P., Hu, B. Y., Burchinal, M. R., Fan, X. ve Qin, J. (2019). Testing the ‘thresholds’ of preschool education quality on child outcomes in China. Early Childhood Research Quarterly, 47, 445-456.
• Masrai, A. (2018). The ımpact of preschool education on l1 vocabulary development and sequential bilingualism: the case of arab schoolchildren. International Journal of Applied Linguistics and English Literature 7(4), 121-128.
• Morgan, H. (2019). Does High-Quality Preschool Benefit Children? What the Research Shows. Education Science, 9(1), 1-9.
• OECD (2017). Starting Strong 2017: Key OECD Indicators on Early Childhood Education and Care. Organization for Economic Co-operation and Development: Paris, France, 2017. https://read.oecd-ilibrary.org/education/starting-strong-2017_9789264276116-en#page5.
• Oktay, A. (2007). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon.
• Özbey, S., ve Köyceğiz, M. (2019). Investigation of the effect of social skills training on the motivation levels of preschool children. International Electronic Journal of Elementary Education, 11(5), 477-486.
• Patsopoulous N, Evangelou E. ve Ioannidis JPA. (2008). Sensitivity of between-study heterogeneity in meta-analysis: proposed metrics and empirical evaluation. Int J Epidemiol, 37(5), 1148-1157.
• Polat Unutkan, Ö. (2007). Okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerileri açısından ilköğretime hazır bulunuşluğunun incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 243- 254.
• Rodriguez, A. M. (2019). Parents’ perceptions of early childhood music participation. International Journal of Community Music, 12(1), 95-110.
• Singh, R. ve Mukherjee, P. (2018). Effect of preschool education on cognitive achievement and subjective wellbeing at age 12: evidence from India. Compare: A Journal of Comparative and International Education.
• Taner, M ve Başal, H. A. (2005). Farklı sosyoekonomik düzeylerde okulöncesi eğitimi alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin dil gelişimlerinin cinsiyete göre karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 395-420.
• Tatlıpınar, S., ve Serçe, H. (2019). Satranç öğretiminin okul öncesi çocukların dikkat toplama becerilerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 481-489.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon.
• Üstündağ, K., ve Ergin, B. (2020). Montessori yönteminin okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 15(2), 1483-1498.
• Vazou, S., Pesce, C., Lakes, K. ve Smiley-Oyen, A., (2019). More than one road leads to Rome: A narrative review and meta-analysis of physical activity intervention effects on cognition in youth, International Journal of Sport and Exercise Psychology, 17(2), 153-178.
• Vardi, Ö. ve Demiriz, S. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin çocukların meraklarına yönelik görüşleri. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(4), 44-56.
• Wick, K., Leeger-Aschmann, C. S., Monn, N. D., Radtke, T., Ott, L. V., Rebholz, C. E., Cruz, S., Gerber, N., Schmutz, E. A., Puder, J. J., Munsch, S., Kakebeeke, T. H., Jenni, O. G., Granacher, U. ve Kriemler, S. (2017). İnterventions to promote fundamental movement skills in childcare and kindergarten: A systematic review and meta-analysis. Sports Medicine, 47, 2045–2068.
• Yeşilyaprak, B. (2006). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Yılmaz Bolat, E. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmaları konusundaki görüşleri. Turkish Journal of Social Research/Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 271-286.
• YÖK, (2020). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi İstatistikleri. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/istatistikler.jsp sitesinden alınmıştır.
• Zhang, S. (2017). Effects of attending preschool on adolescents’ outcomes: evidence from China.Applied Economics, 49(27), 2618-2629.