Antihümanizm’in ve Felsefi Posthümanizm’in Karşılaştırmalı Bir Analizi

Year 2024, , 634 - 658, 30.09.2024

Nihat Çam

https://doi.org/10.20981/kaygi.1459565

Abstract

Modern düşünce geleneğinden ve Batı metafizik anlayışından epistemolojik kopuş Nietzsche ile birlikte hız kazandı. Nietzsche ve sonrasında Modern düşüncenin en büyük karakteristiği olan Hümanizm ağır eleştirilere tabi tutulmuş ve terkedilmeye başlanmıştır.Antihümanizm ve Felsefi Posthümanizm Batı metafizik geleneğine karşı ortaya çıkan iki harekettir.Antihümanizm 20. Yüzyıl düşüncesi içerisinde ortaya çıkarken Felsefi Posthümanizm 21. Yüzyılın düşünce modasıdır.İkisinin birbirine paralel pek çok düşüncesi olduğu gibi birbirleriyle asla anlaşamayacakları düşünceleri de mevcuttur. Çalışmada Antihümanist düşünce Nietzsche, Heidegger, Foucault bağlamında, Felsefi Posthümanizmise Braidotti, Ferrando gibi temel Posthümanist düşünürler bağlamında incelenecek, iki düşünce biçiminin de genel çerçevesi ortaya konacaktır. Çalışmanın sonuç kısmında ise Antihümanizm ile Felsefi Posthümanizm’in benzerlikleri ve farklılıkları ortaya konulacaktır.

Keywords

Antihümanizm, Posthümanizm, Hümanizm, Nietzche, Heidegger, Foucault, Braidotti, Özne.

A Comparative Analysis of Antihumanism and Philosophical Posthumanism

Abstract

The epistemological break between Modern thought and Western metaphysics became popular with Nietzsche. Humanism which was the most significant characteristic of Modern thought was criticized seriously by Nietzsche and the following philosophers and this philosophical thought has been left. Antihumanism and Philosophical Posthumanism are some of the philosophical movements that have emerged against the tradition of Western metaphysics. While anti-humanism arose in the thought of the 20th Century, Philosophical Posthumanism appeared as a popular movement in the 21st Century. Although there are some common beliefs of these two movements, there are also some beliefs thatt hey can not correspond to each other. Antihumanism and Philosophical Posthumanism are two movements that emerged against the Western metaphysical tradition. In this article Antihumanist thought will be examined in the context of Nietzsche, Heidegger, Foucault, and Philosophical Posthumanism will be examined in the context of basic Posthumanist thinker such as Braidotti and Ferrando, the general perspectives of these two movements will be discussed. In the conclusion part of the study, the similarities and differences between Antihumanism and Philosophical Posthumanism will be revealed.

Keywords

Antihumanism, Posthumanism, Humanism, Nietzche, Heidegger, Foucault, Braidotti, Subject.

References

• Braidotti, R. (2006). Transpositions: On Nomadic Ethics. Oxford:Polity Press.
• Braidotti, R. (2011). Nomadic Theory: The Portable Rosi Braidotti. New York: Columbia University Press.
• Braidotti, R. (2021a). Eleştirel İnsanötesi Bilimler İçin Kuramsal Bir Çerçeve (çev. Geçmen Ç. T.). Pasajlar Dergisi (derl. Ç. Dedeoğlu, ss. 15-48). İstanbul: Akademim Yayınları
• Braidotti, R. (2021b). İnsan Sonrası Bilgi. (çev. E. Çaça., S. Sam). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Cevizci, A. (2003). Felsefe Ansiklopedisi 1. İstanbul: Etik Yayınları.
• Ferrando, F. (2019). Philosophical Posthumanism. London: Bloomsbury Publishing.
• Foucault, M. (2001). Kelimeler ve Şeyler. (çev. M. A. Kılıçbay). İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları.
• Foucault, M. (2004a). “Aydınlanma Nedir?” (çev. Akınday O., Ergüden I.). Özne ve İktidar / Seçme Yazılar 2. (derl. F. Keskin, ss. 173-193). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2004b). “Hakikat, İktidar, Kendilik”. (çev. Akınday O., Ergüden I.). Özne ve İktidar / Seçme Yazılar 2. (derl. F. Keskin, ss 98-106). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2011a.) “İnsan Öldü Mü?” (çev. Ergüden I.). Felsefe Sahnesi / Seçme Yazılar 5. (derl. F. Keskin, ss. 31-38). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2011b). “Kimsiniz Siz Profesör Foucault?” (çev. Ergüden I.). Felsefe Sahnesi / Seçme Yazılar 5. (derl. F. Keskin, ss. 83-105) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2011c). “Yapısalcılık ve Postyapısalcılık”. (çev. Ergüden I.). Felsefe Sahnesi / Seçme Yazılar 5. (derl. F. Keskin, ss. İstanbul: 318-349) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Graham, E. (2021). “Sekülerötesi İmgelemde İnsanötesinin Tezahürü”. (çev. Öznaneci M.). Pasajlar Dergisi Posthümanizm. (derl. Ç. Dedeoğlu, ss. 49-72). İstanbul: Enormis.
• Heidegger, M. (2001). Nietzsche’nin Tanrı Öldü Sözü ve Dünya Resimleri Çağı. (çev. L. Özşar). İstanbul: Asa Kitabevi.
• Heidegger, M. (2013). Hümanizm Üzerine. (çev: Y. Örnek). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Küçükalp, K. (2008). Batı Metafiziğinin Dekonstrüksiyonu: Heidegger ve Derrida. Bursa: Sentez Yayınları.
• Küçükalp, K. (2002). ''Nietzsche'nin nihilizmi alt etme projesi''. Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 1 (1), 37-43
• Latour, B., ve Catherine P.(2017). Facing Gaia: Eight Lectures on the New Climatic Regime. Oxford: Polity Press.
• Nayar, P. K. (2014). Posthumanism. Cambridge: Polity.
• Nietzsche, F. (2003a). Eğitimci Olarak Schopenhauer. (çev. Atila C.). İstanbul: Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2017). İnsanca, Pek İnsanca -1. (çev. Tüzel M.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2020). Putların Alacakaranlığı. (çev. Minareci R.). İstanbul: Can Yayınları.
• Nietzsche, F. (2003b). Şen Bilim. (çev. Özşar L.). İstanbul: Asa Yayınları.
• Paden, Roger. 1987. “Foucault’s Anti-Humanism”. Human Studies, 10(1):123-41.