IRAK’TA SİYASİ SİSTEMİN VE HÜKÜMET YAPISININ MEŞRUİYET MESELESİ

Year 2020, Volume: 11 Issue: Ek Sayı-1, 227 - 244, 30.10.2020

Hasan Aktaş

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2020.ek1.011

Abstract

Meşruiyet, bir ülkede siyasi iktidarın yönetme hakkının halkın büyük çoğunluğu tarafından kabul edilmesidir. Kuşkusuz ki meşruiyet bir ülkede siyasi sistemin kurumsallaşması, ekonomik düzenin istikrar kazanması ve sosyal barışın sağlanması açısından hayati önem taşımaktadır.
Bir ülkede sosyal hizmetlerin ve ekonomik imkânların sunulmasında adalet ve verimlilik sağlanması, vatandaşların kendini güvende ve hukukun güvencesi altında hissetmesi, adil temsilin gerçekleştirilmesi ve siyasi katılımın temin edilmesi, tarafların siyasi oyunun kuralları konusunda uzlaşabilmesi, toplumsal unsurların ortak değerler zemininde buluşabilmesi, siyasi iktidarın toplum kesimlerinin kültürel değerlerine saygılı olması ve yerli ve milli bir pozisyon arz etmesi ve siyasi kurumların ve demokratik kültürün kökleşmiş olması, siyasi sistemin meşruiyetini pekiştiren belli başlı faktörlerdir.
Irak’taki siyasi sistemin meşruiyet problemi çözülebilmiş değildir ve bu problem, siyasi istikrarın sağlanması ve sosyal barışın gerçekleşmesi açısından ciddi bir risk teşkil emektedir. Ülkenin siyasi şiddet geçmişi, etnik ve dini kimlik grupları arasındaki çözülemeyen ihtilaflar, devlet tecrübesindeki yetersizlik ve demokratik yapıların ve uzlaşma kültürünün kökleşmemiş olması, Irak’ın meşruiyeti zayıflatan faktörlerden bazılarıdır.
Bu çalışmada modern Irak devletinin tarihi gelişimi içerisindeki meşruiyet meselesi incelenmekte ve Irak’ta meşruiyeti zayıflatan faktörler tespit edilerek bugünkü meşruiyet krizine çözüm önerileri sunulmaya çalışılmaktadır.

Keywords

Meşruiyet, Çoğulculuk

References

• Akoğlu, Muharrem (2013). Irak’ta Şii Varlığı. Mezhep Araştırmaları. 1(2). ss. 391-428.
• Arı, Tayyar (2012). Orta Doğu – Siyaset, Savaş ve Diplomasi. (5.b). Bursa: MKM Yayınları.
• BBC Arabic (17 Mart 2020). “Hel Yencehu Es-Siyasiyyu’l-Irakiyyu Adnan Ez-Zürfi Fi İhracil’l-Biladi Min Ezmetiha’s-Siyasiyyeti”. 25 Nisan 2020 tarihinde https://www.bbc.com/arabic/inthepress-51930511 adresinden erişildi.
• Cleveland, William L. (2008) Modern Ortadoğu Tarihi. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Dodge, Tobby (2003). Inventing Iraq – The Failure of Nation Building and a History Denied. New York: Colombia University Press.
• Etheredge, Laura S. (2011) Region in Transition – Iraq. New York: Britannica Educational Publishing.
• Hague, Rod, Martin Harrop (2016). Siyaset Bilimi – Karşılaştırmalı bir Giriş. (Çev. İbrahim Yıldız, Soner Torlak ve İdil Çetin) Ankara: Dipnot Yayınları.
• Kern, Soeren (2006). “Republic of Iraq” (Ed. Neil Schlager & Jayne Weisblatt). World Encyclopedia of Political Systems and Parties. New York: Facts on File.
• Marr, Phebe (2012). The Modern History of Iraq. Boulder: Westview Press.
• Nixon (2016) “Saddam Hussein's CIA Interrogator: He Should Have Been Left In Power”. 15 Şubat 2020 tarihinde https://time.com/4603831/donald-trump-saddam-hussein/ adresinden erişildi.
• Polk, William R. (2007). Irak’ı Anlamak. İstanbul: NTV Yayınları.
• Wimmer, Andreas (2007) Democracy and Etno-religious Conflict in Iran. Survival. 45:4. ss.111-134.
• Roskin, Michael G., Robert L. Cord, James A. Medeiros, Walter S. Jones (2012) Siyaset Bilimi. (Çev. Atilla Yayla). (3. b.) Ankara: Adres Yayınları.
• Weber, Max (1994). Political Writings. (Ed. Peter Lassmann ve Ronald Speirs). Cambridge: Cambridge University Press.